Πετονιές.Τα υλικά κατασκευής τους και  τι πρέπει να προσέχουμε

Κείμενο: Κώστας Ελευθερόπουλος

photo: www.photo-reporter.gr

Ένα από τους βασικότερους ρόλους για την επιτυχία των ψαρεμάτων μας, παίζουν οι πετονιές που θα χρησιμοποιήσουμε και κυρίως η ποιότητά τους.

Με την πάροδο των χρόνων η εξέλιξη της τεχνολογίας μας έχει δώσει πετονιές υψηλών στάνταρ όσον αφορά το μέγεθος και την θραύση τους.
Το νάιλον είναι η βασική συνθετική ύλη στις πετονιές, ενώ υπάρχουν και άλλα  χημικά μείγματα που καθορίζουν την ποιότητα και τη μορφή τους, όπως η σιλικόνη, ή το τεφλόν..
Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολύ καλές  ποιοτικά πετονιές με προγραμματισμένη ελαστικότητα και σκληρότητα, με θραύσεις «γραμμικές» και «στον κόμπο» πάρα πολύ λεπτές, με έλλειψη μνήμης στο στρίψιμο, απωθητικές στο νερό και με μεγάλη αντοχή στο γδάρσιμο και στο μάγκωμα των μολυβιών. Επίσης η ελαστικότητα και η σκληρότητα.

Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗΣ ΠΕΤΟΝΙΑΣ
Ο υψηλός στόχος για την κατασκευή μίας πετονιάς,  είναι η λεπτότητα και το  υψηλό όριο  θραύσης. Αυτό  όμως μπορεί να παίξει και  αρνητικό ρόλο σε σχέση με την  ελαστικότητα, η οποία με τη σειρά της έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία όταν η πετονιά τυλίγεται ή όταν εκτοξεύεται για παράδειγμα, από την μπομπίνα ενός μηχανισμού.
Εκτός από το όριο θραύσης σημαντικό ρόλο παίζει  η ελαστικότητά της, ώστε να υπάρχει ανοχή στο ξαφνικό σκίσιμο πριν την τελική θραύση. Η ελαστικότητα πάλι της πετονιάς μειώνει την ευαισθησία στο τσίμπημα του ψαριού όταν η ποσότητα που βρίσκεται έξω από το μηχανισμό είναι αρκετή.
Οι πετονιές που έχουν κάποια ελαστικότητα  κρατάνε καλύτερα τυλιγμένες στην μπομπίνα του καλαμιού, ενώ οι σκληρές μπορεί ανά πάσα στιγμή να ισιώσουν και να βγουν από την μπομπίνα φράζοντας με μερικές σπείρες τον πρώτο οδηγό του καλαμιού, δημιουργώντας ακόμη ξαφνικά μπερδέματα, ή  και κόμπους.

Από αυτά συνεπάγεται ότι η επιλογή της κατάλληλης πετονιάς είναι γινόμενο παραγόντων που εμείς  θα ορίσουμε.
Κρατώντας τη ανάμεσα στο δείκτη και τον αντίχειρα, θα πρέπει να έχουμε την αίσθηση ακριβείας που δηλώνει ο κατασκευαστής του συγκεκριμένου προϊόντος, ενώ  παίρνοντας περίπου ένα μέτρο μήκος στα χέρια μας, δοκιμάζουμε την ελαστικότητα και τη θραύση.
Στα όρια των 25%, όλες οι ελαστικότητες είναι καλές, ενώ ο καλύτερος όμως συνδυασμός ελαστικότητας και θραύσης θεωρείται ότι είναι γύρω στο 15%.
Πρακτικά, όσον αφορά την ελαστικότητα, φτάνει να τεντώσουμε την πετονιά με τα δύο τα χέρια μέχρι εκεί που σπάει. Αν η πετονιά μακραίνει λίγα εκατοστά, σημαίνει καθαρά ότι είναι σκληρή και είναι κατάλληλη για τη δημιουργία  παράμαλλων. Αν όμως μακραίνει πολύ, σημαίνει ότι η πετονιά είναι πολύ μαλακή, άρα ελαστική.

ΔΟΚΙΜΗ ΘΡΑΥΣΗΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ
Η δοκιμή θραύσης γίνεται «χωρίς κόμπο» και «με κόμπο».
Για τη δοκιμή «χωρίς κόμπο» όπως  προαναφέραμε φτάνει να τραβήξουμε δύο σημεία της πετονιάς μέχρι εκεί που θα σπάσει, με προσοχή ώστε  να μην κόψουμε το χέρι μας. Ο κόμπος για να σφιχτεί καλά, πρέπει να είναι πάντα βρεγμένος, όπου  μειώνεται η θραύση του περίπου  κατά 15% . Αν το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο, σημαίνει ότι η συγκεκριμένη πετονιά είναι ακατάλληλη.
Οι σκληρές πετονιές θεωρητικά είναι και οι πιο γερές, αν όμως δεν έχουν έστω κι ένα μικρό βαθμό ελαστικότητας, σπάνε με το παραμικρό.
Όσον αφορά τις χρωματιστές πετονιάς για τους μηχανισμούς, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, ίσα ίσα που έχουμε και οπτική επαφή. Όσον αφορά όμως τα παράμαλλα, θα πρέπει να προτιμήσουμε  τα πάλ χρώματα - αν όχι το διαφανές - όπως το πράσινο, το καφέ ή το γαλάζιο.

ΠΡΟΣΟΧΗ
Αν ξετυλίγοντας ένα καινούριο καρούλι πετονιάς παρατηρήσουμε ατέλειες, καλύτερα να μη το χρησιμοποιήσουμε.
Αν δηλαδή η πετονιά παρουσιάζει κάποιες ανοικτόχρωμες ρωγμές, σημαίνει, ότι είναι «ραγισμένη», άρα πρέπει να αντικαταστήσουμε ή να αφαιρέσουμε το συγκεκριμένο κομμάτι.
Εάν κάποια τμήματα της πετονιάς δεν είναι διαφανή όπως η υπόλοιπη, αυτό σημαίνει ότι είναι «τραυματισμένη», οπότε και αυτή μας είναι άχρηστη.
Φυσικά είναι σαφές ότι στις περιπτώσεις της στριμένης ή «βιρινιασμένης» πετονιάς χρειάζεται άμεση αλλαγή.
Τέλος προσέξτε τα χαρακτηριστικά του κατασκευαστή επάνω στην πετονιά. Αν θέλετε να αγοράσετε για παράδειγμα πετονιά από fluorocarbon  να μην υπάρχει η λέξη «coated» διότι σημαίνει ότι είναι «βαμμένη»  και όχι μασίφ. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι φθηνότερη και φυσικά δεν θα διαθέτει τα χαρακτηριστικά της «αόρατης πετονιάς», διότι ο δείκτης διαθλάσεώς της  είναι διαφορετικός.