Κέα – Κύθνος με τον ΟΦΣΕ

Από τον «Ταξιδευτή»

φωτο: www.photo-reporter.gr

Η Κέα ή Τζια είναι το βορειότερο νησί των Δυτικών Κυκλάδων. Το μήκος των ακτών της είναι 81 χιλιόμετρα και απέχει από τις Καβοκολώνες (Σούνιο) 12 μίλια.

Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Χώρα που λέγεται Ιουλίς, με επίνειο την Κορησσία, που λέγεται και Λιβάδι. Δίπλα από την Κορησσία βρίσκεται το Βουρκάρι με πάρα πολλή κίνηση, σκάφη κλπ. Ένα ακόμη θαυμάσιο μέρος εκεί είναι το Γιαλισκάρι, με ωραία νερά και ταβερνάκια. Ακριβώς απέναντι είναι ο όρμος του Αγ. Νικολάου με καταγάλανα νερά, με τον ομώνυμο φάρο, καθώς και αυτόν του Αγίου Σάββα.

Ξεκινώντας να κάνουμε τον περίπλου του νησιού, βγαίνοντας από τον όρμο του Αγίου Νικολάου, που θεωρείται από τα ασφαλέστερα λιμάνια της Μεσογείου και από το 1789 υπήρξε ο πολεμικός Ναύσταθμος του Λάμπρου Κατσώνη, βάζουμε βορινή ρότα. Μετά από τρία μίλια περίπου και ενώ έχουμε περάσει το ακρωτήρι Πέρλεβος, φθάνουμε στον Οτζιά.
Συνεχίζοντας συναντάμε τον όρμο Καστρί, όπου βρίσκεται η Παναγιά η Καστριανή, ακολούθως το ακρωτήρι Σπαθί με τον ομώνυμο όρμο, λίγο πιο κάτω τη Συκαμινιά και έξι μίλια νοτιότερα τον όρμο Πόλες με την αρχαία Καρθαία. Δύο μίλια μετά βρίσκουμε τον Σχοίνο, ενώ στο νότιο όριο του νησιού το ακρωτήρι Ταμέλος. Συνεχίζοντας με ρότα μαϊστροτραμουντάνα (βόρειο - βορειοδυτική), συναντάμε τον Πλατύ Γιαλό, στο βόρειο όριο του οποίου βρίσκεται το ακρωτήρι Μαυροβούνι. Αμέσως μετά είναι ο Κούνδουρος ή όρμος Καβιά, με οργανωμένη παραλία και ξενοδοχεία, όπου υπάρχουν οι δύο ορμίσκοι Λιπαρός και Άβυθος. Δυόμισι περίπου μίλια βορειότερα βρίσκεται ο όρμος Πίσσα ή Πήσσαι με αμμουδιά και οι ορμίσκοι Ευρόσκοπος και Απηγανιά. Φεύγοντας από εκεί και περνώντας το Καλαμίκι, συναντάμε έναν άλλο ορμίσκο, το Μαυραμπέλι, και αμέσως μετά τον όρμο Ξύλα, από όπου, περνώντας το ακρωτήρι Σκλάβος, φτάνουμε και πάλι στον όρμο του Αγίου Νικολάου.
Ο περίπλους του νησιού είναι 28 μίλια, εξερευνώντας, όμως, τους όρμους και τους ορμίσκους, διανύουμε σαφώς περισσότερα, για αυτό, φτάνοντας στον Αϊ Νικόλα, καλό είναι να κάνουμε έναν έλεγχο καυσίμων. Αν κρίνουμε απαραίτητο, ανεφοδιαζόμαστε στην Κορησσία ή στο Βουρκάρι.
Αν αποφασίσουμε να μείνουμε δυο - τρεις ημέρες στην Κέα, μπορούμε να ενοικιάσουμε κάποιο μεταφορικό μέσο και να επισκεφτούμε το εσωτερικό του νησιού. Αν έχουμε πάει με το αυτοκίνητό μας, έχουμε να δούμε πολλά.

Κορησσία (ή Λιβάδι)
Το λιμάνι της Κορησσίας, γνωστό και με το όνομα Λιβάδι, βρίσκεται στο νότιο τμήμα του κόλπου του Αγίου Νικολάου. Είναι φυσικό λιμάνι στη βορειοδυτική πλευρά της Κέας, γνωστό από την αρχαιότητα και ένα από τα ασφαλέστερα όλης της Μεσογείου. Στο εσωτερικό του οικισμού, την προσοχή σας θα τραβήξει η καμινάδα του μεγαλύτερου και εγκαταλελειμμένου σήμερα εργοστασίου εμαγιέ στη Μεσόγειο, ύψους 45 μέτρων, όπου γίνονται προσπάθειες να λειτουργήσει ως εκθεσιακός χώρος.

Ιουλίς (ή Ιουλίδα ή Κέα ή Χώρα)
Η Ιουλίς, ορεινή πρωτεύουσα της Κέας, έχει 569 κατοίκους και απέχει 5,5 χλμ. από το λιμάνι της Κορησσίας. Είναι κτισμένη αμφιθεατρικά στους σχιστολιθικούς βράχους του Κάστρου και των Μύλων, στη θέση της αρχαίας Ιουλίδας, και χαρακτηρίζεται από τα κάτασπρα σπίτια και τους στενούς, ανηφορικούς λιθόστρωτους δρόμους.
Η συνοικία Κάστρο, στα βορειοδυτικά, είναι το ιστορικό κέντρο της Ιουλίδας. Στη συνέχεια του Κάστρου βρίσκεται το Κατωχώρι ή Κατηχώρι, με την πλατεία Πιάτσα να ενώνει τις δύο συνοικίες.
Η Μεσάδα είναι προέκταση της Ιουλίδας προς τα ανατολικά και τέλος, το Πανωχώρι, όπως υποδεικνύει και το όνομα, είναι το υψηλότερο τμήμα της Χώρας.

Γιαλισκάρι
Πριν φτάσουμε στο Βουρκάρι βρίσκεται το Γιαλισκάρι, με μικρή αμμουδιά, γαλανά νερά και αρμυρίκια.

Βουρκάρι
Το Βουρκάρι απέχει από την Κορησσία περίπου 2 χιλιόμετρα. Πρόκειται για ένα όμορφο ψαροχώρι, που διατηρεί το παραδοσιακό του χρώμα. Εδώ μπορείτε να γευτείτε την αστακομακαρονάδα της Κέας και να επισκεφτείτε την γκαλερί «Βουρκαριανή», όπου εκτίθενται έργα πολλών γνωστών Ελλήνων καλλιτεχνών, όπως οι: Τσαρούχης, Φασιανός, Μυταράς, Σταθόπουλος, Στεφάνου, Παρμακιέλης κ.ά.

Οτζιάς
Από την Κορησσία, αν πάρουμε τον παραλιακό δρόμο κι αφού περάσουμε το Βουρκάρι σε απόσταση 5 χιλιομέτρων, θα συναντήσουμε τον όρμο του Οτζιά, με τη σπάνια φυσική ομορφιά. Έχει τη μεγαλύτερη παραλία του νησιού, αμμουδιά με πυκνά αρμυρίκια, ξέβαθα νερά και δύο λευκά γραφικά εκκλησάκια, τον Άγ. Σώστη και τον Αϊ Γιώργη.

Αγία Ειρήνη
Η χερσόνησος της Αγίας Ειρήνης είναι ένας από τους σημαντικότερους Αγαιακούς προϊστορικούς οικισμούς, μια ακμάζουσα πόλη, η οποία ήταν κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου. Όλα τα ευρήματα της Αγίας Ειρήνης εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Ιουλίδας.

Κόκκα
Στην εγκαταλελειμμένη πια χερσόνησο της Κόκκας, υπάρχει η καρβουναποθήκη και τα σπίτια των εργαζομένων που χτίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα. Μπροστά τους βρίσκεται η κεντρική αποβάθρα που χρησίμευε στη φορτοεκφόρτωση των πλοίων.

Το στενό του Λάμπρου Κατσώνη
Ο δρόμος σταματάει στο επονομαζόμενο στενό του Λάμπρου Κατσώνη, που μας θυμίζει το ρόλο που έπαιξε η Τζια στην προεπαναστατική περίοδο του 1821.

Φανάρι Αγ. Νικολάου
Από το στενό του Λάμπρου Κατσώνη, το μονοπάτι θα μας οδηγήσει στο φανάρι του Αγίου Νικολάου με το υπέροχο ηλιοβασίλεμα. Πρόκειται για τον πρώτο φάρο που άναψε στις Κυκλάδες το 1831 και τον δεύτερο στην Ελλάδα. Ο φάρος είναι χτισμένος στα ερείπια του ιερού ναού του Ποσειδώνα.

Παναγία Καστριανή
Το επιβλητικό μοναστήρι του 18ου αιώνα - προστάτις του νησιού - βρίσκεται στο λόφο Καστρί πάνω σε βράχο.
Το μέρος που κτίστηκε το μοναστήρι δεν είναι τυχαίο, η Παναγιά ήθελε το σπίτι της εκεί, όπου βρέθηκε η εικόνα της.

Παραλία Σπαθί
Συνεχίζοντας το δρόμο της Παναγιάς της Καστριανής, θα φτάσουμε στη μεγάλη παραλία με άμμο του Σπαθιού.

Μυλοπόταμος
Δύο χιλιόμετρα από την Κορησσία, συναντάμε την κοιλάδα του Μυλοπόταμου, από την οποία περνάει το νερό της Φλέας, πλούσια πηγή της Κέας, και μέρος του υδάτινου δυναμικού της Ιουλίδας, ενώ κατά μήκος της κοίτης είναι χτισμένοι 11 αλεστικοί νερόμυλοι.

Ποιήεσσα
Παίρνοντας τον δρόμο που ανηφορίζει από την Ιουλίδα, μετά από 11 χιλιόμετρα, βρίσκουμε τον κάμπο των Ποισσών, όπου στα περιβόλια του καλλιεργούνται οπωροφόρα και λαχανικά, ενώ εδώ λειτουργεί το κάμπινγκ του νησιού.

Κούνδουρος
Στη νότια Τζια, 16 χιλιόμετρα από την Ιουλίδα, βρίσκεται ο Κούνδουρος. Τουριστικός οικισμός με πανέμορφες αμμουδερές παραλίες και πετρόχτιστους μύλους που κατοικούνται.

Παραμέρια
Είναι η βορειοανατολική πλευρά του νησιού, κατάφυτη στα ορεινά της από τη βασιλική βελανιδιά. Οι ακτές της σχηματίζουν πλήθος από κάβους κι ανάμεσά τους αμμουδερά ακρογιάλια, ήσυχα, με άγρια ομορφιά: το Σπαθί, το Καλυδονύχι, η Συκαμιά, το Ψαθί, ο Ορκός.

Άγιος Συμιός
Πάνω στην ομώνυμη ράχη αντικρίζει κανείς τα σπίτια του Αϊ Συμιού. Η ράχη κορυφώνεται σε οξυκόρυφο ύψωμα, όπου δεσπόζει ο ναός του Αϊ Συμιού, ενώ στα βόρεια του λόφου η ρεματιά καταλήγει στην ακτή του Αγίου Φιλίππου.

Ελληνικά
Στο κέντρο του νησιού, με ανατολικό προσανατολισμό, απλώνονται τα αγροτόσπιτα των «Ελληνικών», εδώ βρίσκονται οι πηγές του Ταξιάρχη και των Αγίων Αναργύρων.

Κατωμεριά
Η πιο αγροτική περιοχή του νησιού, που καλύπτει τη νοτιοανατολική του πλευρά, ενώ γύρω από την εκκλησιά του Αγίου Νικολάου συγκεντρώνονται οι βασικές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης των ανθρώπων της Κατωμεριάς.

ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ

Παραμονή Πρωτοχρονιάς
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς από το απόγευμα, ο Πολιτιστικός Σύλλογος, με τη συνοδεία τσαμπούνας και τουμπιού, υποδέχεται το νέο χρόνο με τα παραδοσιακά τζιώτικα κάλαντα που λέγονται από σπίτι σε σπίτι.

Απόκριες
Τις Απόκριες οργανώνονται χοροί μεταμφιεσμένων, αποκριάτικα παιχνίδια και παραστάσεις κλόουν. Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται την τελευταία αποκριά στην Ιουλίδα, όπου εξελίσσονται σε ξέφρενο πανηγύρι, ενώ παράλληλα προσφέρεται από τον Δήμο κρασί, σουβλάκι και ρυζόγαλο με λεμόνι.

Ο εορτασμός του Αγίου Χαραλάμπους
Με μεγάλη λαμπρότητα και θρησκευτική κατάνυξη, γιορτάζεται ο πολιούχος της Κέας Αγ. Χαράλαμπος.

Γιορτή παραμυθιών
Τον Ιούλιο, αφηγητές παραμυθιών σκορπίζονται σε διάφορες γραφικές τοποθεσίες του νησιού και διηγούνται παραμύθια, μύθους και λαϊκές δοξασίες από όλο τον κόσμο.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Τα κυριότερα παραδοσιακά προϊόντα είναι τα αμυγδαλωτά, που παρασκευάζονται από αμύγδαλα που παράγονται στο νησί, το τζιώτικο μέλι και το παστέλι.
Θα πρέπει επίσης να γευθούμε τα ντόπια τυριά (ξινό, χλωρό, μυτζήθρα, κοπανιστή), καθώς η Κέα είναι γνωστή για την εκτροφή γαλακτοφόρων αγελάδων και αιγοπροβάτων.
Προσπαθήστε να βρείτε και να δοκιμάσετε το μαυρούδι, που είναι τοπικό κρασί, το οποίο στα τέλη του 19ου αιώνα εξαγόταν στην Κωνσταντινούπολη και τη Μασσαλία. Σήμερα παράγεται σε μικρές μόνο ποσότητες για εγχώρια κατανάλωση.

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ
Λιμεναρχείο Πειραιά    τηλ. 210 4226.000
Λιμεναρχείο Λαυρίου   τηλ. 22920-25249
Κωδικός κλήσης Κέας 22880
Λιμεναρχείο Κέας        21888
Δήμος (Χώρα)    22221, 21208
Αστυνομία (Χώρα)       21100
ΕΛΤΑ (Χώρα)     22325
Αγροτικό Ιατρείο (Χώρα)      22200
Φαρμακείο (Χώρα)      22277

……………………………………………………...................

Κύθνος
Η γραφική Κύθνος ή Θερμιά βρίσκεται ανάμεσα στην Τζια και στη Σέριφο. Είναι το δεύτερο στη σειρά νησί των Δυτικών Κυκλάδων και απέχει από τον Πειραιά 52 ναυτικά μίλια. Έχει έκταση 99 τ.χλμ. και μήκος ακτών 98. Το λιμάνι του νησιού είναι ο Μέριχας, που απέχει από τον Τάμελο της Κέας περίπου 10 μίλια, από τον Φάρο του Αγκάλιστρου της Μακρονήσου κάτι παραπάνω από 20 μίλια και από τον κόλπο της Αναβύσσου 31 μίλια.
Το νησί έχει δύο χωριά, την Κύθνο (Χώρα ή Μεσαριά) και τη Δρυοπίδα (Χωριό ή Σύλλακα) με τις ομώνυμες κοινότητες. Κάθε χωριό έχει και το επίνειό του: η Χώρα έχει τα Λουτρά και η Δρυοπίδα το Μέριχα.
Παραθεριστικοί οικισμοί είναι οι εξής: Άγιος Στέφανος, Αγία Ειρήνη, Άγιος Δημήτριος, Λεύκες, Φλαμπούρια, Επισκοπή, Καλό Λιβάδι, Παναγιά Κανάλα, όπου βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγιάς της Κανάλας, προστάτιδας του νησιού, που γιορτάζει 15 Αυγούστου και 8 Σεπτεμβρίου. Εκεί βρέθηκε η εικόνα της Παναγιάς να επιπλέει στη θάλασσα κι έκτισαν την εκκλησιά για τη Χάρη Της.

Μέριχας
Το λιμάνι του νησιού είναι ο Μέριχας, όπου θα μας αποβιβάσει το καράβι εάν δεν το επισκεφτούμε με το σκάφος μας. Από το Μέριχα ξεκινούν οι δυο βασικές διαδρομές: η μία είναι προς τη Χώρα (7,5 χλμ.) και συνεχίζει για τα Λουτρά (4,5 χλμ.) και την Αγία Ειρήνη. Η άλλη διαδρομή από το Μέριχα οδηγεί στη Δρυοπίδα (4,5 χλμ.) και στη συνέχεια στο θερινό οικισμό της Παναγίας Κανάλας (6,5 χλμ.), καθώς και στον Άγιο Δημήτριο (11 χλμ. από τη στροφή του δρόμου Κανάλας μέχρι τον όρμο).
Από το λιμάνι του Μέριχα, το καλοκαίρι λεωφορεία εκτελούν δρομολόγια προς το κέντρο του νησιού. Μπορείτε αν θέλετε να νοικιάσετε αυτοκίνητο ή δίτροχο, για να επισκεφτείτε τη Χώρα που είναι κτισμένη στο εσωτερικό του νησιού και δεν φαίνεται από τη θάλασσα.

Χώρα
Στη χώρα, σε ένα μικρό ύψωμα βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγιάς  Νίκους, όπου υπάρχει και ο επιτάφιος της Παναγίας του Νίκους, ενώ στα βόρεια της χώρας υπάρχουν ερείπια ελληνιστικού πύργου.
Βόρεια των Λουτρών, στη θέση Παλαιόκαστρο, βρίσκονται ερείπια βενετσιάνικου κάστρου, ενώ από τις εκατό εκκλησίες, διατηρούνται μόνο δύο, εκ των οποίων σε καλύτερη κατάσταση είναι της Παναγίας (Κυράς) Ελεούσας. Στη θέση Φλαμπούρια βρίσκεται η Εκκλησιά της Παναγιάς της Φλαμπουριανής. Νότια της χώρας συναντάμε τη Δρυοπίδα, ένα γραφικότατο χωριό, χτισμένο στις δύο πλευρές ξεροπόταμου. Εδώ βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Μηνά και στη νότια πλευρά του χωριού είναι το σπήλαιο Καταφύκι, γεμάτο σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Μέσα στο χωριό υπάρχουν μικροί φούρνοι που ψήνουν, αν είστε τυχεροί μπορεί να βρείτε ένα χωριάτικο καρβέλι.

Ο περίπλους του νησιού
Ο περίπλους του νησιού είναι περίπου 32 μίλια. Στο βόρειο τμήμα του βρίσκεται ο Κέφαλος. Παραπλέοντας τα βορειοδυτικά παράλιά του, συναντάμε το ακρωτήρι Κολώνα και αμέσως μετά τους ορμίσκους Μήλιου, Σκλάβο, Γιαλούδι, Σαρατσίνικο και Μυρσινιά. Στο σημείο αυτό το νησί κάμπτεται κι εκεί υπάρχει το γλωσσοειδές «νησί του Αγίου Λουκά», απέναντι από τον όρμο Κολώνα, με αμμώδεις ακτές. Αμέσως μετά περνάμε τον όρμο Φυκιάδα και συνεχίζοντας συναντάμε την Απόκριση, με κρυστάλλινα νερά, άμμο και φύκι. Μισό μίλι πιο κάτω είναι η βραχονησίδα Βρυοκαστράκι και δίπλα σχηματίζεται ο ορμίσκος Μανδράκι, για να φτάσουμε στην Επισκοπή και αμέσως μετά στον Μέριχα.
Στα βορειοανατολικά παράλιά του σχηματίζονται οι ορμίσκοι Αυλάκι, Μικρό Μαρτινάκι και Μαρτινάκι. Βγαίνουμε από τον Μέριχα και καβατζάρουμε το ακρωτήρι Κόλια. Με ρότα προς το νοτιότερο άκρο της Κύθνου, που είναι ο Άγιος Δημήτριος, συναντάμε τα Φλαμπούρια ή Φλαμπούρι και τον όρμο Μαβριανά. Περνώντας τον Άγιο Δημήτριο, η πλώρη μας βλέπει βορειοανατολικά. Μετά από δυόμισι μίλια συναντάμε τον όρμο του Άγιου Νικολάου και αμέσως μετά τον όρμο Κανάλα με δύο παραλίες από άμμο. Συνεχίζοντας την πλεύση μας, συναντάμε την οργανωμένη παραλία Καλό Λιβάδι, μετά τον όρμο Λεύκες και μπαίνουμε στον κολπίσκο του Άγιου Στεφάνου. Καβατζάρουμε τον Τζούλη και περνώντας τον Άγιο Ιωάννη, βλέπουμε στο ψηλότερο σημείο του νησιού, στα 368 μέτρα, τον Προφήτη Ηλία. Περνάμε το ακρωτήρι Κατάκωλο και μπαίνουμε στον όρμο Λιβαδάκι, αμέσως μετά είναι ο όρμος Λουτρών ή Αγίας Ειρήνης με γοητευτικούς ορμίσκους. Σε λιγότερο από τρία μίλια απόσταση βρίσκεται ο Κέφαλος, από όπου ξεκινήσαμε την περιγραφή του περίπλου.

Χρήσιμα τηλέφωνα
Κωδικός κλήσης 22810
Αστυνομία 31201
Λιμενικός Σταθμός       31290
……………………………………………………………………

ΛΕΖΑΝΤΕΣ

Φ1: Μπαίνοντας στο λιμάνι της Κέας.
Φ2. Το λιμάνι της Κέας.
Φ4. Ο Λέων της Κέας.
Φ5. Το δημοτικό ξενοδοχείο της Κέας.
Φ6. Ο Τάσος με τους ωραίους μεζέδες στο Βουρκάρι.
Φ7. Φεύγοντας από την Κέα, βάζοντας πλώρη για Κύθνο.
Φ8. Το Ναυτικό Camping σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια.
Φ10.  Επιστρέφοντας στην Αθήνα…