Κείμενο - εικόνες : Δημήτρης Καραγεωργίου
Το θέμα επιλογής του σωστού τρέιλερ, μόνο εύκολο και απλό δεν είναι, με τα εξειδικευμένα εξαρτήματα όπως τα φρένα, η ανάρτηση και τα μουαγιέν να περιπλέκουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση, δυσκολεύοντας την τελική επιλογή. Στις παρακάτω γραμμές εξετάζονται σύντομα οι διαφορές που εντοπίζονται στα τρέιλερ της αγοράς, σε ότι αφορά τα σύνθετα εξαρτήματα που αποτελούν την ανάρτηση και τα φρένα. Η ανάρτηση είναι ένα εξάρτημα που πρέπει να συναντάμε σε όλα τα τρέιλερ ανεξαιρέτως, για ν’ αποφεύγονται ζημιές στο μεταφερόμενο σκάφος από τις ανωμαλίες του δρόμου, αλλά και για την καλύτερη επαφή των τροχών με το οδόστρωμα. Τα φρένα είναι ένα εξάρτημα το οποίο είναι προαιρετικό και το συναντάμε συνήθως σε τρέιλερ που καλούνται να μεταφέρουν σκάφη πάνω από 7-7,5 μέτρα λειτουργώντας επικουρικά στο σύστημα πέδησης του οχήματος που ρυμουλκεί το σκάφος. Ας τα δούμε όμως παρακάτω λίγο εκτενέστερα.
Στο θέμα της ανάρτησης, η παλαιότερη διάταξη που εφαρμόζεται ακόμα χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές, είναι οι σούστες. Το σύστημα αυτό είναι αρκετά παλιό, αν αναλογιστούμε ότι τα διάφορα ξύλινα κάρα διέθεταν τέτοιο σύστημα απόσβεσης κραδασμών από πολύ παλιά.
Ο σχεδιασμός τους είναι αρκετά απλός, υπαγορεύοντας μακρόστενα μεταλλικά φύλλα σε κυρτό σχεδιασμό, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους και σταθεροποιούνται με τις άκρες τους στον κυρίως σκελετό του τρέιλερ, έτσι ώστε να κάνουν καμπύλη προς το οδόστρωμα. (φωτ.7,13,15,17,18) Στο κατώτερο σημείο στερεώνεται ένας άκαμπτος άξονας, συνδέοντας το αριστερό με το δεξί έλασμα, ολοκληρώνοντας αυτόν τον τύπο ανάρτησης. Το πλεονέκτημα είναι η απλότητα κατασκευής και το χαμηλό κόστος , που το διατηρούν ακόμα και σήμερα σε κάποιες γραμμές παραγωγής. Στον αντίποδα σαν μειονεκτήματα του παραπάνω σχεδιασμού έχουμε τη μικρή απόσβεση της ταλάντωσης σε λακκούβες και ανωμαλίες, τις μεγάλες κλίσεις στις στροφές και την ευαισθησία σε σπασίματα στα σημεία ζεύξης των ελασμάτων. Για την αντιμετώπιση μεγαλύτερου βάρους, απλά αυξάνεται ο αριθμός και το πάχος των ελασμάτων που θα χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή.
Ένας δεύτερος τύπος ανάρτησης είναι οι ράβδοι στρέψης. Σε αυτή τη διάταξη ο άξονας στερεώνεται σταθερά πάνω στο σκελετό του τρέιλερ διαθέτοντας στις άκρες του δύο ράβδους στρέψης. Αυτές ουσιαστικά είναι δύο κοιλοδοκοί τετράγωνης διατομής με διαφορετικό μέγεθος έτσι ώστε ο ένας να χωράει λοξά μέσα στον άλλο. Στα κενά που δημιουργούνται εσωτερικά, μπαίνουν χοντρά μακρόστενα ελαστικά, έτσι ώστε να δημιουργήσουν την απαραίτητη ελαστική δύναμη που αποσβαίνει τους κραδασμούς. Στην άκρη μπαίνει ένα μικρό μεταλλικό μπράτσο στο τελείωμα του οποίου βρίσκεται ο μικρός άξονας που θα μπει ο τροχός και το μουαγιέν. Τα πλεονεκτήματα εδώ είναι και πάλι η απλότητα κατασκευής, το χαμηλό κόστος και η ανύπαρκτη απαίτηση εξειδικευμένης συντήρησης. Επιπρόσθετα η διάταξη αυτή μάλλον είναι αυτή που αντέχει απροβλημάτιστα μεγάλα φορτία, όταν χρησιμοποιηθούν τα κατάλληλα υλικά. Τα μειονεκτήματα είναι ότι ο κάθε τροχός δρα ανεξάρτητα που είναι θεμιτό, χωρίς να όμως να μπορεί να περιορίζει τις κλίσεις και ο μοναδικός τρόπος για να μετριαστεί η ταλάντωση στις λακκούβες είναι η σύνθεση του ελαστικού υλικού. Η παγίδα σε αυτή την εφαρμογή είναι ότι σπάνια μπορούμε να διακρίνουμε το πόσο μήκος έχουν μέσα στον άξονα οι ράβδοι στρέψης και το ελαστικό υλικό, που καθιστούν μία τέτοια εφαρμογή περισσότερο ή λιγότερο αξιόπιστη.
Η τρίτη και πλέον περίπλοκη κατασκευή είναι τα ανεξάρτητα ψαλίδια που μοιάζουν με αυτά των αυτοκινήτων και διαθέτουν αμορτισέρ, ελατήρια, σινεμπλόκ και αντιστρεπτικές ράβδους. Η ανάρτηση αυτή είναι έχει ένα ζευγάρι ψαλιδιών που μπορούν να συνεργαστούν με διαφορετικούς συνδυασμούς αμορτισέρ-ελατηρίων για την καλύτερη απόσβεση των κραδασμών και τη συνεχή διατήρηση της επαφής των τροχών με το οδόστρωμα. Επικουρικά υπάρχουν συνήθως και αντιστρεπτικές ράβδοι που ενώνουν το ένα ψαλίδι με το άλλο, περιορίζοντας τις κλίσεις στις στροφές. Τα πλεονεκτήματα είναι η πολύ καλή οδική συμπεριφορά, με αντίτιμο όμως την αρκετά απαιτητική συντήρηση, αφού τα αμορτισέρ και τα σινεμπλόκ θέλουν έλεγχο και αλλαγή ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι εξελίξεις προηγούνται της νομοθεσίας, που μπορεί την ανάρτηση να μην την πολύ επηρεάζει, αλλά στο θέμα των φρένων είναι πραγματικός πονοκέφαλος για κατασκευαστές και ιδιοκτήτες. Ο λόγος γίνεται για την απαρχαιωμένη νομοθεσία που υπ’ αγορεύει μόνο μηχανικά συστήματα πέδησης με τα κλασσικά συρματόσχοινα, καθιστώντας ουσιαστικά τα πολύ πιο σύγχρονα υδραυλικά παράνομα. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Πράγματι τα πρώτα συστήματα πέδησης που εφαρμόστηκαν και στα τρέιλερ ήταν μηχανικά, οπότε με βάση αυτά φτιάχτηκε και η αντίστοιχη νομοθεσία. Η ποιο απλή εφαρμογή είναι τα ταμπούρα όπου με ένα συρματόσχοινο κινούνται οι σιαγώνες μέσα σε αυτά, φρενάροντας τον τροχό.
Τα ταμπούρα εξελίχθηκαν και πλέον στην αγορά υπάρχουν και υδραυλικά τα οποία όμως σπάνια χρησιμοποιούνται, αφού έχουν υποσκελιστεί από τα δισκόφρενα. Τα δισκόφρενα εμφανίστηκαν και αυτά αρχικά με συρματόσχοινα, αλλά πολύ γρήγορα εξελίχθηκαν και τα υδραυλικά, που έχουν πολύ καλά αποτελέσματα πέδησης(φωτ.3,4,). Σε κάθε περίπτωση τα χρησιμοποιούμενα υλικά κάνουν τη διαφορά σε βάθος χρόνου, αφού δεν κρίνουν μόνο την απόδοση του φρεναρίσματος, αλλά και την απρόσκοπτη λειτουργία μακροχρόνια.
Στην κορυφή των επιλογών πέδησης αυτή τη στιγμή βρίσκονται τα πλήρως ανοξείδωτα αεριζόμενα δισκόφρενα, με υδραυλικές ανοξείδωτες δαγκάνες και κεραμικά υλικά τριβής-τακάκια, όπως αυτά της KODIAC. Το θέατρο του παραλόγου έρχεται στους ελέγχους όταν υπάρχουν υδραυλικά συστήματα πέδησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις απλά δεν εφαρμόζεται ο νόμος κάνοντας τα στραβά μάτια, ή εφαρμόζεται βάζοντας τους χρήστες να πληρώσουν πρόστιμο επειδή απλά επέλεξαν την αιχμή της τεχνολογίας που τους παρέχει τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια, δηλαδή τα υδραυλικά φρένα.
Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να πούμε ότι από τη στιγμή που έχουν βγει ανοξείδωτα υλικά για την κατασκευή του συστήματος πέδησης, είναι κρίμα οι χρήστες για χάριν οικονομίας να ταλαιπωρούνται με τα φθηνότερα που αργά η γρήγορα θα χρειαστούν εκτεταμένη συντήρηση. Πέρα από τη συντήρηση έρχονται και οι δυσλειτουργίες που εμφανίζονται από το πουθενά, όπως κολλημένα ταμπούρα ή κολλημένα συρματόσχοινα, να ταλαιπωρήσουν ακόμα περισσότερο τους αγοραστές. Στο θέμα της ανάρτησης που αναλύσαμε αρχικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο τύπος δεν έχει πρωταρχική σημασία όσο οι πρώτες ύλες. Όλοι οι τύποι αναρτήσεων είναι αποδοτικοί, εφόσον έχει γίνει σωστή επιλογή υλικών κατασκευής βάσει του βάρους που θα μεταφέρεται. Εδώ εγκυμονούν κίνδυνοι σε ότι αφορά τη λειτουργία, διότι ο λάθος υπολογισμός βάρους, έχει δυσάρεστα αποτελέσματα. Όταν ο λάθος υπολογισμός είναι προς τα κάτω, υπάρχει κίνδυνος η ανάρτηση να μην αντέξει το αυξημένο βάρος και να πάθει ζημιά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι για ασφάλεια παίρνουμε ένα τρέιλερ που αντέχει το διπλάσιο βάρος από το πραγματικό του σκάφους μας, γιατί τότε η ανάρτηση με το πολύ μικρό βάρος δεν θα λειτουργεί όντας πολύ σκληρή. Αν παρατηρήσετε ένα άδειο τρέιλερ πώς συμπεριφέρεται στον δρόμο που δεν υπάρχει βάρος που να υποχρεώνει την ανάρτηση να δουλέψει, θα δείτε ότι χοροπηδεί σε κάθε ανωμαλία σαν να μην έχει καθόλου ανάρτηση.
Χρειάζεται προσοχή λοιπόν στην επιλογή του τρέιλερ και των επιμέρους χαρακτηριστικών και εξαρτημάτων του, γιατί μπορεί να μην το βλέπει κανένας αφού το αφήνουμε πίσω ξεκινώντας το ταξίδι μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι άξιο προσοχής. Ο ρόλος του είναι σημαντικός για ν’ αρχίσει και να τελειώσει η κάθε μας βόλτα απροβλημάτιστα.
