Κείμενο - φωτογραφίες : Δημήτρης Καραγεωργίουwww.zois.gr

Τον Φεβρουάριο του 2004 βρέθηκα στο Miami Boat Show για την παγκόσμια επίσημη παρουσίαση των Verado, απεσταλμένος της ΖΩΗΣ ΕΥΑΣΤΑΘΙΟΥ Α.Ε μαζί με δύο ακόμη εκπροσώπους του ειδικού τύπου. Παρακολούθησα την τεχνική παρουσίαση μαζί με ... κάθε καρυδιάς καρύδι από όλο τον κόσμο. Ένα project 100.000.000 δολαρίων, όπου ο κινητήρας γεννήθηκε κυριολεκτικά σε ένα λευκό χαρτί. γρήγορα, κατάλαβα πως βρισκόμουν στην αναγγελία επανάστασης στο χώρο, καθώς η σχεδιαστική προσέγγιση και η μηχανολογική φιλοσοφία του εργοστασίου, ήταν κάτι μοναδικό και πρωτοποριακό.
 

Επαληθεύτηκα πολλές φορές, καθώς επί δύο ημέρες σχεδόν, μπήκα πολλές φορές σε όλα τα σκάφη της δοκιμής, χαμογελώντας στους skippers και χωρίς κανείς να μου φέρει αντίρρηση. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, βέβαια, αγόρασα και τοποθέτησα ένα τέτοιο κινητήρα 275 ίππων - τον ισχυρότερο τότε εξωλέμβιο - στο φουσκωτό μου, ένα Eagle 785 open, που η γάστρα του, ούτε ιδιαίτερα γρήγορη ή οικονομική είναι. Γιόρτασα μια 10ετία με τη Μελίνα μου - έτσι την είχα βγάλει, με μόνη 'αβαρία' ένα χαλασμένο φλοτεράκι στο separator.
 

Στα χρόνια που μεσολάβησαν από τότε, έγιναν πολλά. Νέοι κινητήρες, ισχυρότεροι, ελαφρύτεροι και οικονομικότεροι εμφανίστηκαν στο προσκήνιο, καθώς η πρόοδος στη σχετική τεχνολογία έχει βοηθήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό για αυτό. Και βέβαια οι καταναλωτές, έχουν ένα ευχάριστο πονοκέφαλο επιλογής. Καλά ... να πάθουν ...
Ανάμεσα στα πολλά που έγιναν από την πλευρά της MERCURY MARINE, ήταν και η εμφάνιση πριν από τέσσερα χρόνια ενός νέου επαναστατικού κινητήρα, του τετράχρονου 150 ίππων. Θα μου πείτε, πόσο επαναστατικός, πρωτοποριακός κλπ. μπορεί να είναι ένας κινητήρας 150 ίππων, όταν υπάρχουν ένα σωρό τέτοιοι στην αγορά. Ε λοιπόν, αυτός ο κινητήρας είναι. Όχι βέβαια γιατί τον διάλεξα εγώ σε ζευγάρι για το φουσκωτό μου. Θα εξηγήσω όμως αναλυτικά τα τεχνικά του χαρακτηριστικά και μέσα από αυτά, τους λόγους που με οδήγησαν στην συγκεκριμένη επιλογή.
 

Για να αποκτήσουμε μια επαφή μαζί του, με μια πρώτη ανάγνωση, τα τεχνικά του χαρακτηριστικά είναι τα εξής: Μπλοκ 3.000 κ.ε. με ένα ΕΕΚ, 4 κυλίνδρους και μόλις οκτώ βαλβίδες. Ψηφιακή επαγωγική ανάφλεξη Smart Craft ECM και ψεκασμός EFI πολλαπλός. Υπερτετράγωνη διάταξη διαμέτρου - διαδρομής εμβόλου, στα 102 Χ 92 mm. Alternator 60Amp. - 12v., σχέση μετάδοσης 1,92:1, με περιοχή λειτουργίας από τις 5.000 - 6.000 σ.α.λ. Εισαγωγή με μονή πεταλούδα και χρονισμένους αυλούς, υδρόψυκτο κάρτερ 6 λίτρων.
 

Πιο αναλυτικά. Θα αρχίσω, από την κατά την άποψη μου σημαντικότερη επιλογή της εταιρείας για την σχεδίαση - κατασκευή αυτού του κινητήρα. Την προτίμηση της παλιάς, δοκιμασμένης, ανθεκτικής, κλασσικής διάταξης, με τα λιγότερα κινητά μέρη. Ένας εκκεντροφόρος επικεφαλής με δύο βαλβίδες ανά κύλινδρο. Αυτό, έχει σαν άμεσο ... ορατό αποτέλεσμα, την μείωση του βάρους, όχι μόνο από το λοιπά κινητά που λείπουν, αλλά γιατί και αυτός ο ένας εκκεντροφόρος, με λιγότερες βαλβίδες, είναι μικρότερος, άρα και ελαφρύτερος. Οι πολυβάλβιδοι κινητήρες, που συνδυάζονται με πιο κοντούς και ευθείας διαδρομής αυλούς εισαγωγής, εξασφαλίζουν βελτιωμένη ροή αέρα και εξ αυτού μεγαλύτερες ροπές και ισχύ στις υψηλές σ.α.λ., κάτι που είναι must για γρήγορες γάστρες στο κυνήγι επιδόσεων.
 

Ο μονός εκκεντροφόρος, δεν παρέχει τέτοια χαρακτηριστικά. Όμως, σε συνδυασμό με τους ημισφαιρικούς θαλάμους καύσης που έχουν σχεδιάσει οι μηχανικοί της Mercury Marine, ο κινητήρας μπορεί και παρέχει εξαιρετικές ροπές χαμηλά και μαζί οικονομία καυσίμου. Σας βεβαιώνω, από τη δική μου εμπειρία, πως αυτό είναι πέρα για πέρα πραγματικό. Εξαιρετικό πλανάρισμα, γρήγορο και χωρίς ορθοπλώρισμα. Το φουσκωτό, δεν μένει στον 'δισταγμό' στη διάρκεια του πλαναρίσματος ώστε να χρειάζεται παρατεταμένα ισχύ γι αυτό. Επίσης, έπειτα από 2,5 - 3 δευτερόλεπτα, οι μανέτες μειώνουν στροφές, καθώς το πλανάρισμα είναι πλήρες. Αντίστοιχα, στις υψηλές στροφές, η ανταπόκριση στο γκάζι δεν είναι ιδιαίτερη, αλλά αυτό προσωπικά δεν νε ενοχλεί καθόλου. Για να ταξιδέψω με 30 κόμβους, χρειάζομαι περίπου 60 λίτρα, σε καλές συνθήκες, με όλες τις τέντες ανοικτές, 4 άτομα, 400 λίτρα υγρά και - πιστέψτε με, πολύ εξοπλισμό.
 

Και μια και κάναμε αναφορά στο μπλοκ, σημειώστε ακόμη, πως οι μηχανικοί της εταιρείας, έχουν καταφέρει ώστε οι ανοχές των βαλβίδων να είναι ελάχιστες, κάτι που πρακτικά σημαίνει πως δεν χρειάζονται ρύθμιση, ενώ συνεισφορά στη μείωση του συνολικού βάρους, υπάρχει και από το καπάκι τους, που είναι κατασκευασμένο από συνθετικά υλικά. Όσο για τη μείωση των κραδασμών, που είναι φυσιολογικό να είναι περισσότεροι σε σχέση με ένα εξακύλινδρο, ιδίως στις υψηλές στροφές, επιλύθηκε με την τοποθέτηση ενός άξονα αντίβαρων με κίνηση από καδένα, ρυθμισμένου με τέτοια λεπτομέρεια, ώστε να αποσβένει τους κραδασμούς που παράγονται κατά την κίνηση των εμβόλων.
 

Μια πολύ βασική παράμετρος απόδοσης ενός εξωλέμβιου, είναι το σύστημα κυκλοφορίας αέρα, τόσο στην εισαγωγή, όσο και την εξαγωγή του. Και η αρχή, γίνεται από την εισαγωγή, από το περιβάλλον. Όταν δουλεύει στην ησυχία του λιμανιού και σε χαμηλές στροφές, το μόνο βασικό πρόβλημα είναι η υγρασία που περιέχει ο αέρας εκεί. Όταν όμως βρίσκεται σε πλεύση, τα δεδομένα αλλάζουν δραματικά. Ιδίως όταν λειτουργεί σε συνθήκες άσχημης θάλασσας, με αέρα, spray, κραδασμούς κλπ. ο κινητήρας κινείται κυριολεκτικά μέσα σε ένα σύννεφο υδρατμών, ιδιαίτερα επιζήμιων στη λειτουργία του. Η προστασία λοιπόν, αρχίζει από το καπάκι. Εδώ, οι μηχανικοί της Mercury έχουν επιλέξει την εξ’ αρχής σχεδίαση και κατασκευή ενός λειτουργικού καλύμματος από τμήματα συγκολλημένα εν θερμό, όπου ο αέρας καθαρίζεται από τα σταγονίδια βαρυτικά, χωρίς να φθάνουν μέχρι το εσωτερικό του κινητήρα.
 

Πριν δούμε πως διαχειρίζεται η ‘αναπνοή’ του, σημειώνω, πως η βαφή γίνεται με διασπορά του χρώματος σε πολλά στρώματα, η απ – ασφάλιση του γίνεται με δύο γάντζους στο πίσω μέρος και μια λαβή εμπρός. Έχοντας τόσα χρόνια την όψη της Verado στον καθρέφτη μου, τώρα, τα καπάκια κάθε μιας από της 150άρες μου φαίνονται πολύ μικρά. Σε σχέση με την Verado, όντως είναι, δεν το συζητάμε αυτό. Αλλά αυτός ο κινητήρας, χάρη στις επιλογές του – ανέφερα πιο πάνω, είναι ο πλέον compact και μικρότερων διαστάσεων από τον ανταγωνισμό στην κατηγορία του.
 

Πέρασε λοιπόν ο αέρας από τις θυρίδες εισαγωγής στο καπάκι και ‘διυλίστηκε’ από την υγρασία. Μια κεντρική πεταλούδα, τον οδηγεί στην πολλαπλή εισαγωγής, επίσης κατασκευασμένης από συνθετικά υλικά – εξοικονόμηση βάρους. Οι αυλοί εισαγωγής, είναι σχεδιασμένοι με ικανό μήκος, σχετικά μικρό όγκο και χρονισμό – ως μη πολυβάλβιδος – στο φάσμα από τις χαμηλές ως τις μεσαίες κυρίως στροφές, εξ’ ου και οι ατελείωτες ροπές που απολαμβάνει κάθε χειριστής του. Μετά την καύση, τα αέρια οδηγούνται εκτός, μέσω της πολλαπλής εξαγωγής. Μια μικρή στάση εδώ. Αυτή η πολλαπλή εξαγωγής, είναι νέας … κοπής, σχεδιασμένη ειδικά για τον κινητήρα. Το ολιγοβάλβιδο μπλοκ και η εξοικονόμηση χώρου που αυτό συνεπάγεται, επέτρεψαν στους μηχανικούς, να την τοποθετήσουν εξωτερικά, με αποτέλεσμα την απομείωση θερμοκρασίας στο μπλοκ, την καλύτερη ροή των καυσαερίων προς την έξοδο – άρα και οικονομία στο καύσιμο, καθώς και την βελτίωση της ακαμψίας του κινητήρα στο σύνολό του.
 

Όταν οι θερμοκρασία κατά τη λειτουργία του κινητήρα ανεβαίνει, κάτι που μπορεί να γίνει ακόμη και πολλές φορές για διάφορους λόγους κι αιτίες, οι φλάντζες που κατά κόρον χρησιμοποιούνται, ταλαιπωρούνται από τις συστολές – διαστολές των υλικών, με αποτέλεσμα διαρροές. Στον 150 EFI, έχουν τοποθετηθεί αντ’ αυτών δακτυλίδια, που κατά τη διάρκεια των δοκιμών, αποδείχθηκαν πολύ περισσότερο ανθεκτικά στις ίδιες παθογένειες.
 

Μια προσεκτική ματιά στο πίσω δεξί μέρος του κινητήρα, στο ύψος της τσιμούχας της λεκάνης, θα δείξει ένα μακρόστενο ‘κουτί’, πίσω ακριβώς από τη θυρίδα ανακούφισης. Σκοπός του είναι, η μείωση του θορύβου που παράγεται από την κυκλοφορία του νερού και ακούγεται από τη θυρίδα ανακούφισης. Κατά τους ελέγχους που έγιναν και τις μετρήσεις που έγιναν, βρέθηκε πως τα επίπεδα του ήταν τέτοια που επιδέχονταν παρέμβαση, κάτι που έγινε.
 

12V – 60A. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά του alternator που χρησιμοποιεί ο 150άρης, με κίνηση από ιμάντα στον στοφαλοφόρο άξονα. Η δυνατότητες που του παρέχει η υψηλή του απόδοση, μπορούν να παρέχουν πλούσιο ρεύμα φόρτισης ήδη από τις χαμηλές στροφές του ρελαντί, μέχρι πλήρους φόρτισης. Διαθέτει εξαιρετική αντιδιαβρωτική προστασία, χάρη στην βαρέως τύπου ανοδίωση του, σταθεροποιητή τάσης στα 14,2 volt και αυτόνομη ανόρθωση. Η έξοδος των 60Amps, είναι η υψηλότερη της κατηγορίας.
 

Ένα σημείο ‘ευαισθησίας’ των ισχυρών κυρίως κινητήρων, είναι τα σημεία έδρασης στο μπρακέτο τους, τα γνωστά σινεμπλόκ. Πρόκειται για σκληρού ελαστικού τύπου βάσης, που σκοπό έχουν την απόσβεση των κραδασμών. Η λογική τους φθορά, είναι η μακροχρόνια χρήση. Αναλόγως όμως της θέσης τους, κυρίως το ζευγάρι των πιο ψηλά τοποθετημένων, η φθορά τους μπορεί να επιταχυνθεί εξ αιτίας των θερμοκρασιών που αναπτύσσονται από τον κινητήρα, οπότε και μαλακώνουν. Για να αποφύγουν τα προβλήματα που προκύπτουν από την – πρόωρη – φθορά, οι μηχανικοί της Mercury τις σχεδίασαν από την αρχή, τοποθετώντας την ΄ψηλή΄ βάση πιο μακριά από τον κορμό, τους έδωσαν μεγαλύτερο όγκο και διάταξη τέτοια, ώστε να είναι δυνατή η αντικατάσταση τους χωρίς να κατέβει το μπλοκ. Οικονομία συντήρησης δηλαδή.
 

Γι αυτό, για τη συντήρηση του κινητήρα, το εργοστάσιο έχει κάνει τη ζωή των ιδιοκτητών πολύ περισσότερο εύκολη σε σχέση με το παρελθόν. Στο πίσω δεξί μέρος του κινητήρα,, βρίσκεται ένα μεγάλο αυτοκόλλητο, πάνω στο οποίο αναφέρονται τα στοιχεία συντήρησης. Με ένα smartphone, μπορεί οποιοσδήποτε να σκανάρει τον κωδικό που φαίνεται και από αυτόν να συνδεθεί με την επίσημη σελίδα συντήρησης της Mercury Marine στο internet. Το φίλτρο λαδιού, πρέπει να αντικαθίσταται σύμφωνα με τις οδηγίες, το ίδιο και τα λάδια, που ο έλεγχος τους γίνεται με την κίτρινη βέργα, όπως και στα αυτοκίνητα. Η τάπα του κάρτερ λαδιού, είναι τοποθετημένη με κλίση προς τα έξω, κάτι που διευκολύνει την πλήρωση χωρίς χωνί. Το φίλτρο λαδιού, ‘ανασύρεται’ από τη λεκάνη, με τη βοήθεια μιας τριγωνικής λαβής και αλλάζει πολύ εύκολα. Τέλος, όταν γίνεται αλλαγή φίλτρου, η μικρή ποσότητα που αναπόφευκτα τρέχει έξω, μαζεύεται σε μία πλαστική λεκανίτσα και παροχετεύεται από τάπα για περισυλλογή. Έτσι τίποτε δεν λερώνει τη λεκάνη, όταν ασχοληθούμε με τα λάδια.
 

Η βαφή του κινητήρα, από το πιο εσωτερικό τμήμα του μέχρι το πιο εμφανές, γίνεται με το πιο σύγχρονο τρόπο. Προβλέπονται συνολικά, 18 στάδια επεξεργασίας. Πριν από το βάψιμο, επίσης γίνεται ειδική επεξεργασία σε κάθε ένα από τα διαφορετικών κραμάτων τμήματα του κινητήρα. Χρησιμοποιούνται ειδικά υγρά, για το πλύσιμο, ξέπλυμα, αποξείδωση και απιονισμό τους. Για την βαφή, χρησιμοποιούνται ειδικού τύπου πούδρες για βελτίωση της πρόσφυσης των χρωμάτων και αντοχή στην υπεριώδη ακτινοβολία. Για την προστασία από τη διάβρωση, που είναι πρωταρχικής σημασίας τομέας για τη μακροβιότητα του κινητήρα, εκτός των άλλων, χρησιμοποιείται ψευδάργυρος στα υδροχιτώνια, βελτιωμένα κράματα στη ‘χελώνα’, το καπάκι του impeller, τους άξονες και τις βάσεις για τις ντίζες, οι βάσεις συγκράτησης των σινεμπλόκ κ.α.
 

Για την επικοινωνία του με τον … έξω κόσμο, ο κινητήρας χρησιμοποιεί την από ετών επαναστατική σειρά οργάνων Smart Craft της Mercury Marine. Στο βασικό πακέτο, περιλαμβάνονται τα δύο στρογγυλά ψηφιακά πολυόργανα, που παρακολουθούν τα πάντα και ενημερώνουν τον χειριστή, ως και για το επερχόμενο service. Σε πολλούς, είναι ήδη γνωστά. Προτίμησα, με τη σχετική οικονομική επιβάρυνση της διαφοράς, την τοποθέτηση του Vessel View 7’’. Ένα μηχάνημα, που έχει μόνο ένα κουσούρι. Δεν … τηγανίζει αυγά … Στην έγχρωμη touch screen οθόνη του, ο χειριστής κάνει πάρτυ, καθώς παρέχονται περίπου απεριόριστες δυνατότητες εμφάνισης στοιχείων λειτουργίας του κινητήρα, διαχείρισης καυσίμων, εμφάνισης καταναλώσεων … ‘Έχω διαβάσει το εγχειρίδιο τρεις φορές, αλλά ακόμη ανακαλύπτω πράγματα. Και πιστεύω πως έκανα σωστή επιλογή, παρά το κόστος … Σύντομα, θα επανέλθω με περισσότερα στοιχεία και πληροφορίες για αυτό.
 

Στα παραλειπόμενα, σημειώνω και ετούτα. Τα χυτά τμήματα, κατασκευάζονται στα ιδιόκτητα χυτήρια της Mercury Marine, με προσμίξεις πυριτίου για βελτιωμένη προστασία διάβρωσης, που υποστηρίζεται από τριετή εγγύηση. Η λεκάνη του κάρτερ είναι υδρόψυκτη, ώστε οι θερμοκρασίες να μειώνονται άμεσα και το λάδι να παραμένει σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, ώστε να μη αλλοιώνεται. Και το λάδι, είναι ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας μακροζωίας του κινητήρα. Για την προστασία από ηλεκτρόλυση κάτω από το καπάκι, τμήματα που κατασκευάζονται με διαφορετικά υλικά και κράματα, γειώνονται για προστασία συνολικά. Το κύκλωμα παροχής καυσίμου, είναι ‘κλειστού τύπου’ και το ίδιο προσεγμένες θα πρέπει να είναι και οι υπόλοιπες συνδέσεις στα ρεζερβουάρ. Ιμάντας alternator και impeller, χρειάζονται αλλαγή κάθε 300 ώρες ή τρία χρόνια, όποιο συμβεί πρώτο. Διατίθεται τάπα πλυσίματος με γλυκό νερό στο parking και εξωτερικό διακόπτη trim – tilt. Σε τοποθέτηση ζεύγους κινητήρων μπορεί προαιρετικά να τοποθετηθεί ηλεκτρουδραυλικό τιμόνι, το γνωστό … βεραντίσιο, με αντλία λαδιού κλπ. Και αυτή την επιλογή έκανα, μάλιστα όπως έμαθα πρώτος στην Ελλάδα, χωρίς βέβαια να χρειάζεται να εξηγήσω τους λόγους. Όχι βέβαια γιατί είχα κακό – συνηθίσει τόσα χρόνια … Ο αισθητήρας που ενημερώνει το όργανο για την ρύθμιση του trim είναι διπλός, ώστε να μπορεί να ταιριάξει με όλους του τύπους οργάνων Smart Craft, χωρίς άλλη παρέμβαση.
 

Κλείνοντας, δεν θα σας πω ότι είμαι … τρελαμένος με τις καταναλώσεις, μάλιστα κάποιοι φίλοι δεν με πίστευαν, μέχρι που το διαπίστωσαν οι ίδιοι. Αυτό, είναι κάτι που διαφοροποιείται από το ένα σκάφος στο άλλο. Είμαι σίγουρα πιο οικονομικός πλέον με τα δύο μοτέρ σε σχέση με το ένα που είχα. Ο θόρυβος του ζεύγους, αν και η τέντα ήλιου δεν κλείνει ποτέ, δεν μας απασχόλησε σε όποια περιοχή λειτουργίας και βρίσκονταν. Και είναι και 9 κιλά πιο ελαφρύς από τον επόμενο της κατηγορίας.
Και κάτι για τις ροπές, που πολύς λόγος έχει γίνει – και από εμένα, εδώ. Πριν από το πρώτο service, επιστρέφαμε από ένα απίθανο τριήμερο στην Κύθνο με την Λέσχη Φουσκωτών Σκαφών ΙΑΣΩΝ. Ο καιρός, ήταν 5 ανατολικός, κάπου ήταν και φρέσκα. Οι μανέτες, ΄κλείδωσαν’ στις 3.600 σ.α.λ. και η ταχύτητα μας, ήταν 17,5 ως 22 κόμβοι σε ακραίες αποκλίσεις. Δεν τις πείραξα ποτέ. Ταξιδέψαμε χωρίς χτυπήματα, άνετα, με μέση κατανάλωση 1,9 λίτρα/μίλι – και για τους δύο κινητήρες εννοείται.
 

Τα συμπεράσματα δικά σας.

Για περισσότερες πληροφορίες
ΖΩΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ Α.Ε
Τηλ. 210 9409828
www.zois.gr

MERCURY F150 EFI
 

Ισχύς (kW) 110.3
Περιοχή μέγιστων στροφών 5000-5800
Κύλινδροι 4 (σε σειρά)
Κυβισμός [cc] 3000
Εκκίνηση Ηλεκτρική με διακόπτη
Σχέση μετάδοσης 1.92:1
Χειριστήριο Μηχανικό F-N-R
Σύστημα τιμονιού Υδραυλικό / Λαγουδέρα βαρέως τύπου
Τύπος κινητήρα 4χρονος με ψεκασμό πολλαπλών σημείων
Εναλλάκτης ρεύματος 60 amp / 756 watt (Belt-Driven)
Σύστημα trim EHPT: Ηλεκτροϋδραυλικό Trim & Tilt
Δοχείο καυσίμου N/A
Καύσιμο UL90R
Βάρος [kg] 206
Άξονας κινητήρα 508mm [L] - 635mm [XL]
Αριστερόστροφοι κινητήρες CXL