Κείμενο : Δημήτρης Καραγεωργίου
Οι περισσότεροι ιστορικοί χρονολογούν την έναρξη της ανάπτυξης μπαταριών στα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα. Ωστόσο, μερικά αρχαιολογικά ευρήματα θέτουν την ημερομηνία αυτή μέχρι και 2.000 έτη πριν. Το 1938, ο Wilhelm Konig ανακάλυψε, στο Ιράκ, ένα πήλινο δοχείο 5 ιντσών που περιείχε έναν χάλκινο κύλινδρο που περιέκλειε μια σιδερένια ράβδο. Ο Koniq αποφάσισε ότι αυτό ήταν μια αρχαία μπαταρία.
Το 1771 ένας Ιταλός ανατόμος, ο Λουίτζι Γκαλβάνι (Luigi Galvani), παρατήρησε τα εξής: Εκτελώντας ένα πείραμα με νεκρούς βατράχους, είδε ότι αν έφερνε σε επαφή τα νεύρα των μηρών με δύο διαφορετικά μέταλλα (π.χ. σίδηρο και χαλκό) ο μυς έκανε μία σύσπαση. Αυτή όμως είναι μία ιδιότητα μόνο των ζωντανών μυών.
Ο Γκαλβάνι απέδωσε το φαινόμενο σε κάποιο είδος ηλεκτρισμού στο μυϊκό σύστημα, τον οποίο ονόμασε "ζωικό ηλεκτρισμό". Μάλιστα δεν ήταν λίγοι αυτοί που πίστεψαν πως είχε βρεθεί η λύση στο μεγάλο αίνιγμα της ζωής.
Πολλοί επιστήμονες προσπαθούσαν να επαναφέρουν νεκρούς οργανισμούς στη ζωή, διοχετεύοντας τους ηλεκτρισμό. Από εδώ εμπνευσμένη, η συγγραφέας Μαίρη Σέλεϋ έγραψε το βιβλίο της "Φρανκενστάιν".
Ο Αλεσάντρο Βόλτα ήταν φυσικός ο οποίος έγινε κυρίως γνωστός για την ανακάλυψη της ηλεκτρικής μπαταρίας το 1800. Γεννήθηκε και σπούδασε στο Κόμο της Ιταλίας. Δε μίλησε μέχρι την ηλικία των τεσσάρων ετών. Από την ηλικία των επτά ετών όμως, ήταν στο επίπεδο των άλλων παιδιών και άρχισε σύντομα να τα προσπερνά. Οι γονείς του, ο Φίλιππο Βόλτα(Filippo Volta) και η Maria Maddalena Inzaghi, τον έστειλαν σε χριστιανικό σχολείο με σκοπό να γίνει δικηγόρος. Το 1774, έγινε καθηγητής της φυσικής στογυμνάσιο του Κόμο. Ο Βόλτα γνωρίζοντας τα πειράματα του Γκαλβάνι σκέφτηκε ότι οι συσπάσεις του βατράχου ίσως οφείλονταν περισσότερο στα «υγρά» στο σώμα του βατράχου και στα διαφορετικά μέταλλα που εισχωρούσαν στο μηρό του.
Ύστερα από μια σειρά πειραμάτων κατασκεύασε την πρώτη μπαταρία, από εναλλασσόμενες πλάκες ψευδαργύρου και χαλκού που είχαν ανάμεσά τους ύφασμα εμποτισμένο σε αλατόνερο. Η μπαταρία αυτή φαίνεται στην σχετική εικόνα.
Η ιστορία των μπαταριών και η εξέλιξη των συσκευών προχωρούν ταυτόχρονα. Όταν η Eveready ανακάλυψε τις πρώτες μικρές μπαταρίες στα τέλη της δεκαετίας του '50, οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο σταμάτησαν να κουρδίζουν τα ρολόγια τους. Οι αλκαλικές μπαταρίες παρέχουν αρκετή ενέργεια για να ανοίξουν τον δρόμο για φορητά ραδιόφωνα, κασετόφωνα και παιχνίδια που παράγουν ήχους και φώτα. Με την παρουσίαση των μπαταριών λιθίου, εμφανίστηκε ένας καινούργιος κόσμος με ενέργεια που διαρκεί για συσκευές υψηλής τεχνολογίας, από ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές μέχρι συσκευές αναπαραγωγής MP3 και φορητούς υπολογιστές.
O Γερμανός αρχαιολόγος Wilhelm Konig, ανακάλυψε το 1938, κοντά στη Βαγδάτη, την διάσημη “μπαταρία της Βαγδάτης” και έφερε νέα δεδομένα για την γνώση ,και την χρήση του ηλεκτρισμού από τους αρχαίους λαούς. Ο Konig την εποχή εκείνη εργαζόταν στην Βαγδάτη σχεδιάζοντας το αποχετευτικό της δίκτυο και ανακάλυψε σε ανασκαφές κάποιου κτιρίου μαζί με άλλα αντικείμενα και ένα ξεχωριστό δοχείο. Μελετώντας το δοχείο οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ότι περιείχε ένα χάλκινο κύλινδρο επενδυμένο με πίσσα και στερεωμένο στο χείλος της οπής. Στο κέντρο της πίσσας είχε μια μικρή σιδερένια ράβδο πακτωμένη στο καπάκι. Αναλύσεις έδειξαν ότι το περιεχόμενό του ήταν κάποιο οξειδωτικό διάλυμα, πιθανότατα κρασί ή ξύδι. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα στο βάζο υπήρχε ένα υγρό που αλληλεπιδρούσε με το μέταλλο και παρήγαγε ηλεκτρικό φορτίο. Δηλαδή μια μπαταρία!!!
Το εκπληκτικότερο είναι ότι η αρχαία αυτή μπαταρία μετρήθηκε. Μετά από 2200 χρόνια συνέχιζε να παράγει τάση των 0,8-2V, ενώ η παράλληλη σύνδεση και άλλων μπαταριών, θα μπορούσε να οδηγήσει και σε μεγαλύτερες τάσεις!!!
Που χρησίμευε όμως; Το 1981 ο επιστήμονας Δρ.Αρν Έγκεμπρεχτ κατασκεύασε μια ολόιδια μπαταρία με αυτήν της Βαγδάτης και κατόρθωσε μέσα σε 2 μόνο ώρες να επιχρυσώσει ασημένια αντικείμενα. Μια εξήγηση λοιπόν που θα μπορούσε να δοθεί θα ήταν ότι χρησίμευε για την επίστρωση και επιχρύσωση μετάλλων με την μέθοδο της ηλεκτρόλυσης. Μια άλλη εξήγηση που πάει λίγο πιο μακριά θέλει τους Αιγυπτίους να είχαν κατορθώσει να κατασκευάσουν κάποιας μορφής λαμπτήρες και με την ενεργοποίησή τους από τέτοιες μπαταρίες κατόρθωσαν να ζωγραφίσουν τις σκοτεινές αίθουσες των πυραμίδων. Κάτι που μέχρι σήμερα παρέμενε μυστήριο. Σε πολλές Αιγυπτιακές τοιχογραφίες υπάρχουν απεικονίσεις ανθρώπων να κρατούν τέτοιους λαμπτήρες άλλα και διάφορες φωτεινές μπάλες στα χέρια τους. Τίποτα δεν είναι παράξενο και τίποτα δεν μπορεί να απορριφτεί, αν καταφέρουμε κάποια στιγμή να μην υποτιμούμε και να κατανοήσουμε τις γνώσεις των αρχαίων λαών, που αποδεδειγμένα πολλές φορές ήταν πολύ πιο προχωρημένες από τις δικές μας.
Η πρώτη επαναφορτιζόμενη μπαταρία, η οποία κατασκευάστηκε από τον Gaston Plante το 1859, στο εργαστήριό του στο Παρίσι, αποτελούνταν από μία σειρά γυάλινων δοχείων, που περιείχαν θειικό οξύ και πλάκες μολύβδου. Ζύγιζε 35 κιλά, είχε όγκο μερικών κυβικών μέτρων και παρείχε τάση 4,5V. Αρκετά βαριά, υγρή και επικίνδυνη για να είναι φορητή!
Μέχρι το 1900, οπότε ο Thomas Edison κατασκεύασε την πρώτη μπαταρία ξηρού τύπου και το νερό μπήκε στ' αυλάκι. Σήμερα, έναν αιώνα μετά, οι μπαταρίες ζυγίζουν ελάχιστα γραμμάρια και έχουν πάχος λίγων χιλιοστών. Η δουλειά της μπαταρίας είναι μία και μοναδική. Να παρέχει ενέργεια.
Παρά τις διαφορές τους, όλες οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες έχουν κοινή αρχή λειτουργίας. Δύο υλικά, το ένα με πλεόνασμα ηλεκτρονίων και το άλλο με έλλειμμα, βρίσκονται μέσα σε διάλυμα ηλεκτρολύτη, το οποίο λειτουργεί ως αγωγός των ηλεκτρονίων, τα οποία κινούνται από το πλεόνασμα προς το έλλειμμα, με σκοπό να αποκατασταθεί η ισορροπία. Μέχρι να επιτευχθεί η ισορροπία, η ροή ηλεκτρονίων παράγει ηλεκτρικό ρεύμα. Μόλις τα ηλεκτρόνια «κατανεμηθούν» και στα δύο υλικά, η μπαταρία αδειάζει. Η φόρτιση γίνεται με τον αντίθετο τρόπο. Συνδέουμε την μπαταρία με μία εξωτερική ηλεκτρική πηγή ίδιου βολτάζ, αλλά με αντίθετη φορά, ώστε το ρεύμα της να «εξαναγκάσει» τα ηλεκτρόνια, που «μετακόμισαν» από το ένα υλικό στο άλλο, να επανέλθουν στην αρχική τους θέση. Όταν επιστρέψουν όλα, η μπαταρία έχει, πλέον
φορτιστεί.
1798 – Ο Ιταλός φυσικός Κόμης Alessandro Volta κατασκεύασε την πρώτη του «βολταϊκή στήλη». Αυτή η πρώτη μπαταρία αποτελείτο από μια στοίβα ζευγαρωμένων δίσκων χαλκού-ψευδαργύρου, οι οποίοι διαχωρίζονταν μεταξύ τους με χαρτονένιους δίσκους υγραμένους με διάλυμα άλατος ή οξέος.
1836 – Ο John F. Daniell, ένας Άγγλος χημικός, βελτίωσε την αποδοτικότητα του σχεδιασμού του Volta αναπτύσσοντας έναν τρόπο να αποφευχθούν τα προβλήματα διάβρωσης των μπαταριών του Volta.
1868 – Ο Γάλλος χημικός Georges Leclanche σχεδίασε ένα «υγρό» στοιχείο, τον προάγγελο του «ξηρού» στοιχείου ή της μπαταρίας φακών.
1888 – Ο Γερμανός επιστήμονας Δρ. Carl Gassner εφηύρε το «ξηρό» στοιχείο, ένα στοιχείο που μοιάζει πολύ με τις σημερινές μπαταρίες άνθρακα-ψευδαργύρου.
1896 – Η μπαταρία Columbia, μια μπαταρία ξηρού στοιχείου που κατασκευάστηκε από την National Carbon Company, έγινε η πρώτη εμπορικά διαθέσιμη μπαταρία που πωλήθηκε στις Η.Π.Α. Η εταιρεία National Carbon Company αργότερα έγινε Eveready Battery Company, γνωστή σήμερα ως Energizer.
1898 – Ο Conrad Hubert, γνωστός ως ο ιδρυτής της εταιρείας Eveready Battery Company, εφηύρε τον ηλεκτρικό πυρσό χειρός, ή φακό, δηλαδή μια μπαταρία ξηρού στοιχείου, μια λυχνία και ένας σκληρός χάλκινος ανακλαστήρας μέσα σε χάρτινο σωλήνα.
1950 - Η Eveready παρουσίασε την μπαταρία μεγέθους D για τον πρώτο φακό χειρός.
1955 – Η Eveready παρουσίασε τις πρώτες μικρές μπαταρίες για ακουστικά βαρηκοΐας.
1956 – Η Eveready παρήγε την πρώτη μπαταρία 9 V, η οποία χρησιμοποιείται συνήθως στους σημερινούς ανιχνευτές καπνού.
1957 – Η Eveready παρουσίασε την πρώτη εμπορική μπαταρία για ρολόγια.
1958 – Η Eveready παρουσίασε το σύστημα επαναφορτιζόμενων μπαταριών Eveready® Nickel Cadmium (NiCd).
1959 – Η Eveready ανέπτυξε τις πρώτες εμπορικά βιώσιμες κυλινδρικές αλκαλικές μπαταρίες, φέρνοντας την επανάσταση στη φορητή ενέργεια. Στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ινστιτούτου Smithsonian, μπορείτε να δείτε το πρώτο αρχέτυπο αλκαλικό στοιχείο, το οποίο κατασκεύασε με το χέρι ο επιστήμονας της Energizer, ο Lew Urry.
1960 – Η Eveready παρήγαγε τις πρώτες μικρές μπαταρίες οξειδίου του αργύρου για χρήση σε ακουστικά βαρηκοΐας και ρολόγια.
1989 – Η Energizer οδήγησε τη βιομηχανία σε περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες για να εξαλείψει τον υδράργυρο που προστίθεται στις μπαταρίες. Επίσης, παρουσίασε την πρώτη εμπορικά διαθέσιμη αλκαλική μπαταρία AAAA.
1991 – Η πρώτη εμπορικά διαθέσιμη μπαταρία, χωρίς υδράργυρο, για ακουστικά βαρηκοΐας στον κόσμο είναι γεγονός.
1992 – Η Energizer παρουσίασε την πρώτη μπαταρία λιθίου AA στον κόσμο. Η μπαταρία Energizer® e²® Lithium® είναι η μπαταρία με τη μεγαλύτερη διάρκεια στον κόσμο για συσκευές υψηλής τεχνολογίας.
1995- Η Energizer παρουσίασε τον πρώτο δοκιμαστή επάνω στις μπαταρίες.
1997 – Η Energizer παρουσίασε τις πρώτες επαναφορτιζόμενες μπαταρίες NiMH υψηλής ενέργειας.
2000 – Η Energizer παρουσίασε για πρώτη φορά την Energizer® e²® Titanium Technology® με βελτιωμένο σχεδιασμό μπαταρίας και τεχνολογία τιτανίου για να παρέχει εξαιρετική ισχύ και αξιοπιστία.
2001 – Η Energizer παρουσίασε το Energizer® EZ Change®, έναν νέο διανεμητή για μπαταρίες ακουστικών βαρηκοΐας.
2003 - Η Energizer® παρουσίασε την πρώτη μπαταρία λιθίου AAA - την Energizer® e2® Lithium®.
2010 - Η Energizer® λανσάρει ξανά καινοτόμες συσκευασίες σε όλα τα προϊόντα οικιακών μπαταριών και φακών. Επιπλέον, όλες οι πληροφορίες μάρκετινγκ και επικοινωνίας της Energizer®, στο Διαδίκτυο και εκτός, ενημερώνονται για να αντανακλούν την ολοκαίνουργια στρατηγική και σχεδιασμό.
