Κέιμενο - φωτογραφίες : Δημήτρης Καραγεωργίου

Ανέγγιχτο από τον χρόνο και τον τουρισμό. Αυθεντικό και αμόλυντο. Ήσυχο, μικρό και απόμερο. Χωρίς αυτοκίνητα, μόλυνση και φασαρία.Το Αγαθονήσι, μόλις 8 μίλια από τα Μικρασιατικά παράλια, έχει έκταση 13,4 τ.χ. και μήκος ακτών 32 περίπου χιλιομέτρων. Το σχήμα του μοιάζει με γάιδαρο γι' αυτό και κάποιες από τις παλαιότερες ονομασίες του ήταν Γάιδαρος ή Γαϊδουρονήσι.

Η κύρια απασχόληση των Αγαθονησιώτων είναι το ψάρεμα και οι περίπου 800 τουρίστες που επισκέπτονται το νησί κατά την διάρκεια του καλοκαιριού. Οι νησιώτες είναι ευγενικοί και φιλικοί.

Φθάσαμε στην είσοδο του όρμου Άγιος Γεώργιος, έπειτα από μια ώρα πλεύσης με πολύ καλό καιρό, ορμώμενοι από το Καρλόβασι. Ο ντόκος, είναι αρκετός για πολύ λίγους και τυχερούς. Εμείς απλά είχαμε κάποιους καλούς φίλους που ήδη ήταν δεμένοι εκεί, και ‘παραμόνευαν’ πότε θα φύγει κάποιος, για να τακτοποιηθούμε. Χρειάστηκε να περιμένουμε να φάει τα αυγουλάκια και να πιει το τσαγάκι του ένας τούρκος με πλαστικό, για να τακτοποιηθούμε και εμείς. Η 2ωρη αναμονή, καθόλου δεν μας ένοιαξε, καθώς είχαμε το πανηγύρι μπροστά μας …

Το Αγαθονήσι κατά την αρχαιότητα σύμφωνα με τους αρχαίους ιστορικούς, συγγραφείς και γεωγράφους ονομαζόταν ΥΕΤΟΥΣΣΑ. Ο Θουκυδίδης το ονομάζει Τραγαία, ο Στράβων Τραγαίαι νήσοι - καθώς το συμπεριλαμβάνει μαζί με τα παρακείμενα νησιά και βραχονησίδες που το περιβάλλουν (Κουνελονήσι, Κατσαγάνι, Νερονήσι, Στρογ-γυλή, Πίττα κ.α.) - ο Πλούταρχος το αναφέρει ως Τραγιά και ο Στέφανος Βυζαντινός Τραγαιαί. Η σημερινή ονομασία του που χρησιμοποιείται τα τελευταία πενήντα περίπου χρόνια πηγάζει από τον αγαθό-καλό χαρακτήρα των κατοίκων του, και το κείμενο της μετονομασίας του νησιού το υπόγραψαν όλοι οι κάτοικοι.

Κατά την προελληνική περίοδο πρώτοι κάτοικοι της Τραγαίας ( Αγαθονήσι ) ήταν οι Κάρες. Κατά τους ιστορικούς χρόνους κατοικείται από Δωριείς οι οποίοι εκδιώχθηκαν με τη σειρά τους από τους Ίωνες της Μιλήτου. Αυτό φαίνεται από τα λείψανα αρχαιοτάτων κτισμάτων και οικισμών των περιόδων αυτών. Η Τραγαία ήταν πατρίδα του περιπατητή φιλοσόφου Θεογίτου του Τραγαιώτη, που υπήρξε μαθητής του Αριστοτέλη και δίδαξε στην περιπατητική φιλοσοφική σχολή της Αθήνας. Λόγω της γεωγραφικής θέσης του νησιού οι κάτοικοί του έγιναν μάρτυρες πολλών ναυμαχιών. Το 494π.Χ. είδαν τη ναυμαχία της Λάδης μεταξύ του περσικού στόλου του Δαρείου και των επαναστατών Ιώνων βοηθούμενων από Αιολείς. Το 74 π.Χ., όπως μας λέει ο Πλούταρχος, ο Αυτοκράτορας της Ρώμης Ιούλιος Καίσαρ, πλέοντας από την Ιταλία προς τη Μικρά Ασία, πιάστηκε από πειρατές της Τραγαίας και μεταφέρθηκε στη νησίδα Φαρμακονήσι, όπου και κρατήθηκε.

Το νησί γίνεται κτήμα του Βυζαντινού κράτους. Λόγω της καθαρότητας της Ελληνικής γλώσσας καθώς και από τα πολλά βυζαντινά ευρήματα, βγάζουμε το συμπέρασμα ότι οι σημερινοί κάτοικοι ίσως είναι απόγονοι πολιτικών βυζαντινών εξορίστων.

Το 1087 το νησί περιέρχεται στη δικαιοδοσία της Πάτμου όταν με το χρυσόβουλο ο Όσιος Χριστόδουλος γίνεται κάτοχος των νησιών και κτίζει τη Μονή της Πάτμου. Η κατοίκηση του νησιού δεν ήταν πάντα συνεχής για αυτό και μέχρι τον 14ο αιώνα ήταν κρησφύγετο ληστοπειρατών. Το 1522 μαζί με τα άλλα Δωδεκάνησα περιέρχεται στην κυριαρχία των Τούρκων. Στις 29 Απριλίου του 1912 οι Ιταλοί διαδέχονται τους τούρκους. Στις 8-9-1943 οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το νησί που προσωρινά είχε ελευθερωθεί. Στις 7 Μαρτίου του 1948 γίνεται η επίσημη ενσωμάτωση με την Ελλάδα. Το 1954 το Αγαθονήσι γίνεται αυτόνομη κοινότητα, μέχρι τότε ανήκε διοικητικά στην Πάτμο.

Κοντά στο εξωκλήσι του Αϊ-Νικόλα υπάρχουν οι μοναδικοί στο είδος τους( στα Δωδεκάνησα ) Θόλοι, βυζαντινά κτίσματα που κατά πάσα πιθανότητα από κάποιους αεραγωγούς που έχουν στην οροφή τους να ήταν μεγάλες αποθήκες συντήρησης τροφίμων. Παρόμοιος θόλος σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση στο Μαράθι ( ένα από τα νησάκια του συμπλέγματος των Αρκιών ) και υπολείμματα υπάρχουν και στο Φαρμακονήσι. Λίγο πιο εκεί και πίσω από το εκκλησάκι υπάρχει ένα μεγάλο βάραθρο ( βότσος κατά την τοπική ονομασία) όπου οι κάτοικοι λένε ότι επικοινωνεί με υπόγειες στοές από τη μια άκρη του νησιού στην άλλη. Στον κόλπο του καθολικού υπάρχει και ο θρύλος του νησιού. Πριν χρόνια καθώς ένα πλοίο ταξίδευε για Σάμο ναυάγησε και μια γυναίκα με το παιδί της πνίγηκε. Οι κάτοικοι, τους θάψανε σ' ένα εγκαταλελειμμένο ασβεστοκάμινο χωρίς να τους διαβάσει παπάς, Έκτοτε φημολογείται πως τα βράδια βγαίνει μια γυναίκα και φωνάζει. Μαρτυρίες ντόπιων δεν μπορούν να εξηγήσουν τη λάμψη που εκπέμπει το ασβεστοκάμινο κάποιες πολύ σκοτεινές, χωρίς φεγγάρι νύχτες.

Η τουριστική του ανάπτυξη πολύ αργή περισσότερο εκ της δυσκολίας και του υψηλού κόστους της μεταφοράς δομικών υλικών. Μόλις το 1980 εφοδιάστηκε το νησί με ηλεκτρογεννήτρια. Το νησί είναι πλούσιο σε αλιεύματα υπάρχουν πολλές ιχθυοκαλλιέργειες , όπως στο Βαθύ Πηγάδι και στον απάνεμο κόλπο του Καθολικού.

Πριν από 20 χρόνια, σαν μέλος της Λέσχης Φουσκωτών Σκαφών ΙΑΣΩΝ, με μια ομάδα είκοσι φουσκωτών, είχαμε επιχειρήσει την ύψωση σε αυτόνομο ιστό της μεγαλύτερης ελληνικής σημαίας που θα κυμάτιζε στη νησιωτική παραμεθόριο, έχοντας άδεια από όλους τους συναρμόδιους φορείς και – εξυπακούεται από το ΥΠΕΘΑ. Σήμερα, ή σημαία κυματίζει σε ύψωμα, λίγο πιο πάνω από το λιμάνι.

Παρά τις δύσκολες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι κάτοικοι δεν χάνουν το κουράγιο, το χαμόγελο και τη ζεστασιά τους. Το Μεγάλο Χωριό είναι ο μεγαλύτερος και αρχαιότερος από τους τρεις οικισμούς του νησιού , αθέατος από τη θάλασσα για να προστατεύεται από τους πειρατές. Οι άλλοι δύο οικισμοί, ο Άγιος Γεώργιος και το Μικρό Χωριό, αριθμούν μόλις 15 κατοίκους ο καθένας. Από τον Άγιο Γεώργιο, αρχίζει ο ανηφορικός δρόμος που οδηγεί στο Μεγάλο Χωριό, που απέχει περίπου 500 μέτρα. Από την άκρη του όρμου, αρχίζει και ο δρόμος που οδηγεί στο Μικρό Χωριό. Οι παραλίες, με πρώτη και καλή, μέσα στον όρμο του Αγίου Γεωργίου, είναι παντού πεντακάθαρες με κρυστάλλινα νερά. 2,5 χιλιόμετρα, απέχει το Καθολικό, όπου λειτουργούν μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας. Οι χωματόδρομοι είναι παντού βατοί και οι αποστάσεις προσφέρονται για πεζοπορία. Το νησί εντάσσεται στην προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 ως καταφύγιο σπάνιων πουλιών.

Η ήσυχη ζωή του νησιού , η φιλοξενία των κατοίκων, η καθαρότητα των παραλιών του καθώς και οι πολλές φυσικές ομορφιές του ικανοποιούν και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη.

ΘΑ ΦΑΤΕ

Τα φρέσκα ψάρια, η νόστιμη φάβα ( φλισκουκούδι ), άγριο κατσίκι και το ντόπιο κρασί αξίζει κανείς να τα δοκιμάσει στις γραφικές, δίπλα στο κύμα, ταβερνούλες. Αν τύχει και είναι Πάσχα, το αρνάκι σερβίρεται όχι στη σούβλα αλλά γεμιστό με ρύζι στο φούρνο.

Μουσεία και Αξιοθέατα

Μερικά από τα αξιοθέατα που αξίζει να επισκεφθείτε στο Αγαθονήσι:
Κοντά στο εξωκλήσι του Αϊ-Νικόλα υπάρχουν οι μοναδικοί στο είδος τους (στα Δωδεκάνησα) Θόλοι, βυζαντινά κτίσματα που κατά πάσα πιθανότητα από κάποιους αεραγωγούς που έχουν στην οροφή τους να ήταν μεγάλες αποθήκες συντήρησης τροφίμων. Παρόμοιος θόλος σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση στο Μαράθι (ένα από τα νησάκια του συμπλέγματος των Αρκιών) και υπολείμματα υπάρχουν στο Φαρμακονήσι.. Λίγο πιο εκεί και πίσω από το εκκλησάκι υπάρχει ένα μεγάλο βάραθρο (βότσος κατά την τοπική ονομασία) όπου οι κάτοικοι λένε ότι επικοινωνεί με υπόγειες στοές από τη μία άκρη του νησιού στην άλλη.
 

Επίσης θα επισκεφθείτε τα εκκλησάκια του Αγ. Γεωργίου, του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου και της Αγ. Ειρήνης Χρυσοβαλλάντου, του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου και της Παναγιάς.

Ιστορικοί Χώροι και Μνημεία

Θόλοι (κοντά στο ξωκλήσι του Αϊ-Νικόλα) - Μοναδικά στα Δωδεκάνησα Βυζαντινά κτίσματα που, δεδομένων των αεραγωγών που έχουν στην οροφή, πιστεύεται ότι ήταν μεγάλες αποθήκες συντήρησης τροφίμων.
 

Οικοδομικό Συγκρότημα (Θόλοι, 11ος ή 12οσ αι.) - Σημαντικό Βυζαντινό οικοδομικό συγκρότημα συνολικού εμβαδού 500 τ.μ.

Παραλίες

Χοχλιά, Άγιος Γεώργιος, Τσαγκάρη, Αμμουδάκι, Πάλος , Πόρος, Τουρκολιμνιώνας, Καθολικό, Φυκιό και Μαΐστρος είναι μερικοί μόνο από τους απάνεμους όρμους όπου θα κολυμπήσετε.

ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΤΕ

Στο Αγαθονήσι μπορεί να πάει κανείς πολύ εύκολα καθώς έχει καθημερινή επικοινωνία το καλοκαίρι με, Λέρο, Πάτμο, Λειψούς, Σάμο και Χίο, και μέσω αυτών των νησιών με τη Ρόδο και τον Πειραιά.
 

Στο νησί λειτουργεί επίσης μεγάλο και σύγχρονο ελικοδρόμιο. Ο απάνεμος και ήσυχος κόλπος του Αγ. Γεωργίου είναι καλό αγκυροβόλιο για τα διάφορα σκάφη που προσεγγίζουν στο νησί.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ 22470

ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΠΑΤΜΟΥ 22470 31231
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΣΑΜΟΥ 22730 27318
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥ 22730 61225
ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓΑΘΟΝΗΣΙΟΥ 22470 29009
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚO ΙΑΤΡΕΙO ΑΓΑΘΟΝΗΣΙΟΥ 29049
ΑΣΤΥΝ. ΣΤΑΘΜΟΣ ΑΓΑΘΟΝΗΣΙΟΥ 29029