Κείμενο - φωτογραφίες : Δημήτρης Καραγεωργίου

Κάθε φορά που φθάνω στα Χανιά, έχω μαζί μου ανεξίτηλες όλες τις εικόνες από τις προηγούμενες επισκέψεις μου, λουσμένες με διαφορετικά, δυνατά χρώματα, ανάλογα με την εποχή και με μια αβάσταχτη αγωνία και προσδοκία να βρω τα πάντα όπως τα άφησα.

Αναρωτιέμαι, γιατί αισθάνομαι έτσι γι’αυτή την πόλη.

Ίσως γιατί μου αρέσει τόσο πολύ έτσι όπως είναι, ένα πάζλ από κομμάτια που το καθένα μαρτυράει μία εποχή, αλλά η σύνθεση της εικόνας έχει τη ζωντάνια και την ενέργεια του παρόντος, ίσως περισσότερο από οπουδήποτε αλλού.
Ανυπομονώ πάντα να συναντήσω τους Χανιώτες φίλους μου, που έχουν το χάρισμα να μεταδίδουν τη χαρά της ζωής, με το καλωσόρισμά, το χαμόγελό, τις ρακές, τις γιορτές κι ενίοτε με τις μπαλωθιές τους. Κι αν για κάποιο λόγο οι φίλοι μου απουσιάζουν, ξέρω ότι θα αποκτήσω καινούριους πολύ γρήγορα και σίγουρα θα μας δέσει μια δυνατή φιλία.
Έτσι είναι οι Χανιώτες. Σε κάνουν να νοιώθεις ότι βρίσκεσαι στην ιδιαίτερη πατρίδα σου κι ας έρχεσαι από μακριά. Το περίεργο είναι ότι ανάλογη αίσθηση έχουν κι οι ξένοι, που δεν καταλαβαίνουν ούτε καν τη γλώσσα κι όμως έρχονται και ξαναέρχονται και κάποιοι μένουν για πάντα, αφού δεν μπορούν να πουν αντίο, σ’ αυτό το μαγευτικό τόπο και τους ανθρώπους του.
Αυτή τη φορά, στάθηκα διπλά τυχερός. Εκτός από τον εκπληκτικό καιρό, είχα την τύχη να επιβιβαστώ στο “ΕΛΥΡΟΣ”, το νεότευκτο πλοίο της ΑΝΕΚ LINES, να απολαύσω ένα αξέχαστο ταξίδι με φιλοξενία και γεύσεις γνήσια κρητικές, αντάξιες του προορισμού του, να χαλαρώσω με το βραδινό ταξίδι και να διεισδύσω στους φθινοπωρινούς ρυθμούς, όπως θα έπρεπε να είναι και έχουμε ξεχάσει στην Αθήνα, με τη φύση να αρχίζει να ναρκώνεται.
Ξημερώνοντας το “ΕΛΥΡΟΣ” είχε ήδη δέσει στο λιμάνι της Σούδας. Τα πυκνά μαύρα σύννεφα δεν κατάφεραν να σκιάσουν την αισιοδοξία μου, πως στο νησί του ήλιου οι φωτεινές ακτίνες του πάντα νικούν. Και δεν έκανα λάθος, αφού μέχρι να διανύσω τα 8χλμ απόστασης μέχρι την πόλη των Χανίων, ο ήλιος έλαμπε και η διάθεσή μου απογειωνόταν.
Πρώτη στάση, στους τάφους των Βενιζέλων στο Ακρωτήρι. Άναψα ένα κεράκι στο πάντα πολύ περιποιημένο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία και μετά στάθηκα πάνω από τους τάφους και άφησα το βλέμμα μου να ταξιδέψει κάτω, στην πόλη, το παλιό λιμάνι και την απέραντη θάλασσα που τα αγκαλιάζει.
Κατηφορίζοντας προς τη Χαλέπα σταμάτησα και ξεναγήθηκα στο σπίτι του Ελευθέριου Βενιζέλου, που σήμερα φιλοξενεί το ομώνυμο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Περπάτησα στους γύρω δρόμους, είδα το παλάτι του πρίγκιπα Γεωργίου, τη Γαλλική Σχολή, τη ρώσικη εκκλησία της Αγ. Μαγδαληνής και την εκκλησία της Ευαγγελίστριας, αλλά και πάλι διαπίστωσα ότι υπάρχουν ακόμη αρχοντικά που έχουν αφεθεί να ρημάζουν από τον ανελέητο χρόνο κι ας κουβαλάνε όλη τη νεώτερη ιστορία του τόπου, όπως το σπίτι του Αρμοστή.
Συνεχίζοντας προς τα κάτω ο δρόμος με έβγαλε στο Κουμ Καπή, την παραλιακή περιοχή ανατολικά του Παλιού Λιμανιού με τα καφέ, τα μπαράκια και τα μεζεδοπωλεία. Ήπια τον καφέ μου με το βλέμμα βυθισμένο στην θάλασσα, ακριβώς μπροστά μου. Πήρα μια βαθιά ανάσα, έκλεισα τις εικόνες με τα μπλε βαθιά μέσα μου και ξεκίνησα για την αγαπημένη μου βόλτα στην παλιά πόλη, µια περιήγηση στα σταυροδρόμια και τα καλντερίμια των πολιτισμών.
Περπάτησα τους τουρκομαχαλάδες, στη Σπλάτζια, την μουσουλμανική γειτονιά της πόλης και βρέθηκα στην ανατολική πλευρά του λιμανιού όπου κυριαρχούν τα Νεώρια. 17 νεώρια κατασκευάστηκαν τον 16ο αιώνα στην Ακτή Ενώσεως από τα οποία σώζονται 7, ενώ πιο πέρα ξεχωρίζει το πρόσφατα ανακαινισμένο Μεγάλο Αρσενάλι, που σήμερα στεγάζει το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου.
Ανατολικότερα υπάρχουν 5 επιπλέον νεώρια, που χτίσθηκαν λίγα χρόνια αργότερα, τα Νεώρια του Μόρο. Επισκέφτηκα τα 2 που σώζονται, αφού το ένα στεγάζει ένα ταρσανά για μικρά αλιευτικά σκάφη και το ακριβώς διπλανό του παράρτημα του Ναυτικού Μουσείου, με το εντυπωσιακό αντίγραφο του Μινωικού πλοίου του 15ου πχ αιώνα, υλικό από τα στάδια κατασκευής του, αλλά και το ταξίδι του στην Αθήνα πριν τους ολυμπιακούς αγώνες.
Ανηφόρισα στο λόφο Καστέλι, την Ακρόπολη της Κυδωνίας και έμεινα ασάλευτος να κοιτώ απέναντι το χαρακτηριστικό φάρο-μιναρέ, και κάτω το μοναδικό βενετσιάνικο λιμάνι των Χανίων που απλώνεται γεμάτο χρώματα, λουσμένο στο φως.
Κατέβηκα τα σκαλιά κι αφήνοντας δεξιά μου το Μεγάλο Αρσενάλι, βγήκα πάλι στον πλακόστρωτο παραλιακό δρόμο, στην υπήνεμη πλευρά του λιμανιού, που έχει διαμορφωθεί σε μαρίνα με όλες τις σύγχρονες εγκαταστάσεις, γεμάτη τουριστικά σκάφη.
Διασχίζοντας την Ακτή Τοµπάζη, πέρασα µπροστά από τις ψαροταβέρνες της παραλίας και το μουσουλμανικό τέµενος, το Τζαµί του Κιουτσούκ Χασάν (1645) πριν βρεθώ στην Πλατεία Σιντριβανιού. Πλήθος κόσμου πηγαινοέρχονταν γύρω από το σιντριβάνι, στο πιο γνωστό σημείο συνάντησης της πόλης, στέκι των παλαιότερων όπως του Βενιζέλου, του Καζαντζάκη, του Μινωτή αλλά και των νέων σήμερα.
Έκανα μία παράκαμψη ακολουθώντας τα παλαιά τείχη, προς την Οδό Σήφακα με τα μαχαιροποιεία, αφού τα συνηθίζω πάντα για δώρα στους φίλους μου. Αναζήτησα τον πιο … παραδοσιακό μάστορα, τον κ. Αποστόλη, που όμως βρισκόταν στο νοσοκομείο. Από βάθους καρδιάς περαστικά και γρήγορα.
Μου έμεινε η δυτική πλευρά του λιμανιού, η παραθαλάσσια βόλτα μπροστά από τα δεκάδες καφέ κι εστιατόρια, κατά µήκος της Ακτής Κουντουριώτη, μέχρι το φρούριο Φιρκάς. Εκεί την 1η Δεκεµβρίου 1913 υψώθηκε επίσηµα η Ελληνική Σηµαία για την ένωση της Κρήτης µε την Ελλάδα. Μέσα στο φρούριο στεγάζεται το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης και η Ιστορική Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης.
Αριστερά από την είσοδο του Ναυτικού Μουσείου με περιμένει μια από τις πιο γραφικές γειτονιές, ο Τοπχανάς, που σημαίνει πυριτιδαποθήκη στα τούρκικα. Θαύμασα και φωτογράφησα τα ανακαινισμένα
βενετσιάνικα μέγαρα με την έντονη επιρροή ανατολίτικων αρχιτεκτονικών στοιχείων, αποτέλεσμα που προκάλεσαν οι προσθήκες που έγιναν από τους Τούρκους. Ξεχωρίζει το Παλάτσο της οικογένειας Ρενιέ, κτισμένο τον 15ο αι. με το μικρό οικογενειακό παρεκκλήσι του Αγ. Νικολάου και την εντυπωσιακή είσοδο με τη λατινική επιγραφή και το οικόσημο της οικογένειας. Στην περιοχή υπάρχουν πανέμορφοι ξενώνες με λουλουδιασμένες αυλές, περίτεχνα μπαλκόνια με καμάρες και ατμόσφαιρα ξεχωριστή.
Βρέθηκα κι αυτή τη φορά στο χώρο της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Συλλογής Χανίων που στεγάζεται στο ναό του San Salvatore, μία εκκλησία Φραγκισκανών μοναχών και στη συνέχεια αγόρασα ενθύμια από τα μαγαζιά που βρήκα στα στενάκια κι είχαν πραγματικά πολύ ενδιαφέρον εμπόρευμα.
Τα Χανιά όσο κι αν τα περπατήσει κανείς πάντα έχουν κάτι καινούριο να σου αποκαλύψουν κι εγώ πάντα αφήνω κάτι , αφορμή για να ξαναέρθω γρήγορα. Ίσως το σπρέι από τη φουρτούνα, που σκάει πάνω στο μώλο περπατώντας προς το φάρο …

FAST INFO

Το Κουμ Καπή είναι η παραλιακή περιοχή ανατολικά του Παλιού Λιμανιού. Προσφέρεται για περίπατο, που θα σας αποζημιώσει – αναλόγως της ώρας, με εξαιρετικές ψαροταβέρνες, μπαράκια, καφέ και μεζεδοπωλεία.

Το Ακρωτήρι, είναι μια περιοχή σε ύψωμα, πάνω από την πόλη των Χανίων. Εκεί βρίσκονται και οι τάφοι των Βενιζέλων. Η θέα προς την πόλη είναι εκπληκτική και μπορείτε μετά τον περίπατο στο άλσος, να απολαύσετε το καφεδάκι σας στην «ΚΟΥΚΟΥΒΑΓΙΑ» καφετέρια που σερβίρει και γλυκά.

Η Δημοτική Αγορά, στεγάζεται σε σταυροειδές κτίσμα, που βρίσκεται πάνω στον μπαζωμένο βενετσιάνικο προμαχώνα Piatta Forma. Εγκαινιάστηκε το 1913 και αποτελεί την καρδιά του εμπορικού κόσμου της πόλης, με μεγάλο αριθμό καταστημάτων και ποικιλία ειδών.

Το όνομα της πόλης, προέρχεται μάλλον από την περίοδο κατάκτησης της πόλης από τους Σαρακηνούς. Ακολούθησαν οι Βυζαντινοί, οι Ενετοί το 1252, οπότε εμφανίζονται και οι πρώτες αναφορές στον τόπο με το όνομα «La Chanea»

Η περιήγηση στο σπίτι του Ελευθέριου Βενιζέλου, διαρκεί μισή ώρα. Το επίπεδο συντήρησης και διατήρησης των κειμηλίων, δίνει έντονα την αίσθηση της πραγματικότητας στον τόπο κατοικίας του Εθνάρχη. Σε αυτό, συντελεί και η εξαιρετική παρουσίαση στον επισκέπτη από το προσωπικό του μουσείου.

ΠΩΣ ΘΑ ΦΘΑΣΕΤΕ

Τα Χανιά συνδέονται αεροπορικώς με την «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ» (210 9666666) και την «AEGEAN» (801 11 20000). Το κόστος εξαρτάται από τον τρόπο κράτησης και η πτήση διαρκεί κάτι λιγότερο από μία ώρα. Η ακτοπλοϊκή σύνδεση, γίνεται με την ΑΝΕΚ (210 4197420) και την HELLENIC SEA WAYS (210 4199000). Τα πλοία είναι μεγάλα, πολυτελή και γρήγορα.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Ανεξάρτητα από την εποχή που θα επισκεφθείτε τα Χανιά, θα βρείτε πολλά καταλύματα μέσα και έξω από την πόλη. Οι τιμές που αναφέρονται είναι ενδεικτικές και διαφέρουν ανάλογα με την εποχή.

«Akali Hotel» Κισσάμου 55 (28210 92872-5). Κεντρικό ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων με 82 πλήρως εξοπλισμένα δωμάτια (ανάμεσά τους και 4 σουίτες). Από 85 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
«Arkadi Hotel» Πλατεία 1866 (28210 90181-2). Κεντρικό ξενοδοχείο τριών αστέρων με 64 δωμάτια. 50 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
«Amphora» στο Παλιό Λιμάνι. (28210 93224). Περιποιημένο ξενοδοχείο 21 δωματίων. Από 60 ευρώ το δίκλινο χωρίς πρωινό.
«Belmondo Hotel» Ζαμπελίου 10. (28210 36216-7) Συμπαθητικό κτίσμα με βενετσιάνικη τεχνοτροπία. Από 60 ευρώ το απλό δίκλινο με πρωινό και από 75 ευρώ το δίκλινο με μπαλκόνι και θέα στο Παλιό Λιμάνι. www.belmondohotel.com
«Casa Delfino» Θεοφάνους 9, στην Παλιά Πόλη. (28210 93098). Αναπαλαιωμένο βενετσιάνικο αρχοντικό με 22 δωμάτια και σουίτες. Από 120 ευρώ το απλό δίκλινο δωμάτιο με πρωινό. www.casadelfino.com
«Casa Leone» κοντά στο παλιό Λιμάνι. Κτίριο 600 ετών με 5 πολυτελή δωμάτια (28210 43588-9) www.casa-leone.com
«Pandora Suites» (28210 43588-9). Ενετικό κτίριο του 19ου αι. με εντυπωσιακή μαρμάρινη είσοδο και αυλή. Έχει 11 σουίτες. www.pandorahotel.gr.
«Contessa Hotel» (28210 98566) Στο εντυπωσιακό κτίριο στην παλιά πόλη, γυρίστηκε η ταινία «Ζορμπάς». Μικρό ξενοδοχείο, προσαρμοσμένο στις σύγχρονες ανάγκες, διαθέτει 2 τρίκλινα και 4 δίκλινα δωμάτια.
«Halepa» Ελ. Βενιζέλου 164, Χαλέπα. (28210 28440). Νεοκλασικό κτίριο με 49 δωμάτια. Από 80 ευρώ το απλό δίκλινο δωμάτιο με πρωινό.
«Irida Hotel» Ελ. Βενιζέλου & 8ης Δεκεμβρίου. (28210 46060). Ανακαινισμένο το 2005, διαθέτει 23 δωμάτια και ιδιωτικό παρκινγκ. 80 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
«Porto Veneziano» στο Παλιό Λιμάνι. (28210 27100). Μοντέρνο κτίριο με 51 δωμάτια και 6 σουίτες. Από 100 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
«Vilelmine» Οδός Μπετόλο 32, Παλιά Πόλη. (28210 46048). Περιποιημένος ξενώνας με 1 τετράκλινη σοφίτα-σουίτα, 4 τρίκλινες σουίτες, 5 δίκλινα δωμάτια. 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
«Κύδων» στην πλατεία Σοφ. Bενιζέλου. (28210 52280-4). Είναι το παλαιότερο –ανακαινισμένο - ξενοδοχείο της πόλης. Από 90 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
«Mινώα Tζανακάκη 23. (28210 27970). Χτίστηκε μόλις πριν από μια δεκαετία και διαθέτει 15 άνετα δωμάτια και 5 σουίτες. 95 ευρώ το δίκλινο με πρωινό και παρκινγκ. www.minoa-hotel.gr
«Ρόδον» Ακρωτηρίου 92. (28210 58317-8). Βρίσκεται σε ύψωμα 2,5 χλμ. από το κέντρο της πόλης και τα 32 δωμάτια του έχουν εξαιρετική θέα. Από 45 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
«Σαμαριά» Πλατεία 1866. (28210 38600). Στο κέντρο της πόλης, με 62 πλήρως εξοπλισμένα δωμάτια. Από 83 ευρώ το δίκλινο με πρωινό μπουφέ και παρκινγκ.
Χρήσιμη διεύθυνση για ενημέρωση και κρατήσεις καταλυμάτων είναι η www.booking.com

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ 28210

Λιμεναρχείο Σούδας ……………89240
Λιμεναρχείο Χανίων ……………98888
Αεροδρόμιο Xανίων …………….83800
Νοσοκομείο Xανίων………….....22000
KTEΛ Xανίων …………………..93052
ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ……..………57701-2-3
ΚΤΕΛ Χανίων …………...…….. 93052
Λαογραφικό Μουσείο …….…….90816
Πολεμικό Μουσείο …….……….44156
Ναυτικό Μουσείο ………………91875
Φαρμακεία …………..….93013-40938
Αστυνομία ……………………...25854
Τουριστική Αστυνομία …………25930
Τροχαία ………………………...25905
ΟΤΕ …………………………….35302
ΕΛΤΑ …………………………..28444
ΡΑΔΙΟΤΑΞΙ …….98700-98770-94300

ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ

Europrent …………………….…..27810-2
Κυριακάκης ……………………....50500
ΚΑΠΠΑ ΤΡΑΒΕΛ ………….…...66782
ΠΑΝ ΚΑΡ ……………………….68124
GS ………………………………..43243

ΦΑΓΗΤΟ

Για την κρητική κουζίνα, ότι και να γραφτεί είναι λίγο. Θα αναφερθώ, σε όσα στέκια έχω κατά καιρούς επισκεφθεί, μέσα στην πόλη και που τα περισσότερα μου τα έχουν συστήσει φίλοι Χανιώτες. Και είμαι βέβαιος, πως υπάρχουν ακόμη πολύ περισσότερα. Παρόρμηση για την επόμενη … επιστροφή.
Στην πλατεία Δικαστηρίων, το «Μέλαθρον» με εξαιρετική ελληνική κουζίνα, που θα συνδυάσετε με κάποιο από την πολύ πλούσια κάβα κρασιών που διαθέτει.
Στο Ενετικό λιμάνι, ο «Μυροβόλος» (28210 91960) με κολοκυθοκεφτέδες, χωριάτικο λουκάνικο, μανιτάρια γεμιστά και επίσης μεγάλη κάβα κρασιών.
Στην Ακτή Ενώσεως, η «Αντιγόνη» και ο «Αποστόλης» (28210 41767) για φρέσκο ψάρι και συναφείς μεζέδες.
Στο «Οινοποιείο» (28210 59204), για σταμναγκάθι - κρητικά χόρτα που πικρίζουν, πίτες, περκέτι με κοτόπουλο, κιούρμπασι με χοιρινό.
Το «Κονάκι» (28210 97130), μέσα στην παλιά πόλη, με ελληνική κουζίνα και εκλεκτά κρασιά, που είναι και από τις προτιμήσεις των ντόπιων.
To «Ταμάμ» (28210 96080), μεζεδοπωλείο στο παλιό χαμάμ, για χιουνκάρ μπεγεντί με πουρέ μελιτζάνας, ρολό κατσικάκι με γέμιση στάκα και άλλους φοβερούς μεζέδες σε ποικιλία και γεύση.
Καλά και τα πρωινά στα ξενοδοχεία, αλλά ένα … προσκύνημα στη μπουγάτσα του «Ιορδάνη» επιβάλλεται.
Και μην αφήνετε τις τσικουδιές να πηγαίνουν χαμένες …