Κείμενο - φωτογραφίες : Δημήτρης Καραγεωργίου
Αφήνοντας πίσω μας την Ψέριμο, ανοιχτήκαμε προς Μαστιχάρι. Νότια – νοτιοδυτικά, για καμμιά 300αριά μέτρα, ‘κλεβοντας προς τον κάβο της Κω. Ο λόγος, ήταν για να αποφύγουμε τις ύπουλες ξέρες, που βρίσκονται διάσπαρτες έξω από το λιμάνι και ανατολικά της Ψερίμου. Από εκεί, η πόλη της Κω απέχει κάτι παραπάνω από εννέα μίλια.
Ο ήλιος μας είχε αφήσει λίγο πριν, αλλα είχε αρκετό φως όταν μπήκαμε στη μαρίνα της Κω. Πολλοί λένε, ότι είναι η καλύτερη ελληνική μαρίνα στο Αιγαίο και δεν θα διαφωνήσω μαζί τους. Γύρω μας δεμένα πολλά σκάφη με χαρούμενους έλληνες και ξένους τουρίστες στα deck, στους ντόκους , στα όμορφα καφέ, στο εστιατόριο.
Αναζητήσαμε θέση μέσω vhf, κάτι που έγινε γρήγορα. Μας οδήγησαν σε αυτή, στον έξω ντόκο, ανάμεσα σε άλλα σκάφη κάθε λογής και τύπου. Οι παροχές, είναι πολύ φθηνές, σε σχέση με άλλα αγκυροβόλια, μπορεί να αγγίζουν και το 50% φθηνότερα. Η σύνδεση είναι απλή και μάλιστα το ‘κλειδί’ μπορεί να το κρατηθεί ως ε΄να μήνα, με το ενδεχόμενο επιστροφής, οπότε δεν χρειάζεται προμήθεια άλλου. Υπάρχει ογκοχρέωση, σε κιλοβατ και κυβικά. Μάλιστα, πολλοί παίρνουν από κάποιους επόμενους την εγγύηση του και χαρίζουν το υπόλοιπο των παροχών. Εμείς, θα μέναμε δύο ημέρες, πιο πολύ για να δουν οι φίλοι μας την πόλη και τα πέριξ.
Όσο φρόντιζα το φουσκωτό, οι υπόλοιπη παρέα, έκανε την πρώτη εξόρμηξση. Ξανασμίξαμε το βράδυ, σε ένα μπαράκι μέσα στη μαρίνα. Περάσαμε υπέροχα κάποιες ώρες. Και ήταν υπέροχα, για πολλούς και μικρούς λόγους. Το περιβάλλον, η μουσική, η ατμόσφαιρα, η γλυκιά ζέστη, ο φωτισμός, και η ηρεμία που προσφέρει το μέρος. Σίγουρα, κανείς δε φανταζόταν, το χαμό που θα επακολουθούσε τέσσερις ημέρες αργότερα, όταν κυριολεκτικά σκάφτηκε ο τόπος με τον σεισμό στην Αλικαρνασσό …
Είναι γεγονός ότι η συγκεκριμένη μαρίνα προσφέρει ασφαλές καταφύγιο σε μικρά και μεγάλα σκάφη, σε συνδυασμό με υψηλότατου επιπέδου υπηρεσίες που σε κάνουν να νοιώθεις «Ευρωπαίος». Εκτός από το προσιτό τιμολόγιο στην παροχή υπηρεσιών, το κέφι και τη διάθεση μας έφτιαξε και το απανταχού προσωπικό, από τη reception, μέχρι την υποστήριξη στις προβλήτες.
Η λέξη «μαγευτική» είναι φτωχή για να περιγράψει την πόλη της Κω. Εκεί το σήμερα εμπλουτίζεται από ένα χθες διαφόρων εποχών και στολίζεται από μνημεία πολλών λαών, από τους αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους μέχρι τους Ιταλούς του περασμένου αιώνα. Θεωρώ ότι η πόλη, οικιστικά, χρωστάει πολλά στους Ιταλούς τόσο γιατί σχεδίασαν και κατασκεύασαν όλα τα επιβλητικά κτήρια του Κέντρου της, τους δρόμους και τις πλατείες όσο και για την εκπόνηση πολλών ανασκαφών κι αναστηλώσεων ώστε να διατηρηθούν και τα αρχαία μνημεία.
Γύρω από το παλιό λιμάνι, στον όμορφα διαμορφωμένο πεζόδρομο, η βόλτα επιβάλλεται να γίνει τουλάχιστον δύο φορές. Μία φορά μέρα και μία βράδυ, για εικόνες που θα προτρέπουν τον επισκέπτη να επιστρέψει σύντομα στο εξαιρετικό τοπίο.
Στη νότια πλευρά του λιμανιού, αγέρωχο κι επιβλητικό δεσπόζει το Κάστρο της Νερατζιάς, χτισμένο σε χώρο που στα αρχαία χρόνια ήταν νησάκι που συνδέονταν με γέφυρα με το νησί της Κω. Λέγεται πως είναι η ίδια γέφυρα που σώζεται και σήμερα στην οδό Φοινίκων. Χτίστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα από τους Ιωαννίτες Ιππότες στην προσπάθειά τους να αποκρούσουν τις επιδρομές των Οθωμανών. Αργότερα προστέθηκε ο δεύτερος εξωτερικός τοίχος κι ανάμεσα στους δύο τείχους δημιουργήθηκε τάφρος με νερό. Μετά την επικλινή γέφυρα που συνδέει τους δύο περιβόλους, βρίσκεται το παλιότερο κτίσμα του κάστρου, ένας κυκλικός πύργος με τα οικόσημα των Μεγάλων Μαγίστρων του 15ου αιώνα. Είναι εμφανές ότι για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν πολλά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη από τα ερείπια της αρχαίας πόλης και έχουν εντοιχιστεί διάφορα ιπποτικά οικόσημα. Οι τέσσερεις γωνίες με τους αντίστοιχους πύργους του αποτελούν τα πιο έντονα αμυντικά του στοιχεία μαζί με τις επάλξεις και τις πολλές κανονιοθυρίδες.
Στην περιοχή απέναντι από την είσοδο του κάστρου βρίσκεται η πλατεία με τον Πλάτανο του Ιπποκράτη, που είναι ξακουστός γιατί είναι θεόρατος και γιατί έχει συνδεθεί με το όνομα του πατέρα της Ιατρικής. Για να αγκαλιάσουν την περιφέρειά του χρειάζονται τουλάχιστον 5 άνδρες, διάταση που δικαιολογεί το χαρακτηρισμό του υπεραιωνόβιου και τους πολλούς θρύλους και ιστορίες που ακούγονται και μπερδεύουν το πραγματικό με το φανταστικό, την ιστορία με τη λαϊκή παράδοση. Λέγεται ότι κάτω από αυτό το δέντρο δίδαξε ο Απόστολος των Εθνών, Παύλος όταν επισκέφτηκε την Κω στα μέσα του 1ου μ.Χ. αιώνα.
Στην καρδιά της παλαιάς πόλης , σ’ ένα μεγάλο ξέφωτο, περιτριγυρισμένο από συστάδες πεύκων και πολύχρωμες πικροδάφνες, συναντήσαμε τα ερείπια της Αρχαίας Αγοράς, που αποτελεί συνέχεια του Αρχαίου λιμανιού. Ο χώρος είναι μονίμως επισκέψιμος και η πρόσβαση εύκολη από τον πεζόδρομο του καινούριου λιμανιού. Ολόκληρος ο αρχαιολογικός χώρος βρισκόταν στο εσωτερικό της μεσαιωνικής οχύρωσης της Κω κι άρχισε να ανασκάφτεται μετά από τη μερική καταστροφή της από το σεισμό του 1933, πρώτα από αρχαιολόγους της Ιταλικής αρχαιολογικής σχολής και στη συνέχεια από την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Η κατασκευή της Αρχαίας Αγοράς υπολογίζεται στα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα και αποτελείται κυρίως από ένα μεγάλο κτίσμα με στοές στη βόρεια, δυτική και ανατολική του πλευρά, που επί της ουσίας όριζαν μια μεγάλη εσωτερική αυλή. Η βόρεια πλευρά της Αγοράς εφάπτονταν των τειχών της πόλης , ενώ από τις δύο άλλες πλευρές με τις στοές, σύμφωνα με τις ενδείξεις, υπήρχαν καταστήματα. Από τις ανασκαφές της Ελληνικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στη νότια πλευρά προσδιορίστηκε το μήκος του κτίσματος γύρω στα 300μ. Ανατολικότερα οι ανασκαφές αποκάλυψαν μέρος του Ιπποδάμειου ρυμοτομικού συστήματος με πλατείς δρόμους και τέσσερα οικοδομικά τετράγωνα με σπίτια και καταστήματα.
Πολλά από τα ευρήματα των ανασκαφών, γλυπτά και ψηφιδωτά φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κω, ενώ κάποια άλλα μεταφέρθηκαν από τους Ιταλούς στη Ρόδο και χρησιμοποιήθηκαν στη αναστήλωση του παλατιού του Μεγάλου Μάγιστρου. Το μουσείο στεγάζεται σε επιβλητικό διώροφο κτήριο με τρεις εισόδους που στεφανώνονται με αψίδες και βρίσκεται στην Κεντρική πλατεία της παλιάς πόλης , δίπλα στο παλιό τζαμί.
Συνεχίζοντας τον αρχαιολογικό περίπατο, κατευθυνθήκαμε προς το Βωμό του Διονύσου, χτισμένο τον 2ο π.Χ. αιώνα με τη «χορηγία» του βασιλιά της Περγάμου , πόλης με ισχυρούς δεσμούς φιλίας και συμμαχίας με την Κω. Σήμερα υπάρχουν μόνο ερείπια της βάσης του βωμού και ενός παλαιότερου δωρικού ναού αφιερωμένου μάλλον στο Διόνυσο. Μέλη του ναού και του βωμού χρησιμοποιήθηκαν για το χτίσιμο του Κάστρου της Νερατζιάς, όπου σε ειδικό χώρο φυλάσσεται η ζωοφόρος του βωμού .
Το Αρχαίο Ωδείο μας εντυπωσίασε, τόσο για την καλή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κοίλο, όσο και για τη περιήγησή μας στις στοές κάτω από τις κερκίδες, συνοδεία κλασσικής μουσικής. Δυστυχώς τα μάρμαρα της ορχήστρας και τα αγάλματα στις κόγχες δεν υπάρχουν πια, αλλά είδαμε ένα ωραίο, μεγάλο και καλοδιατηρημένο ψηφιδωτό σε παράπλευρο χώρο ,το οποίο όμως ήταν πρόχειρα σκεπασμένο για να προστατευτεί.
Τελευταία αφήσαμε τη Ρωμαϊκή Έπαυλη , γνωστή ως CASA ROMANA, εκπληκτικά αναστηλωμένη από τους Ιταλούς πομπηιανού ρυθμού έπαυλη, με 26 δωμάτια περιστύλιο με ιωνικού και κορινθιακού ρυθμού κίονες και πανέμορφα μωσαϊκά. Περιπλανώμενοι στους χώρους της μεταφερθήκαμε νοητά σε άλλες εποχές και φανταστήκαμε πως μπορεί να ζούσαν οι εύποροι Ρωμαίοι.
Όλα τα μπαράκια, καφετέριες κλπ καταστήματα της μαρίνας, διαθέτουν wi fi και μάλιστα γρήγορο. Του δώσαμε και κατάλαβε, θα έλεγα … Σήμερα, ημέρα απόπλου για τη Νίσυρο, πρωινό φτιάξαμε στο φουσκωτό. Έτσι μας ήρθε. Και αφού τα μαζέψαμε, λύσαμε κάβους και ενημερώσαμε για τον απόπλου τη reception, που μας ευχήθηκε καλό ταξίδι. Είχαμε να κάνουμε 20 κάτι δύσκολα μίλια μέχρι τους Πάλους, με 20 κάτι πόντους κύμα … Αλλά πιο πριν, στάση για μπάνιο και τσιπουράκι πίσω από τον Άγιο Αντώνη.
Συνεχίζεται …