Κείμενο - φωτογραφίες : Θωμάς Παναγιωτόπουλος

Νύχτα στον Ατλαντικό. Κλεισμένοι μέσα στην τέντα-δωμάτιο, ταξιδεύαμε με 5 κόμβους και καταναλώναμε 2 λίτρα το μίλι. Έτσι, κερδίζαμε κάποια μίλια σε αυτονομία ενώ θα είχαμε και αρκετές ώρες για ανασύνταξη δυνάμεων. Βάλαμε σε λειτουργία τη θερμική κάμερα και το ραντάρ.

Ένας ήταν στο τιμόνι και ένας αποκλειστικά στις οθόνες του ραντάρ και της θερμικής κάμερας. Οι άλλοι δύο προσπαθούσαν να κοιμηθούν. Σε κανέναν όμως δεν έπιανε ύπνος. Ίσως κανένας να μην ήθελε να λείψει από την ομάδα.
Ήμασταν όλοι εξαντλημένοι αλλά ευτυχώς ο ωκεανός μας έδειχνε το καλό του πρόσωπο. Φαινόταν να μας δίνει πίσω την πολύ δύσκολη πρώτη μέρα.

Το σκοτάδι ήταν πυκνό αφού ο συννεφιασμένος ουρανός εμπόδιζε το πολυπόθητο φως των αστεριών να φωτίσει τη θάλασσα. Δεν είχαμε καθόλου ορατότητα, νιώθαμε όμως πως βρισκόμασταν σε μια απέραντη λίμνη. Άνοιξα το πλαϊνό παράθυρο, έβγαλα το κεφάλι μου έξω και προσπαθούσα να διακρίνω ό,τι μπορούσα.

Μάταιος κόπος. Ατλαντικός. Απόλυτο σκοτάδι! Ουρανός και θάλασσα ήταν ένα συνεχές κατάμαυρο τοπίο. Δεν μπορούσα να διακρίνω κανέναν ορίζοντα. Ο πλευρικός κόκκινος φανός ίσα που φώτιζε ένα τετραγωνικό μέτρο, κάνοντας ακόμα πιο τρομακτική την κατασκότεινη νύχτα.
 

Mόνο η σκέψη πως βρισκόμασταν καταμεσής του ωκεανού μας γέμιζε με πρωτόγνωρα συναισθήματα.
Από την άλλη μεριά, ήθελα πολύ να ζήσω, να βιώσω τούτο το βράδυ στον ωκεανό.
Πραγματικά είναι υπέροχο να βρίσκεσαι το βράδυ εκεί έξω. Μπορεί κάποιες στιγμές να είναι τρομακτικό αλλά ταυτόχρονα είναι απίστευτα συναρπαστικό. Νιώθαμε σαν ‘’ναυαγοί’’, μια μικρή κουκίδα στον ωκεανό ο οποίος μας έδειχνε ολοκάθαρα ποιο είναι το ‘’πραγματικό’’ μας μέγεθος!
 

Έχω ζήσει αρκετές νύχτες στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Η μοναξιά όμως του ωκεανού δεν μοιάζει με καμιά. Καμιά από τις έως τώρα εμπειρίες μου δεν μπορούσε να συγκριθεί με τούτες τις στιγμές. Προσπαθούσα να αποβάλλω τους φόβους μου, που μοιραία τριγυρνούσαν στο μυαλό μου. Το κατασκότεινο και έντονα μυστηριακό τοπίο σε συνδυασμό με κάποιες ιστορίες ντόπιων ψαράδων, ευνοούσαν ιδιαίτερα την εμφάνισή τους.

Τη νύχτα αυτή ένιωσα όσα συναισθήματα δεν έζησα ποτέ. Ανάμικτα, όμορφα και μαγικά μα γεμάτα με δέος και ανασφάλεια. Προσπαθούσα επίμονα να επιβληθώ σε εκείνο το κομμάτι του εαυτού μου που ένιωθε άβολα επιθυμώντας να εισπράξω με όλες μου τις αισθήσεις την αόρατη δύναμη που έβγαζε από τα σωθικά του ο σκοτεινός ωκεανός.
 

Μπορεί η γαλήνη να απλωνόταν παντού αλλά ο ωκεανός ήταν εκεί. Ένιωθα έντονα πως αυτή η απόλυτη σιωπή ήταν τελικά πολύ ηχηρή. Άκουγα καθαρά την ανάσα του.
 

Κάθισα στην κουπαστή του Corsair, μακριά από τα φωτεινά όργανα της κονσόλας που με τύφλωναν και προσπαθούσα συνειδητά να ξεπεράσω τον εαυτό μου και να αφήσω όλες μου τις αισθήσεις ελεύθερες. Κάποια στιγμή κατάφερα να ξεχωρίσω μια εικόνα που σίγουρα δεν ήταν αληθινή. Ήμουν όμως βέβαιος πως λίγα μέτρα πιο πέρα έβλεπα την επιφάνεια της θάλασσας. Το εντυπωσιακό όμως δεν ήταν αυτό. Έμεινα άφωνος καθώς η επιφάνεια της Πορτογαλία Αζόρες θάλασσας διαγραφόταν αρκετά μέτρα ψηλότερα από το φουσκωτό. Πετάχτηκα προς το απέναντι παράθυρο, το άνοιξα και μετά από λίγο διέκρινα ακριβώς την ίδια εικόνα.

Αισθανόμουν πολύ καλά και απέκλεια το ενδεχόμενο να είχα παραισθήσεις. Μοιάζαμε σαν να ήμασταν μέσα σε μια τεράστια σκοτεινή τρύπα και γύρω γύρω να μας κλείνει ο ωκεανός, η επιφάνεια του οποίου βρισκόταν πέντε έξι μέτρα πιο πάνω. Ήταν αδύνατο να πιστέψω την εικόνα που έβλεπα πια πεντακάθαρα, όταν ο Cris χτυπώντας με φιλικά στον ώμο μου ψιθύρισε: ξέρω τι σκέφτεσαι, την ίδια ακριβώς εικόνα βλέπω κι εγώ! Τον κοίταξα γεμάτος απορία και έκλεισα το παράθυρο.
 

Παιχνίδια του ωκεανού σκέφτηκα ενώ παράξενα συναισθήματα γέμιζαν την ψυχή μου. Η αγριάδα της νύχτας, το κρύο, η ανάσα του ωκεανού, με μετέφεραν σε έναν κόσμο φανταστικό και παράξενο, μα γεμάτο μαγεία. Μου πήρε αρκετές ώρες ώσπου να συνηθίσω τη μοναξιά του ωκεανού. Κάθε τόσο έβγαζα το κεφάλι μου έξω και προσπαθούσα να αφουγκραστώ τους ήχους που έβγαζε ο σκοτεινός και ασάλευτος ωκεανός. Τον άκουγα καθαρά, τον ένιωθα έντονα καθώς έψαχνα μέσα στα μαύρα σκοτάδια για να βρω τι είναι αυτό που με φωνάζει χωρίς να ακούγεται, δίχως να βγάζει μιλιά.
 

Ο ωκεανός κλείνει τόσους ήχους μέσα του, που είναι αδύνατο να τους αποκωδικοποιήσεις!

Ήταν τρεις, τοπική ώρα, μετά τα μεσάνυχτα. Τώρα ήταν η βάρδια η δική μου και του Cris. Ο Σπύρος και ο Norberto προσπαθούσαν να κοιμηθούν στον πρυμνιό καναπέ.
 

Άφησα στον Cris το τιμόνι, κάθισα στη θέση του συνοδηγού και άναψα το μικρό φωτάκι της κονσόλας. Πήρα το στίγμα μας, σημείωσα την ταχύτητα και την κατανάλωσή μας. Πηγαίναμε με 6 κόμβους και καίγαμε 15 λίτρα την ώρα. Το στίγμα μας ήταν Ν 38o 25’ W 17o 36’.
 

Με 6 κόμβους ήταν δύσκολο να κρατιόμαστε στην πορεία μας γιατί μας παρέσερναν τα ρεύματα. Δεν μπορούσαμε όμως να πηγαίνουμε γρηγορότερα γιατί τότε θα αυξανόταν δυσανάλογα και η κατανάλωσή μας. Στις τρεις και τέταρτο μέτρησα την απόστασή μας από τον ανατολικό φάρο του Sao Miguel. Μας χώριζαν 350 ναυτικά μίλια.
 

Atlantic ocean Αν και δουλειά μου ήταν να παρατηρώ πολύ προσεκτικά τις οθόνες του ραντάρ και της θερμικής κάμερας, πήρα μολύβι και χαρτί και άρχισα ξανά τους υπολογισμούς. Ξεκινήσαμε με συνολικά καύσιμα 2.625 λίτρα. Είχαμε οκτώ σταθερά τεπόζιτα, ένα 100λιτρο φορητό και δέκα 30λιτρα δεμένα δεξιά κι αριστερά από την κονσόλα. Λόγω του κακού καιρού της πρώτης μέρας, είχαμε αλλάξει τα αρχικά μας σχέδια και κάψαμε πρώτα τα καύσιμα όλων των πρυμνιών δεξαμενών με σκοπό η γάστρα του Corsair, στη συγκεκριμένη ταχύτητα, να αντιμετωπίζει αποτελεσματικότερα τα ψηλά κύματα που έρχονταν ορμητικά στη δεξιά μας μάσκα.

Ούτως ή άλλως, σύμφωνα με τις δοκιμές που είχαμε πραγματοποιήσει, η κατανάλωση καυσίμων δεν άλλαζε παρά ελάχιστα. Ήμασταν ακριβώς στη μέση του ταξιδιού μας και μας χώριζαν 380 ναυτικά μίλια από την Ponta Delgada, την πρωτεύουσα του Sao Miguel. Στα πρώτα 200 μίλια κάψαμε 800 λίτρα ενώ στα επόμενα 200 κάψαμε 660 λίτρα. Σύνολο κατανάλωσης λοιπόν: 1.440 λίτρα για 400 ναυτικά μίλια. Μας έμεναν τώρα μόλις 1.185 λίτρα για τα επόμενα 380 μίλια. Αν συνεχίζαμε να καίμε 3,3 λίτρα ανά μίλι, όσο καίγαμε δηλαδή λίγο πριν βραδιάσει, ήταν βέβαιο πως τα καύσιμα δεν θα μας έφταναν. Έπρεπε να μειώσουμε την κατανάλωση σε έναν μέσο όρο στα 3 λίτρα ανά μίλι ώστε να έχουμε τις πιθανότητες με το μέρος μας. Αυτό βέβαια ήταν και το πιθανότερο με δεδομένο πως όσο προχωρούσαμε όλο και θα ελαφραίναμε ενώ οι αλλαγές των κατάλληλων κάθε φορά προπελών θα έριχναν ακόμα περισσότερο την κατανάλωσή μας.
 

Νύχτα στο φουσκωτό. Τα παραπάνω βέβαια, ισχύουν σε ιδανικές συνθήκες. Ξέραμε όμως, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μας, πως διανύαμε 10% περισσότερα μίλια από τα υπολογισμένα στο ναυτικό χάρτη λόγω των αναπόφευκτων παρεκκλίσεων από την πορεία μας. Και βέβαια τι θα γινόταν εάν συναντούσαμε ξανά καιρό σε κάποια έστω σημεία της πορείας μας; Ήταν πολύ δύσκολο να μας φτάσουν τα καύσιμα και η μόνη μου ελπίδα ήταν να μην συναντήσουμε καιρό την επόμενη μέρα ενώ υπολόγιζα έστω στα τελευταία 100 ναυτικά μίλια να πλησιάσουμε σε κατανάλωση τα 2,3 λίτρα ανά μίλι, γεγονός που θα έριχνε κάτω από τα 3 λίτρα ανά μίλι την μέση κατανάλωσή μας για τα επόμενα 380 ναυτικά μίλια.
 

Η αγωνία μου εκτοξεύτηκε ξανά αφού τα νούμερα έβγαιναν οριακά και μόνο κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Ανατρίχιασα ολόκληρος όταν σκέφτηκα τι θα γινόταν εάν αυτό το βράδυ είχαμε έστω και ένα τεσσαράκι στην πλώρη μας. Τότε ούτε με 6 κόμβους θα μπορούσαμε να ταξιδεύουμε ούτε βέβαια με 26. Έτσι, όχι μόνο δεν θα καταφέρναμε να μειώσουμε λίγο τους ρυθμούς και την έντασή μας, αλλά και η κατανάλωσή μας θα ανέβαινε στα ύψη. Ευχαριστούσα λοιπόν το Θεό για την απίστευτη νύχτα που μας χάρισε και ευχόμουν να κρατήσει έτσι μέχρι το ξημέρωμα.

Gps. Τούτο το βράδυ φάνταζε ατελείωτο. Ήμασταν αντιμέτωποι με την απεραντοσύνη του έρημου ωκεανού. Τα σύννεφα σιγά σιγά διαλύθηκαν και το υποτυπώδες φεγγαράκι σηκώθηκε ψηλά πίσω από την πρύμνη μας. Το φως του ήταν πολύ λίγο, αρκετό όμως για να σκορπίσει εκείνες τις μυστηριώδεις εικόνες της θεοσκότεινης νύχτας. Η τεράστια ‘’τρύπα’’ μέσα στην οποία βρισκόμασταν είχε εξαφανιστεί, ενώ ταυτόχρονα διαλύθηκε και εκείνο το ολόλευκο, σε σχήμα τόξου, πέπλο το οποίο επέμενε να βρίσκεται λίγα μέτρα μπροστά από την πλώρη μας, χωρίς ποτέ να καταφέρουμε να το φτάσουμε.
 

Τα μάτια μου σάρωναν και τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Τώρα πια μπορούσαμε να ελέγχουμε για κάποιο πλοίο που πιθανόν να διασταυρωνόταν με την πορεία μας και έτσι νιώθαμε πιο ασφαλείς. Άρχισα να αισθάνομαι τα κύματα που έρχονταν τώρα στην αριστερή μας μάσκα, όταν διέκρινα στο βάθος τα φώτα ενός μεγάλου καραβιού. Αυτό μας έκανε να αφυπνιστούμε για τα καλά, η παρουσία του όμως μέσα στη μοναξιά του αχανούς ωκεανού ήταν η καλύτερη συντροφιά που θα μπορούσε να μας τύχει.

Πήγε πέντε η ώρα και ξύπνησα τον Σπύρο και τον Νorberto. Ήταν τώρα η δική τους βάρδια στο πιλοτήριο.
Μάταια προσπαθούσα να κοιμηθώ. Ένιωθα εξαντλημένος αλλά δεν με έπιανε ύπνος. Έβλεπα τον Cris να κοιμάται και ζήλευα αφάνταστα. Κι ενώ πάλευα με τις σκέψεις μου, ένα μεγάλο κύμα καβάλησε την πλώρη και πλημμύρισε την κουβέρτα. Τα νερά έφτασαν μέχρι τον πρυμνιό καναπέ και μας έκαναν να πεταχτούμε όρθιοι. Οι υπνόσακοι έγιναν μούσκεμα και η στάθμη του νερού στο κατάστρωμα ήταν πολύ ψηλά. Μέσα στην προσωρινή ταραχή μας και προσπαθώντας να περισώσουμε ό,τι μπορούσαμε, άκουσα τον Σπύρο να φωνάζει: <<το σκάφος πηγαίνει σαν τρελό και κάνει κύκλους. Δεν γίνεται να το επαναφέρω στην πορεία του!

Top line corsair 31 Ήταν φανερό πως είχαμε πέσει σε ισχυρά κυκλικά ρεύματα τα οποία μας παρέσερναν στο ρυθμό τους επειδή είχαμε πολύ μικρή ταχύτητα. Αυξήσαμε τότε ταχύτητα προσπαθώντας να απεγκλωβιστούμε ενώ ταυτόχρονα βγάλαμε τις τάπες αποστράγγισης και ανοίξαμε όλες τις αντλίες. Τα νερά ήταν τόσο πολλά που με κουβάδες προσπαθούσαμε να τα αδειάσουμε το συντομότερο. Μας πήρε μισή ώρα για να ανασυνταχτούμε και να ξαναφορέσουμε στεγνά ρούχα.

Όλοι μαζί τώρα συγκεντρωθήκαμε γύρω από το πιλοτήριο.
Προσπαθούσαμε να κρατιόμαστε περίπου 25 μίλια βορειότερα από τον τριακοστό όγδοο παράλληλο, κάτι ιδιαίτερα δύσκολο με την ταχύτητα που ταξιδεύαμε. Έπαιρνα συνέχεια το στίγμα μας το οποίο ήταν απογοητευτικό. Η πρόοδός Ατλαντικός ωκεανός μας ήταν ελάχιστη. Ολόκληρο βράδυ πορείας και ίσα που θα διανύαμε 40 ναυτικά μίλια. Κινούμασταν μεταξύ του δέκατου έβδομου και δέκατου όγδοου μεσημβρινού για ολόκληρη τη νύχτα. Συνολικά βέβαια είχαμε διανύσει εννέα καθέτους και έμεναν ακόμα επτά μέχρι τον προορισμό μας. Είχα ήδη βάλει το ρολόι του σκάφους μία ώρα πίσω σε σχέση με την ώρα της Λισαβόνας αφού ξεπεράσαμε τις 15 μοίρες γεωγραφικού μήκους. Έπρεπε να έχουμε την ακριβή ώρα ζώνης ώστε να είμαστε ικανοί να υπολογίζουμε το στίγμα για το μήκος το οποίο χρειάζεται απόλυτη ακρίβεια ώρας. Αρκούν λίγα λεπτά λάθους της ώρας ώστε το στίγμα μας να παρεκκλίνει κατά δεκάδες ναυτικά μίλια.

Κρατούσα με δυσκολία τα μάτια μου ανοιχτά μα ένιωθα μια ολοκάθαρη ευφορία να ξεπηδά από μέσα μου. Κάτι μου έλεγε πως τα είχαμε καταφέρει. Έκανα πως δεν άκουγα όμως. Ήταν νωρίς ακόμα και είχαμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Για ένα πράγμα όμως ήμουν απόλυτα σίγουρος: με το πρώτο χάραμα θα ξεκινούσε η αντίστροφη μέτρηση.

Περιμέναμε καρτερικά να ξημερώσει. Πιέζαμε τους εαυτούς μας για αυτοπειθαρχία και υπομονή. Άλλωστε, τη δεδομένη στιγμή δεν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι περισσότερο.