Κείμενο - φωτογραφίες: Δημήτρης Καραγεωργίου

Ένα από τα λιγότερο διαφημισμένα νησιά της Ελλάδας, είναι οι Αρκιοί, με μόνιμο πληθυσμό 40 μόνο κατοίκων. Πρόκειται για το μεγαλύτερο νησί από μία συστάδα νησαίων χώρων, στα βόρεια των Λειψών. Οι Αρκιοί είναι ένα νησί αρκετά απομονωμένο με τους ελάχιστους κατοίκους του να ζουν στο μοναδικό οικισμό και λιμάνι του νησιού.

Το λιμανάκι βρίσκεται στο βάθος ενός πολύ ασφαλούς όρμου, στην είσοδο του οποίου υπάρχουν πολλές μικρές βραχονησίδες. Οι Αρκιοί προσφέρονται για όσους επιθυμούν ερημικές διακοπές παρότι τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε προορισμό για πολλούς σκαφάτους. Επίσης είναι μέσα στο πρόγραμμα των μονοήμερων εκδρομών από τα γειτονικά τους νησιά και οι περισσότεροι επισκέπτες μένουν μόνο για λίγες ώρες. Οι Αρκιοί ανήκουν διοικητικά στην Πάτμο από την οποία βρίσκονται 11 χλμ ΝΑ. Γύρω από τους Αρκιούς είναι τα μικρότερα νησάκια Μαράθι, Σμηνερονήσσι, Τσούκα, Τσουκάκι, Αβάπτιστος, Μακρονήσι, Ψαθονήσι, Καλόβολος και Νησάκι.
Το αρχαίο όνομα του νησιού είναι Ακρίτης και Ναρκοί. Οι Αρκιοί σχηματίσθηκαν από τη βύθιση της Αιγηίδας κατά τη πλεκτόνιο περίοδο. Λόγω του άνυδρου και της μικρής έκτασης οι Αρκιοί δεν απέκτησαν ποτέ συγκροτημένο οικισμό. Όπως και στα άλλα νησιά πρώτοι κάτοικοι ήταν οι Κάρες, μετά οι Δωριείς και τέλος οι Ίωνες της Μιλήτου που αξιοποίησαν τους Αρκιούς ως ενδιάμεσο σταθμό στο δίαυλο Σάμου-Κω. Ίδρυσαν μικρό οχυρό, ώστε να μπορούν να ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος του περάσματος. Τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι το οχυρό ιδρύθηκε στα πρώτα Ελληνιστικά χρόνια πιθανότατα με δύο φάσεις κατασκευής. Η ΒΔ πλευρά του κάστρου, τουλάχιστον ο πύργος, χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ. Λέγεται ότι το κάστρο επί Ρωμαϊκών χρόνων, κατά την περίοδο που ο Ιούλιος Καίσαρ κρατούνταν όμηρος στο Φαρμακονήσι, καταστράφηκε από τον ίδιο μετά την απελευθέρωσή του. Από το οχυρό ή "Κάστρο της Αυγουστήνης" όπως έχει επικρατήσει να λέγεται, πήρε και την ονομασία του το σημερινό λιμάνι των Αρκιών και ονομάζεται το λιμάνι της Αυγούστας. Οι αρχαίες οχυρώσεις χρησιμοποιήθηκαν εκ νέου κατά τα πρωτοβυζαντινά χρόνια, αφού ενισχύθηκαν κατάλληλα. Στη θέση που είναι το οχυρό και στο ψηλότερο σημείο του πύργου, πιθανότατα υπήρχε απευθείας οπτική επαφή με το Καστέλι, την ακρόπολη της Πάτμου. Όταν το 1087 ο Όσιος Χριστόδουλος γίνεται κάτοχος της Πάτμου, οι Αρκιοί θα χρησιμοποιηθούν από τη Μονή σαν αγροκτήματα και βοσκοτόπια της. Οι σημερινοί κάτοικοι ίσως είναι απόγονοι των καλλιεργητών και βοσκών της Μονής στην οποία ανήκει κατά ένα μεγάλο μέρος ακόμα η γη. Στο νησί βρέθηκαν 2 χάλκινα νομίσματα εκ των οποίων το ένα ρωμαϊκού τύπου ομονοίας - Αλικαρνασσού-Κω, όπου στη μία πλευρά του εικονίζονται οι Καρκάλας και Γιέτης. Στα Τηγανάκια, στη μικρή αμμουδερή παραλία νότια του νησιού και κυρίως στο ανατολικό της άκρο, υπάρχουν κεραμικά προϊστορικά της νεολιθικής περιόδου. Στην περιοχή Κουτσούρα στο ΒΑ σημείο του νησιού, οι ψαράδες αναφέρουν ότι μέσα στη θάλασσα υπάρχουν κτίσματα.
Η μεγαλύτερη απόλαυση αυτού του νησιού είναι η έλλειψη μαζικού τουρισμού. Μόνο κατά τη διάρκεια του Αυγούστου, το νησί βρίσκεται σε πλήρη αναβρασμό - αν το επισκεφθείτε κατά τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου, θα είναι όλο δικό σας! Γύρω από την πλατεία, που βρίσκεται στο λιμανάκι, θα βρείτε διάφορες ταβέρνες και καφενεία, που προσφέρουν νόστιμο, τοπικό φαγητό. Το νησί διαθέτει κάποιες παραλίες, αλλά η μεγαλύτερη είναι τα Τηγανάκια.
Το νησί είναι άνυδρο και γενικά βραχώδες αλλά ιδανικό για κολύμπι και ξεκούραση. Μόλις 15΄ με τα πόδια μόλις ανεβείτε τον λόφο, βρίσκεται μία μικρή, παλαιά εκκλησία από την οποία θα έχετε φανταστική θέα προς τις τριγύρω νησίδες και νησιά. Η γιορτή για τα 9-ημερα της Παναγίας στις 23 Αυγούστου είναι μία μοναδική ευκαιρία να πάρετε μία γεύση όχι μόνο της τοπικής κουζίνας αλλά και της τοπικής φιλοξενίας και διασκέδασης.
Τα Τηγανάκια, είναι μια θαλάσσια περιοχή, ίσως με τα πιο τυρκουάζ χρώματα που μπορεί να βρείτε στο Αιγαίο. Πρόκειται ουσιαστικά για την μοναδική παραλία του νησιού. Βρίσκεται σε έναν μικρό κόλπο και ένα μέρος της είναι αμμουδερό ενώ το άλλο με βότσαλο. Είναι ιδανική για κολύμπι. Είναι εύκολο να κολυμπήσει κανείς και να φτάσει στις γύρω βραχονησίδες αν και θα πρέπει να προσέξετε τα διερχόμενα σκάφη ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η παραλία βρίσκεται 45 περίπου λεπτά με τα πόδια από τον οικισμό του νησιού, και δεν υπάρχει μονοπάτι, παρά μόνο μία ταμπέλα που σας κατευθύνει. Για να φτάσετε στα Τηγανάκια, θα πάρετε τον δρόμο του οικισμού, θα προσπεράσετε κάποιους κολπίσκους στα δεξιά σας, και όταν φτάσετε στο τέλος του δρόμου θα προχωρήσετε όλο ευθεία μέχρι να δείτε την ταμπέλα. Ακολουθήστε τις οδηγίες της και προχωρήστε με κατεύθυνση το νησί που βλέπετε απέναντι. Μπορεί να ακούγεται κουραστικό, όμως αξίζει πραγματικά τον κόπο. Άλλες παραλίες είναι το Λιμνάρι, η Πατελιά, ο Καψαλιασμένος και πλήθος από μικρούς όμορφους κόλπους.
Πριν από κάποιες δεκαετίες, το νησί αριθμούσε πάνω από 300 κατοίκους οι οποίοι είχαν ως κύρια ασχολία την αλιεία και την κτηνοτροφία. Με το φόβο των πειρατών οι ντόπιοι, όπως σε όλα τα νησιά επέλεξαν το ψηλότερο σημείο του νησιού για να χτίσουν το βιός τους. . Με την πάροδο του χρόνου και με τη μετανάστευση να αποδυναμώνει την ελληνική περιφέρεια, ο αριθμός των Αρκιωτών μειώθηκε για να σταθεροποιηθεί τα τελευταία χρόνια στα 45 άτομα περίπου, οι οποίοι ασχολούνται όπως και οι προγονοί τους με την αλιεία και την κτηνοτροφία.
Ούτε 15 χρόνια έχουν περάσει από τότε που οι Αρκιοί ανακάλυψαν τον ηλεκτρισμό και μαζί μ'αυτόν τις ευκολίες του, όπως τηλέφωνο, ψύξη και φωτισμό. Σήμερα λειτουργεί στη νησί αυτόνομη μονάδα ηλεκτρισμού με φωτοβολταϊκούς συλλέκτες, η οποία καλύπτει πλήρως τις ανάγκες του τόπου. Στο νησί υπάρχει μόνο ένας δρόμος ο οποίος ενώνει τους 2 οικισμούς. Ένας δρόμος λοιπόν για ένα αυτοκίνητο, που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά υλικών. Ούτε λόγος λοιπόν για μηχανοκίνητα... Το νησί μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί βραχώδες. Με το λιγοστό νερό στο έδαφος του, διασκορπισμένες στο νησί θα δείτε επίσης και στέρνες με του συλλέκτες τους να ξεχωρίζουν από μακριά. Εκεί μαζεύεται το βρόχινο νερό το χειμώνα και καταλήγει στις στέρνες που βρίσκονται από κάτω τους. Οι ανάγκες όμως του νησιού, ειδικά τους θερινούς μήνες, δεν καλύπτονται από τα χειμερινά αποθέματα κι έτσι υδροφόρα έχει αναλάβει το έργο του ανεφοδιασμού. Γι αυτό καλό θα ήταν η χρήση του νερού να γίνεται με σύνεση από επισκέπτες και ντόπιους.

ΔΙΑΜΟΝΗ 22470

ΚΑΤΣΑΒΙΔΗΣ ενοικιαζόμενα δωμάτια Τηλέφωνο & Fax 32371 - Κινητό 6977949240, & 6978658268
Κάβουρας Μιχάλης ενοικιαζόμενα δωμάτια
Τα πέτρινα της Ευδοκίας
Τα δωμάτια του Τρύπα
Το σπίτι της Κατίνας
...στου Κοντού

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Στην Παντάνασσα, στη κορφή του βουνού ήταν ο παλιός οικισμός των Αχαιών. Στην ίδια περιοχή υπάρχει και ο παλιός Ναός του νησιού η Παναγία Παντανούσσα. Άλλες εκκλησίες είναι οι Άγιοι Ανάργυροι στην είσοδο του λιμανιού και η Μεταμόρφωση του Σωτήρος μέσα στον οικισμό. Υπό κατασκευή είναι ο Ναός του Αγ. Ελευθερίου.
Αξίζει να δείτε τα υπολείμματα του κάστρου και αν σας αρέσει η πεζοπορία σε περίπου μία ώρα με τα πόδια και από την πίσω πλευρά του νησιού θα ανακαλύψει ένα υπέροχο σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες ακόμα παρθένο και ανεξερεύνητο.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ 22470

ΟΤΕ 31749
Κοινότητα 23791
Αγροτικό Ιατρείο 23797

ΓΙΑ ΦΑΓΗΤΟ

Θα δοκιμάσετε οπωσδήποτε τα ντόπια τυριά, ξινομυζήθρα και φέτα, φρέσκα θαλασσινά, αστακούς ,καλαμάρια, χταπόδια και φυσικά φρέσκα ψάρια. Ντόπιο αρνί και κατσίκι μαγειρεμένα παραδοσιακά. Επίσης, παραδοσιακή τυρόπιτα και το γλυκό «πουγγί», που φτιάχνεται με φύλλο και αμύγδαλα, πασπαλισμένο με άχνη ή σιροπιαστό.

ΠΩΣ ΘΑ ΦΘΑΣΕΤΕ

Tο καλοκαίρι το νησί συνδέετε 2 φορές την εβδομάδα με την Πάτμο, με την Χίο με το τοπικό καραβάκι και με εκδρομικά καϊκάκια ή ναυλωμένα σκάφη σε καθημερινή βάση από τους Λειψούς.