Κείμενο - φωτογραφίες : Σπύρος Χαλάστρας
Θάσος, όπως λέμε... πρασινογάλαζα νερά!
Όταν ακόμη το σκάφος σου ήταν σκεπασμένο στο χειμερινό του κάλυμμα, εσύ παιδευόσουν με το κουμπάσο μετρώντας μίλια και λίτρα (αμάν αυτή η αμόλυβδη... φτερνίζεται κάποιος στις πετρελαιοφόρες περιοχές και αμέσως ανεβαίνει η τιμή της). Έβλεπες στο χάρτη, στάθμιζες τις επιθυμίες σου από πλευράς προορισμών και σταματούσες σκεπτόμενος ότι έχεις ξαναπάει. Όμως εδώ είναι το μυστικό...
Μπορεί να έχεις ξαναπάει, να έχεις φωτογραφίσει ξανά το μισογκρεμισμένο φάρο ή τη σχεδόν ιδιωτική και γραφική παραλία ανάμεσα στα βραχάκια, ε, και λοιπόν; Φρόντισε να αλλάξεις το φίλτρο όχι της φωτογραφικής μηχανής -αυτή πάλι ίδιο θα καταγράψει- αλλά το «δικό σου», πήγαινε κοντά και άρχισε το ξεψάχνισμα με άλλο «διάφραγμα» και άλλη «ταχύτητα».
Συνήθως αυτοί οι προορισμοί είναι πριν ή μετά από κάποιες πολυήμερες διακοπές που έχεις πραγματοποιήσει με το φουσκωτό σου (ρε κόλλημα με τα φουσκωτά) και μάλλον έχεις ξαναπάει αρκετές φορές, αφού βρίσκονται σχετικά κοντά.
Ένας από αυτούς τους προορισμούς είναι και το σμαραγδένιο νησί της Θάσου, ψηλά, το βορειότερο νησί του Αιγαίου. Σχετικά κοντά στη «γειτονιά» μας, περίπου πενήντα μίλια από μέρη μας, την Αλεξανδρούπολη. Στο χάρτη φαίνεται σχεδόν στρογγυλό, αλλά με κάποιο σκάφος ανακαλύπτεις τόσους όρμους, κολπίσκους με ψιλή άμμο σε συνδυασμό με πυκνά πευκοδάση που αρχίζουν τα διλήμματα για το πού θα αράξεις... Δηλαδή ποια διλήμματα, τα διαγράφεις με μια απλή κίνηση και πηγαίνεις παντού... Βλέπεις τα πρασινογάλαζα νερά σε κάποιο ερημικό κολπίσκο, βουτάς σαν τρελός. Όσο είσαι μέσα στο νερό κοιτάς τριγύρω και «παθαίνεις».
Ησυχία παντού, άντε ένα δύο φουσκωτά ακόμη, αλλά ηρεμείς, δικοί μας άνθρωποι είναι λες, τους χαιρετάς, ας μη τους ξέρεις, συναδελφική... αλληλεγγύη.
Βαρέθηκες; πήγαινε λίγο πιο κάτω. Το ίδιο πανέμορφο τοπίο αλλά με τις δικές του πινελιές. Θέλεις να μείνεις για απροσδιόριστο χρόνο εδώ και ψάχνεις τον τρόπο. Άλλωστε τι θα πει χρόνος, δεν είναι τίποτα άλλο από μια αυθαίρετη ανθρώπινη επινόηση. Τελικά ο Αïνστάιν είχε δίκιο, ο χρόνος είναι σχετικός. Κάτι που μεταφρασμένο στη δική μας πραγματικότητα, με το δικό μας τρόπο, σημαίνει ότι εδώ ο χρόνος περνάει δυστυχώς πολύ γρήγορα. Βρες τον καλύτερο τρόπο για να εκμεταλλευτείς τις στιγμές από την ώρα που ανατέλλει ο ήλιος μέχρι την ώρα που θα φορέσει τον πορφυρό μανδύα. Εδώ, επιβάλλεται να γίνεις φευγάτος. Ναι, ρε αδερφέ, δεν είναι ντροπή, απαγορεύονται η λογική και τα «πρέπει»...
Ρότα για Θάσο
Μέσα στο χαλαρό πρόγραμμα του μικρού ομίλου ήταν και ένα ολιγοήμερο ταξιδάκι στο καταπράσινο νησί της Θάσου. Όσο για το πότε δεν έχει σημασία, έτυχε αρχές Αυγούστου. Ενώ μισά μέλη βρίσκονταν για διακοπές στη Σαμοθράκη, κάποιοι άλλοι με πέντε σκάφη βάλαμε ρότα για το όμορφο νησί με τις πυξίδες να δείχνουν 267 μοίρες από τη βάση μας, τη Μάκρη, λίγα χιλιόμετρα από την Αλεξανδρούπολη. Η αλήθεια είναι ότι είχαμε καιρό να πάμε και είχε αρχίσει να μας λείπει. Όταν είσαι πίσω από την κονσόλα, ειδικά όταν ο καιρός είναι καλός, το μυαλό σου ξεδιπλώνει απρόσκοπτα ό,τι έχει συσσωρευτεί εκεί, από το πώς θα περάσεις όταν φτάσεις, τι δεν έκανες αυτό το καλοκαίρι, μέχρι και κάποιες... αμαρτωλές σκέψεις για μεγαλύτερο σκάφος.
Η πρωτεύουσα του νησιού, ο Λιμένας, απέχει πενήντα μίλια, η αχλή λόγω ζέστης μεγάλη και το περίγραμμα αργεί να φανεί. Από τη μια θέλεις να φτάσεις, από την άλλη θέλεις να παρατείνεις την πλεύση σου στη θάλασσα... Όμως κάποια στιγμή, το καινούριο και τεράστιο λιμάνι του Λιμένα μάς υποδέχεται φιλόξενα αφού έχουμε τη δυνατότητα, άκουσον άκουσον Αύγουστο μήνα, να πλαγιοδετήσουμε. Βέβαια, η πινακίδα δείχνει ότι δεν επιτρέπεται -για ευνοήτους λόγους- αλλά ο χώρος είναι μεγάλος, η τέλεια βάση για να χαρείς το νησί, αν και μερικές φορές είναι προτιμότερη η διανυκτέρευση σε ονειρεμένα κολπάκια, παρέα με τα πεύκα που σου κάνουν παρέα δίπλα στην αμμουδιά. Τέλος πάντων, ας το παίξουμε σήμερα λίγο αλλιώς και βλέπουμε...
Ώρα για περιήγηση
Ο Λιμένας είναι μια πανέμορφη πολιτειούλα, πεντακάθαρη, με κάποια γραφικότατα όσο και τουριστικά δρομάκια, όπου μπορείς να δεις τις γνωστές εικόνες χωρίς υπερβολές, όπως συμβαίνει στην τουριστική νησιωτική Ελλάδα. Υπάρχουν σημεία που είναι κουκλίστικα και δεν ξεκολλάς. Τα γαστριμαργικά στέκια έχουν την τιμητική τους, θέλεις να τριγυρίσεις παντού πρωτού χαλαρώσεις κάπου με ένα ποτήρι παγωμένο κρασί στο χέρι. Όμως οι ανυπόμονοι ουρανίσκοι ας κάνουν υπομονή• ακόμη είναι απόγευμα, η ιδανικότερη ώρα για περιήγηση.
Στο ανατολικό μέρος της πόλης μπορείς να επισκεφθείς τον αρχαιολογικό χώρο της Αγοράς. Πολύ κοντά από εκεί ξεκινάει ένας γραφικότατος ανηφορικός δρόμος με σκαλοπάτια που οδηγεί στο αρχαίο θέατρο, το οποίο χρονολογείται από τον 5ο αιώνα, ενώ από κάποια διασταύρωση μπορείς να φτάσεις σε λίγα λεπτά σε έναν άλλο αρχαιολογικό χώρο, την Ακρόπολη, στις κορυφές του λόφου με τους πύργους. Δυστυχώς, η παράσταση του Αριστοφάνη που θα παιζόταν το βράδυ δεν μας επέτρεψε να επισκεφθούμε το θέατρο με το φως της ημέρας. Ευκαιρία για δεύτερη επίσκεψη, σημείωσέ το για την επόμενη φορά...
Η Θάσος, όπως λέει η μυθολογία, ανακαλύφθηκε από τον Θάσο -γιο του Αγήνορα- ενώ έψαχνε να βρει την αδελφή του την οποία είχε κλέψει ο Δίας (ποιος άλλος) και όταν βρέθηκε στο νησί μαγεύτηκε από τις ομορφιές του. Για όσους έχουν αρχαιολογικές ανησυχίες (και καλό θα ήταν να έχουμε όλοι) υπάρχει το μουσείο στον Λιμένα όπου φιλοξενούνται ενδιαφέροντα εκθέματα, τα οποία χρονολογούνται από την εποχή της κλασικής Ελλάδας. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ιστορία του τόπου είναι ανεξάντλητη.
Στο πλούσιο ελληνικό Αρχιπέλαγος υπάρχουν πολλών ειδών νησιά, από πλευράς επισκεψιμότητας, ικανά να ικανοποιήσουν όλα τα γούστα. Ξεκινώντας από... τα συναλλαγματοφόρα, αν ψάχνεις να βρεθείς μέσα στο τουριστικό ανθρωπομάνι, μέχρι τα εντελώς απομονωμένα μικρονήσια που οι μόνιμοι κάτοικοί τους είναι λιγότεροι από τα δάχτυλα του ενός χεριού μας. Εκεί όπου το μακρύ παντελόνι απαγορεύεται επί ποινή... επιπλήξεως, εκεί όπου δεν υπάρχουν πρωτοσέλιδα και ο σερβιτόρος δεν φοράει επίσημη στολή. Η Θάσος είναι κάπου στη μέση. Υπάρχει αρκετός κόσμος στα τουριστικά στέκια, αλλά μπορείς να βρεις πάρα πολλά μέρη όπου θα νιώσεις αυτά που αναζητάς, αρκεί να διαθέτεις κάποιο σκάφος. Και όταν θα κάθεσαι στα βραχάκια αγναντεύοντας τον ορίζοντα, μην περιμένεις να δεις να ξεπροβάλλει καμιά καραβέλα, το πιο πιθανό είναι να δεις κάποιο φουσκωτό.
Ευτυχώς όλα τα νησιά μας, σε όποια κατηγορία και αν ανήκουν, σώζουν τη μισή κατάσταση του οικιστικού και αισθητικού μπάχαλου που λέγεται Ελλάδα (το άλλο μισό το σώζει η ορεινή και κυρίως η απάτητη χώρα). Όπως όλα τα νησιά έτσι και για τη Θάσο νομίζεις, ειδικά όταν τη βλέπεις από τη θάλασσα, ότι είναι κάποιο Ομηρικό νησί που ξεπήδησε από τα βάθη του πελάγους για να ξεθυμαίνουν επάνω του οι αφροί των κυμάτων κάποιου θυμωμένου Ποσειδώνα.
Ε, ρε πώς παρασύρεσαι σε μύριες σκέψεις καθώς απομακρύνεσαι από τη φασαρία της πόλης και βαδίζεις νυχτιάτικα στον ανατολικό λιμενοβραχίονα του λιμανιού, όπου είναι δεμένα τα φουσκωτά της παρέας.
Εκατόν πενήντα μέτρα και το σκηνικό αλλάζει• ηρεμία. Τα φώτα της πόλης, απέναντι, μαγνητίζουν το βλέμμα καθώς βουτάνε στη θάλασσα και σχηματίζουν το είδωλό τους που τρεμοπαίζει στη βραδινή ρεστία και στα απόνερα της μικρής ψαρόβαρκας που επιστρέφει από το ψάρεμα... Παρόλη την καλή διάθεση, ο Μορφέας πιάνει δουλειά αμέσως και η εικόνα που βλέπαμε από το παράθυρο της τέντας περνάει στο χώρο της μνήμης, ενώ κάπου στα βόρεια στην ορεινή Ροδόπη, φαίνονται αχνά οι τελευταίες αστραπές που ρίχνει ο Δίας πριν ο Ήφαιστος τού φέρει άλλες...
Η εξερεύνηση
Την επομένη αρχίζει ο γύρος του νησιού που κρύβει άπειρες ομορφιές, ο καιρός καλός και το πρόγραμμα χαλαρό. Οι μισοί αποφασίζουν να ξεκινήσουν από δυτικά, ενώ οι άλλοι από την αντίθετη πλευρά. Σε αυτούς είμαστε και εμείς. Σημείο συνάντησης κάπου στα νότια, πού αλλού, στην πανέμορφη Αλυκή. Αρχίζω μια μοναχική εξερεύνηση κάθε μικρού όρμου, κάθε μοναχικής αμμουδιάς, ακόμη και της πιο μικρής. Ξεκινώντας από τον Λιμένα και σταματώντας κάθε τόσο για φωτογράφιση, σχεδόν συνταξιδεύουμε με ένα τρίμετρο συμβατικό φουσκωτό που έχει την ίδια πορεία προς νότο. Ένα λιλιπούτειο σκαφάκι με ένα νεαρό ζευγάρι που αποφάσισε να επενδύσει σε... μπαλόνια και να, που έχει τη δυνατότητα να κάνει σιγά σιγά το γύρο του νησιού. Τους χάρηκα πραγματικά. Οι ιδιότητες αυτών των σκαφών «ζουν» και στα πιο μικρά σκάφη που σου επιτρέπουν να ξεκολλήσεις από τη στατικότητα της παραλίας, όσο καλή και αν είναι αυτή.
Τώρα όσον αφορά τις παραλίες, η Θάσος έχει και για... εξαγωγή. Η ανατολική πλευρά -την οποία προσωπικά θεωρώ την καλύτερη- με τα πυκνά πευκοδάση και τις αμέτρητες θαλασσινές γωνιές, είναι πειρασμός για συχνές στάσεις. Βουτάς εδώ και το μάτι σου είναι στην επόμενη, διαλέγετε… Το μόνο κάπως αδιάφορο σημείο, το λατομείο μαρμάρου που είναι παραφωνία στο συνολικό καμβά του ορεινού πευκόφυτου όγκου• ας το ξεχάσουμε.
Κάποιες ενδεικτικές παραλίες από βορειοανατολικά προς νότο η Μακρύαμμος, με το μικρό υποτυπώδη λιμενοβραχίονα και η Χρυσή Αμμουδιά, όπου κανένας ευρυγώνιος φακός δεν μπορεί να αιχμαλωτίσει την απεραντοσύνη της. Εδώ, στο βόρειο τμήμα, υπάρχει και ένα μικρό λιμανάκι όπου μπορείς να δέσεις. Στην πλαγιά απέναντι διακρίνεται το γραφικό χωριό Παναγιά. Συνεχίζοντας προς νότο, το χωριό Ποταμιά προσφέρεται για επίσκεψη, ενώ η Σκάλα Ποταμιάς διαθέτει και λιμανάκι για τους σκαφάτους. Προσοχή μόνο στα ρηχά νερά, αν και πρόκειται για αμμουδιά ψιλή και καθαρή.
Συνεχίζοντας μας περιμένει μια ευχάριστη εικόνα με το μικροσκοπικό νησάκι Κραμβούσα, πάνω στο οποίο υπάρχει ένα μικρό εκκλησάκι του Οσίου Δανιήλ. Στα βόρεια βρίσκουμε ένα υποτυπώδες ντοκάκι για να δέσουμε, ενώ ένα μικρό μονοπάτι μάς ανεβάζει μέχρι το εκκλησάκι. Οι μικρές παραλίες διαδέχονται η μια την άλλη, ενώ πιο κάτω συναντάμε τα Κοίνυρα, ένα κατάφυτο μικρό νησί πολύ κοντά στην ακτή.
Ραντεβού στην Αλυκή
Είχαμε δώσει ραντεβού στην Αλυκή... Ε, λοιπόν φτάσαμε. Ένας κουκλίστικος κόλπος με 3-4 ταβερνάκια, ελάχιστα δωμάτια και εξωπραγματικά νερά που προσφέρεται για διανυκτέρευση. Μόνο που αυτή τη φορά δεν μπορούμε να δέσουμε κοντά στην αμμουδιά λόγω των απαγορευτικών σημείων για τους λουόμενους -σωστό μέτρο- παρά μόνο στα πλάγια του όρμου. Ευκαιρία για καλή προπόνηση στο κολύμπι... Στα ανατολικά ένα μακρόστενο λοφάκι λειτουργεί σαν φυσικός λιμενοβραχίονας, κόβοντας τη διάθεση σε κάθε γραίγο ή λεβάντε να σε ανησυχήσει, ενώ είναι κατάφυτο από τα πεύκα που βοηθούν στο να παίζει η βραδινή πανσέληνος κρυφτό ανάμεσά τους. Σε κάτι τέτοια μέρη δεν πηγαίνεις για να λες «πήγα», υπάρχουν κάποιες καταστάσεις που δεν περιγράφονται παρά μόνο βιώνονται. Ανάμεσα στις σκέψεις του βιβλίου του Καραγάτση αναρωτιέσαι, διαβάζεις, βλέπεις ή σκέπτεσαι ή μάλλον τα κάνεις όλα αυτά μαζί. Εδώ δίνεις ονόματα και στους βράχους που, με τη φαντασία σου, όταν αρχίζει να νυστάζει ο ήλιος δίνουν κάτι περίεργες σκιές, που αλλάζουν μορφή ανάλογα με το σκοτάδι...
Από σκάφη, πολυεστερικά, κρούιζερ, φουσκωτά, ιστιοπλοικά, ό,τι θέλεις. Αντιλαμβάνεσαι ότι σχεδόν με όλους μιλάς την ίδια γλώσσα γιατί άλλο ταξιδιώτης και άλλο τουρίστας. Βέβαια, όταν βλέπεις φουσκωτό αισθάνεσαι αλλιώς, το αίμα νερό δεν γίνεται... Εάν βλέποντας όλα αυτά δεν υπάρχει συναίσθημα, τότε δεν υπάρχει τίποτα, κάθησε καλύτερα στο σπίτι σου. Τι να το κάνεις, να ζήσεις 100 χρόνια και να σου λείπουν τέτοιες στιγμές. Εδώ, στην υγρή άμμο, θάψε όλους τους κώδικες που έχεις στο μυαλό σου και θα δεις την επαλήθευση των πιο πάνω να έρχεται σύντομα. Γράψε μια ενδόμυχη σκέψη, έναν προορισμό, κάτι τέλος πάντων, και άσε τη να τη σβήσει το πρώτο κύμα που θα έρθει να ξεψυχήσει στην αμμουδιά μπροστά σου, αφού προλάβει όμως να τη δροσίσει πρώτα.
Εδώ στην Αλυκή υπάρχει αρχαιολογικός χώρος κτισμάτων που αφορούσαν τη λατρεία εκείνης της εποχής. Όπως κοιτώντας ένα αστέρι στο νυχτερινό ουρανό, δεν βλέπεις το παρόν αλλά ό,τι υπήρχε πριν από χρόνια, έτσι και εδώ προσπάθησε να κάνεις το ίδιο...
Με την κατεύθυνση του ήλιου
Όποτε έχουμε διανυκτερεύσει εδώ είναι σαν να προσθέτουμε μια χάνδρα στο κομπολόι των αναμνήσεων. Το νησί όμως δεν τελειώνει εδώ. Την επομένη, πηγαίνοντας προς την κατεύθυνση του ήλιου, συναντούμε το επιβλητικό μοναστήρι του Αρχαγγέλου το οποίο είναι κτισμένο πάνω σε ένα θεόρατο γρανιτένιο βράχο πάνω στο κύμα και αγναντεύει τη θάλασσα σαν βιγλάτορας του παλιού καιρού, κάτι σαν θαλασσινά μετέωρα.
Συνεχίζουμε στο νότιο μέρος του νησιού και η μια παραλία διαδέχεται την άλλη: Ποτός, Πευκάρι, Λιμενάρια• εκεί υπάρχει και λιμάνι. Θέλεις να σταματήσεις παντού, να γευτείς κάθε τι που γίνεται αντιληπτό στις αισθήσεις σου. Βέβαια, κυνηγάμε κυρίως τις ανοργάνωτες γωνιές για να αποφεύγουμε όλα τα περίεργα και νεοελληνικά που διαδραματίζονται κάπου αλλού. Άλλωστε, αν θέλαμε δημόσιες σχέσεις θα ερχόμασταν και με το αυτοκίνητο.
Σε λίγο αρχίζουμε να ανηφορίζουμε το δυτικό τμήμα του νησιού με τις ατελείωτες παραλίες, καθώς και λιμανάκια που προσφέρονται για να δέσει κανείς. Ο Πρίνος είναι ένα από τα λιμανάκια στην περιοχή, πριν καταλήξεις πάλι στον Λιμένα στο βόρειο μέρος.
Ας σημειωθεί ότι εδώ υπάρχουν ενδιαφέροντες οικισμοί οι οποίοι αξίζουν την επίσκεψή μας, με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα νοικιάσουμε κάποιο όχημα.
Αποχαιρετισμός
Το να απαριθμήσεις τα πάντα, προσωπικά το θεωρώ όχι μόνο πλεονασμό αλλά και αντιταξιδιωτικό όταν η πλώρη του φουσκωτού σου θα κατευθύνεται για να σε οδηγήσει σε κάποια μαγικά θαλασσινά μέρη. Ας αφήσουμε το βλέμμα μας πεινασμένο να γευτεί τις εικόνες που ξεδιπλώνονται μπροστά μας σε κάθε θαλασσινό ταξίδι, μικρό ή μεγάλο, κοντινό ή μακρινό.
Το ξέρω ότι δεν τη χορτάσαμε τη Θάσο, πως θα ήταν άλλωστε δυνατόν, με τόσες ομορφιές. Πάντα υπάρχει η κουβέντα που όλοι προσπαθούμε να αφήσουμε για να την πει κάποιος άλλος, το ότι πρέπει να τα... μαζεύουμε για άλλες θάλασσες...
Φεύγοντας και καθώς έμεινα τελευταίος από τα άλλα φουσκωτά, έριχνα πίσω μου τις τελευταίες ματιές σαν να είχα να απολογηθώ για το ότι φεύγαμε. Έλεγα να ψάξω για κανένα κοχύλι, να το βάζω στο αυτί και να ακούω γνώριμους ήχους, μουσική υπόκρουση στο νοερό ξετύλιγμα των εικόνων...
Ακόμη δεν χάθηκε το περίγραμμα της Θάσου και αρχίσαμε να ονειρευόμαστε άγονη γραμμή... Δηλαδή τι άγονη, μάλλον γόνιμη θα έλεγα, αφού θα μπορούμε να θερίσουμε όλα όσα χρειαζόμαστε στη ζωή μας... Βλέπετε, υπάρχουν μέρη όπου το τέλος της αθωότητας αργεί ακόμη, ευτυχώς. Εκεί μπορείς να «ακούσεις» τη σιωπή που ποτέ δεν ήταν τόσο φλύαρη...
Και τώρα τι κάνουμε;
Θα καθόμαστε για ώρα στο χάρτη με το δίλημμα της επόμενης επιλογής; Τελικά με τα φουσκωτά τι έγινε ρε παιδιά, μίκρυνε το Αιγαίο; Μήπως λιγόστεψαν οι προορισμοί; Όχι βέβαια, απλώς αυτά τα σκάφη μάς έκαναν προσιτούς σχεδόν όλους τους προορισμούς.
