Κείμενο - φωτογραφίες : Δημήτρης Καραγεωργίου

Η Χάλκη είναι ένα ελληνικό νησί του νοτιοανατολικού Αιγαίου στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων με 478 κατοίκους (απογραφή 2011). Βρίσκεται 5 μίλια δυτικά από το ακρωτήριο Αρμενιστής της Ρόδου, ΝΑ. της Τήλου στο ΒΑ. Καρπάθιο πέλαγος. Η επιφάνεια του νησιού είναι 28 τ.χλμ. με ανάπτυγμα ακτής 34 χιλιομέτρων. Είναι ένα από τα μικρότερα νησιά του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων αλλα είναι ένα όμορφο νησί με παρθένες ομορφιές και πεντακάθαρες παραλίες.
 

Αποτελεί τον ιδανικό ταξιδιωτικό προορισμό για όσους αποφεύγουν τα πολυσύχναστα και κοσμικά τουριστικά θέρετρα, και προτιμούν τα ήσυχα νησιά που προσφέρονται για φυσιολατρικές διαδρομές και έχουν να επιδείξουν σημαντικά ιστορικά μνημεία.
 

Προσεγγίζοντας το λιμάνι, ξεπροβάλλει ο οικισμός που είναι απλωμένος στο βάθος του όρμου. Στις δύο άκρες δεσπόζουν ο πύργος με το ρολόι μπροστά από το δημαρχείο και το καμπαναριό της Εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, με το ξυλόγλυπτο τέμπλο και τις αγιογραφίες. Χτίστηκε το 1861, όταν ξεκίνησε η οργάνωση του νέου οικισμού. Τα σπίτια είναι διώροφα και τριώροφα ασβεστωμένα και πετρόχτιστα, περιποιημένα με λουλούδια στις αυλές και τα μπαλκόνια. Σε αντίθεση με το ορεινό Χωριό, όπου κάποτε ζούσαν «κρυμμένοι» τέσσερις χιλιάδες κάτοικοι, όταν ο φόβος από τις πειρατικές επιδρομές έλειψε, κατέβηκαν στη θάλασσα κι έφτιαξαν τα σπίτια τους να βλέπουν όλα στο νερό.
 

Το Μεροβίγλι είναι η πιο ψηλή κορφή ως τα εξακόσια ενα μέτρα. Ψηλά στο βουνό σας περιμένουν οι τρείς ανεμόμυλοι. Η πιο μεγάλη διαδρομή που μπορείτε να κάνετε, είναι μέχρι το μοναστήρι του Αϊ Γιάννη, επτά χιλιόμετρα δυτικά του οικισμού. Αν συνεννοηθείτε κατάλληλα, προσφέρεται φιλοξενία για να απολαύσετε και εσείς λίγο από τη σπάνια ομορφιά του τοπίου. Τριγύρω ένας μικρός οικισμός και το τεράστιο κυπαρίσσι, που σας δηλώνει τη θέση της Μονής από μακριά. Αν δεν σας " πάει " τόση πεζοπορία, θα εξυπηρετηθείτε από το δημοτικό λεωφορείο με τον εκπληκτικό οδηγό-ξεναγό. Λίγο πιο πάνω από τη Μονή και σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας, ένας ιδιόρρυθμης παλαιός ναός με καταπληκτικές τοιχογραφίες. Αν τύχει να βρεθείτε εκεί στα εννιάμερα, γίνεται καταπληκτικό πανηγύρι με τοπικά φαγητά και όργανα.
 

Εντύπωση προκαλούν στους επισκέπτες οι Κήφες, παλαιά, στρογγυλά σε πολλές περιπτώσεις κτίσματα από μεγάλες πέτρες, με δεύτερο εξωτερικό τοίχο, που χρησιμοποιούνταν σαν μαντριά, αποθήκες αλλά και για ύπνο και βρίσκονται διάσπαρτες σε όλο το νησί, κυρίως στα ορεινά του.
 

Αφορμή για περίπατο είναι ακόμη το εκκλησάκι του Σταύρου του Ξύλου, με θέα στο πέλαγος από τη μεριά της Τήλου. Η απόσταση είναι τρία χιλιόμετρα από το λιμάνι. Περί τα πέντε χιλιόμετρα επίσης βρίσκεται το μοναστήρι το μοναστήρι του Ταξιάρχη Μιχαήλ.

Ιστορία
 

Η Χάλκη κατοικείται από την προϊστορική εποχή. Για την προέλευση της ονομασίας της η επικρατέστερη εκδοχή είναι πως ονομάστηκε έτσι από τη λέξη «κάλχη» ή «χάλκη», που σημαίνει πορφύρα. Η άλλη εκδοχή είναι πως πήρε το όνομά της από τα ορυχεία επεξεργασίας χαλκού που υπήρχαν εκεί στην αρχαιότητα. Ο γεωγράφος Στράβων αναφερόταν στη Χάλκη ως «Χάλκια», ενώ ο Θουκυδίδης την ονομάτιζε «Χάλκη».
Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι Τιτάνες ήταν οι πρώτοι κάτοικοι. Οι Πελασγοί έζησαν στο νησί για πολλά χρόνια, αφήνοντας πίσω τους πολλά χτίσματα. Τους διαδέχθηκαν οι Κάρες,οι Δωριείς και αργότερα οι Φοίνικες. Η βασίλισσα της Χάλκης η Αρετάνασσα, έζησε στη Χάλκη και μετά την εξόρισαν στην Κάρπαθο όπου αυτοκτόνησε όταν έμαθε για το θάνατο του συζύγου της. Απομεινάρια 3 ναών προς τιμήν του θεού Απόλλωνα υπάρχουν ακόμα στην τοποθεσία Πευκιά.

Ιστορικοί χώροι και μνημεία
 

Φρούριο των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη (15ος αι.) - Χτισμένο στα βορειοανατολικά του νησιού, πάνω από το καλοδιατηρημένο κάστρο της Ελληνιστικής περιόδου και δίπλα στα ερείπια αρχαίας πόλης. (Διατίθεται πρόσβαση και με λεωφορείο)
Ταφικά μνημεία - Πάνω από 20 τάφοι και αρκετά ευρήματα βρέθηκαν το 1930 στη μοναδική συστηματική αρχαιολογική έρευνα που διενεργήθηκε στο νησί.
 

Σπηλιά του Αράπη - Αρχαίος τάφος.
 

Ενδείξεις αρχαίου οικισμού (Χωριό) - Αρχαία μέλη βρίσκονταν χτισμένα στον τοίχο του νεκροταφείου, όπου μεγάλες πελεκητές πέτρες, τοίχοι και κεραμικά μαρτυρούν την ύπαρξη αρχαίου οικισμού.
 

Ισοδομικός τοίχος (Χωριό - 4ος αι. π.Χ.) - Στην είσοδο του κάστρου, πάνω από το μοναστήρι της Αγίας Τριάδος, φέρει την επιγραφή "ΙΣΑΝΔΡΟΣ ΙΑΡΑΤΕΥΣ".
 

Δωρικό κιονόκρανο (Χωριό - 4ος αι. π.Χ.) - Στο μοναστήρι του Αγίου Κωνσταντίνου.
Βωμός (Φοινίκι) - Στο ναό του Άη Ζαχαρία, με βούκρανο ανάγλυφο.
 

Καμμένος Σπήλιος (8 χλμ. από το Νημποριό) - Το 1658 ο Βενετός Μοροζίνι, για να εκδικηθεί τους Χαλκίτες, επειδή ειδοποίησαν τους Ροδίους για την παρουσία του, ανατρέποντας τα σχέδιά του για αιφνιδιασμό και κατάκτηση, εξόντωσε τους κρυμμένους εκεί κατοίκους ανάβοντας φωτιά στο στόμιο.
 

Τρεις ανεμόμυλοι - Πρόσφατα επιδιορθωμένοι, χτισμένοι ψηλά (στο αριστερό τμήμα του νησιού), προσφέρουν πανοραμική θέα του λιμανιού.
 

Εγκαταλελειμμένο Χωριό (1 ώρα από το λιμάνι) - Η παλιά πρωτεύουσα της Χάλκης, χτισμένο σε επιλεγμένη τοποθεσία για τη αποφυγή των πειρατικών επιδρομών. Στην περιοχή βρίσκεται ενετικό κάστρο (14ος - 15ος αι.) και πολλά λιθόκτιστα σπίτια, μισογκρεμισμένα πλέον και νεκροταφείο με επαναχρησιμοποιημένες σαρκοφάγους και αψιδωτούς λίθινους τάφους.(Διατίθεται πρόσβαση και με λεωφορείο)

Παραλίες
 

Το καλοκαιράκι βέβαια όλοι ενδιαφερόμαστε να βρούμε το καλύτερα νερά για κολύμπι. Αν δεν είσαστε από τους τυχερούς που έχουν μία σκαλίτσα έξω από το σπίτι τους κι όποτε ζεσταθούν ρίχνουν μία βουτίτσα στη θάλασσα δίπλα στο λιμάνι, χρησιμοποιείστε τις σκαλίτσες των άλλων, αφού πολλές από αυτές είναι προσβάσιμες από τα σοκάκια.
Η Χάλκη στολίζεται γύρω, γύρω από πανέμορφες παραλίες, πολλές είναι προσβάσημες με τα πόδια άλλες πάλι με καϊκάκια Οι πέντε παραλίες που μπορείτε εύκολα να πάτε με τα πόδια είναι ο Πόνταμος, τα Φτενάγια, τα Κάνια, το Γιάλι και η Αρέτα.
 

1) Ο Πόνταμος είναι η μόνη αμμώδης παραλία, με τα πόδια ξεκινώντας από το λιμάνι, τον Ιμπορείο, είσαι εκεί σε δέκα λεπτά. Ο δρόμος είναι με άσφαλτο. Πάνω από τη παραλία έχει ταβέρνα, καντίνα και ομπρέλες για ηλιοθεραπεία. (Διατίθεται πρόσβαση και με λεωφορείο)
 

2) Τα Φτενάγια είναι από τη πλευρά του ξενοδοχείου, πίσω από το εκκλησάκι της Αγίας Αικατερίνης. Αν φτάσετε μέχρι το εκκλησάκι, κατηφορίστε τα βράχια από τη πίσω πλευρά και θα δείτε τη παραλία. Η παραλία είναι μία βραχώδη μικρή παραλία, η οποία είναι με τα πόδια περίπου 15 λεπτά. Η παραλία αυτή είναι προσβάσιμη και με αμάξι από δρόμο ο οποίος περνάει κάτω από τους ανεμόμυλούς, όχι όμως με άσφαλτο. Λειτουργεί ταβέρνα και υπάρχουν ομπρέλες για ηλιοθεραπεία. (Διατίθεται πρόσβαση και με λεωφορείο)
 

3) Η παραλία στα Κάνια, βρίσκεται βόρεια από το κέντρο του νησιού, το Ιμπορειό, κοντά στις Ιχθυοκαλλιέργειες. Είναι προσβάσιμη με τα πόδια σε 25 λεπτά περίπου, αλλά και με όχημα , αφού ο δρόμος είναι με άσφαλτο. Ο δρόμος ξεκινάει από το Ιμπορείο και στρίβει δεξιά στο δεύτερο στενάκι μετά το σχολείο. Εκεί υπάρχουν ταβέρνα ομπρέλες κ.α. (Διατίθεται πρόσβαση και με λεωφορείο)
 

4) Στη παραλία του Γιάλι, εκεί θα δείτε μία μικρή και βοτσαλώδη παραλία, στη νότια πλευρά του νησιού. Τα βότσαλα είναι άσπρα και μεγάλα. Για να πάτε εκεί πρέπει να φτάσετε στο Χωριό και συνεχίζετε κατηφορίζοντας το δρόμο που είναι μπροστά από το Χωριό. Σ' αυτή τη παραλία δεν υπάρχει τίποτα για να σας προμηθεύσει αναψυκτικά κ.α. γι' αυτό θα πρέπει να μεριμνήσετε. Η παραλία αυτή είναι προσβάσιμη με τα ποδιά, με αμάξι , αλλά και με καϊκάκι.
 

5) Μια όμορφη παραλία είναι και η Τραχιά που είναι διπλή παραλία πιο πέρα από τον πόνταμο. Η πρόσβασή της γίνονται και με καΐκι. Είναι ένα κομμάτι ξηράς που κυριολεκτικά εισχωρεί στη θάλασσα δημιουργώντας 2 παραλίες.
 

6) Η Αρέτα είναι μία παραλία στα δυτικά του νησιού.

Χρήσιμα Τηλέφωνα Χάλκης - 22460
 

Αγροτικό Ιατρείο: 22460 70910
Αστυνομία: 22460 45213
Λιμεναρχείο: 22460 45220
Δημαρχείο: 22460 45207
ΚΕΠ: 22460 45100 kep@dimoschalkis.gr