Κείμενο - φωτογραφίες : Δημήτρης Καραγεωργίου

Δεν υπάρχει ταξιδιωτικός οδηγός, που να μη περιλαμβάνει εκτενή αναφορά για τα Καλάβρυτα. Τόπος ιστορικός, θυσίας και μαρτυρίου, που αποτελεί την απαρχή της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Σήμερα, τα Καλάβρυτα, έχοντας επουλώσει τις βαθύτατες πληγές που προξένησε ο κατακτητής, αναπτύσσονται ραγδαία και αποτελούν ένα ξεχωριστό προορισμό.

Αυτή την εποχή, αποτελεί πόλο έλξης για τους λάτρεις του σπορ, στο Χιονοδρομικό Κέντρο, που λειτουργεί σε μικρή σχετικά απόσταση από την πόλη, εδώ και δύο δεκαετίες. Γι αυτό και θα περιοριστούμε σ’ αυτό.
Την πόλη, περιβάλλει εξαιρετικό φυσικό ανάγλυφο, πλούσια φύση, πολυάριθμα μνημεία και ακόμη περισσότερα αξιοθέατα, τόσο μέσα, όσο και έξω από τον οικισμό, στην ευρύτερη περιοχή. Και βέβαια, ένα από τα ξεχωριστά μνημεία της πόλης και Ιερό Προσκύνημα, είναι ο Τόπος Θυσίας, στο λόφο του Καππή, που βρίσκεται ανατολικά της πόλης των Καλαβρύτων, μόλις 500 μέτρα από το κέντρο, στο δρόμο προς Χιονοδρομικό Κέντρο. Από την πλούσια ιστορία του τόπου, ας θυμηθούμε σύντομα εκείνα τα γεγονότα.
Οι Γερμανοί μπήκαν στα Καλάβρυτα στις 09/12. Περικύκλωσαν ασφυκτικά την πόλη, για να μην μπορεί κανείς να ξεφύγει. Τους ανήσυχους από τις κινήσεις αυτές κατοίκους, διαβεβαίωσε ο Γερμανός διοικητής, ότι δεν πρόκειται κανείς να πάθει τίποτε και ότι ο στόχος τους ήταν η εξόντωση των ανταρτών. Αρχικά, πυρπόλησαν σπίτια που ανήκαν σε αντάρτες και αναζήτησαν την τύχη των Γερμανών τραυματιών, από την μάχη της Κερπινής.
Στις 12/12, οι Γερμανοί άρχισαν να ετοιμάζονται για να αποχωρήσουν την επόμενη. Χαράματα το πρωί της Δευτέρας 13/12, χτύπησαν τις καμπάνες της κεντρικής εκκλησίας και στρατιώτες διέταξαν να συγκεντρωθούν όλοι οι κάτοικοι στο Δημοτικό Σχολείο, αφού πάρουν μαζί τους μια κουβέρτα και τρόφιμα μιας ημέρας.
Εκεί, χώρισαν τα γυναικόπαιδα που κλείστηκαν στο σχολείο και οι άνδρες από 14 χρονών και πάνω οδηγήθηκαν στην κοντινή Ράχη του Καππή, που η αμφιθεατρική του διαμόρφωση δεν θα επέτρεπε σε κανένα να γλιτώσει. Οι Καλαβρυτινοί, έβλεπαν τις περιουσίες τους, τα σπίτια και ολόκληρη την πόλη να καίγονται. Μαζί τους, να παραδίδονται στη φωτιά οι γυναίκες και τα ανήλικα παιδιά τους κλειδωμένα στο κτίριο του Σχολείου, το οποίο φρουρούσαν πάνοπλοι στρατιώτες. Την ίδια ώρα, ο Γερμανός Διοικητής, για να καθησυχάσει και να παραπλανήσει τους συγκεντρωμένους, έδινε το λόγο της στρατιωτικής του τιμής, ότι δεν θα πείραζαν κανένα..
Ολόκληρη η πόλη παραδόθηκε στις φλόγες. Την ίδια στιγμή ο Οδοντωτός κατηφόριζε με τα λάφυρα από το άγριο πλιάτσικο των Γερμανών στα σπίτια, στα μαγαζιά και τις αποθήκες, απ΄ όπου άρπαξαν οτιδήποτε χρήσιμο, μαζί και όσα χρήματα βρέθηκαν. Και δόθηκε το σύνθημα της εκτέλεσης, από το ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος», με μια πράσινη και ύστερα μια κόκκινη φωτοβολίδα. Τα πολυβόλα θέρισαν τους Καλαβρυτινούς. Ακολούθησε η χαριστική βολή και μόνο 13 άτομα διασώθηκαν.
Στο δημοτικό σχολείο, τα γυναικόπαιδα έζησαν στιγμές αγωνίας και τρόμου, καθώς οι φλόγες έζωναν το κτίριο του σχολείου. Σπάζοντας πόρτες και παράθυρα κατάφεραν τελικά να ξεφύγουν τρέχοντας μακριά από τα σπίτια που φλέγονταν, άρχισαν να αναζητούν τους δικούς τους. Το μεγάλο Δράμα των Καλαβρύτων είχε ξεκινήσει. Τα νιάτα, οι δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, περιουσίες και κόποι χρόνων αφανίστηκαν στις 2:34΄ της 13ης Δεκεμβρίου 1943, όπως δείχνουν οι δείκτες του σταματημένου ρολογιού της εκκλησίας.
Σήμερα στη ράχη του Καππή βρίσκεται ένας μεγάλος Σταυρός που θυμίζει το αποτρόπαιο έγκλημα. Στις στήλες που περιβάλλουν τον κεντρικό χώρο αναγράφονται τα ονόματα των οικογενειών των εκτελεσθέντων. Στην κατακόμβη είναι αναρτημένα μικρά καντήλια, όσα και οι οικογένειες των εκτελεσθέντων. Αυτά, για να θυμόμαστε το δράμα του τόπου, που σήμερα σφύζει από ζωή, στη θέα του μνημείου, ανηφορίζοντας τη διαδρομή προς τη διασκέδαση.
Όπως κάθε μεγάλο έργο αφιερώνεται στον οραματιστή και δημιουργό του, το Χιονοδρομικό κέντρο “ ανήκει “στον Πάνο Πόλκα, που ως δήμαρχος υπηρέτησε τα Καλάβρυτα για περίπου μια εικοσαετία. Η αγωνία για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και τη συγκράτηση του πληθυσμού της, ήταν το κύριο μέλημα του. Γι αυτό, μεταξύ άλλων, προώθησε προτάσεις εναλλακτικής ήπιας τουριστικής ανάπτυξης. Μέσα απ' αυτόν τον προβληματισμό, γεννήθηκε η ιδέα του Χιονοδρομικού Κέντρου. Εξάλλου ο Χελμός, στα προηγούμενα χρόνια, προσέλκυε από βασιλείς και διαδόχους μέχρι κοινούς θνητούς - λάτρεις της ορειβασίας και της χιονοδρομίας. Στην προσπάθεια του αυτή, στάθηκε αρωγός ο εκλιπών βουλευτής Αχαΐας και υπουργός Μένιος Κουτσόγιωργας, που του έδωσε το πράσινο φως. Για την εξεύρεση πόρων, ο Πάνος Πόλκας γίνεται φορτικός μέχρι του σημείου να κάθεται στους διαδρόμους των γραφείων των αρμοδίων, που δεν ήταν και λίγοι, για ολόκληρα εικοσιτετράωρα. Δεν εγκατέλειπε ποτέ και πουθενά, χωρίς να ικανοποιηθεί το αίτημά του.
Με βάση τα πρότυπα διαχείρισης στο εξωτερικό, δημιούργησε την πρώτη δημοτική επιχείρηση στη χώρα για την εκμετάλλευση του Χιονοδρομικού Κέντρου, το οποίο λειτούργησε το 1988. Από τότε, με τη λειτουργία του Χιονοδρομικού, άλλαξε ριζικά η οικονομία όχι μόνον των Καλαβρύτων αλλά και των γύρω περιοχών. Δημιουργήθηκαν νέες θέσεις εργασίας σε επιχειρήσεις και εγκαταστάσεις φιλοξενίας, οι νέοι έχουν πια λόγο βασικό για να μείνουν στον τόπο τους και η γη απέκτησε υπεραξία. Τα Καλάβρυτα, αποτελούν πλέον το δεύτερο χειμερινό τουριστικό προορισμό της χώρας μετά την Αράχοβα.
Το Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά του Χελμού και σε υψόμετρο 1700μ. – θέση Ξερόκαμπος, έως 2.340μ. – θέση Νεραϊδόραχη. Διαθέτει 12 πίστες με συνολικό μήκος διαδρομών 20 χιλιόμετρα και 7 αναβατήρες με δυνατότητα μεταφοράς ως 5.000 ατόμων την ώρα. Οι πίστες του, καλύπτουν τις απαιτήσεις όλων των χιονοδρόμων καθώς υπάρχουν από πολύ εύκολες, έως και δύσκολες (μαύρες).
Στο σημείο υποδοχής, στα 1850 μέτρα, λειτουργεί καφετέρια, εστιατόριο, καταστήματα ενοικίασης και πώλησης ειδών σκι, καθώς και σταθμός Α' Βοηθειών, ενώ υπάρχει χώρος για στάθμευση περίπου οκτακοσίων αυτοκινήτων. Στις εγκαταστάσεις του Κέντρου, ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει το νυχτερινό σκι, την ειδική πίστα για moguls ski, το πάρκο για snowboard, τις διαδρομές cross country ski, το μοναδικό πάρκο snow tubes στην Ελλάδα, τις πτήσεις με αλεξίπτωτο πλαγιάς, το πάρκο snowmobiles και τις πολλές εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Το Κέντρο, απέχει 18 χλμ. από τα Καλάβρυτα και λειτουργεί καθημερινά, κατά την χειμερινή περίοδο, από τον Δεκέμβριο έως και τον Απρίλιο, από τις 09:00 έως τις 16:00 – τηλ. 26920.24451 & 2.
Αν δεν είστε φανατικοί με το σκι, η αν υπάρχει χρόνος και όχημα off road, προτείνω μια εξαιρετική διαδρομή, από το Χιονοδρομικό προς τη Λίμνη Τσιβλού. Πριν φτάσουμε στην μεγάλη ευθεία για το χιονοδρομικό κέντρο, που καταλήγει στο χώρο πάρκινγκ, στρίβουμε αριστερά σε έναν παράλληλο με την μεγάλη ευθεία δρόμο. Στην αρχή του δρόμου αυτού κάνουμε αριστερά και μπαίνουμε στο χωματόδρομο. Μετά από 5 χλμ περίπου, φθάνουμε ακριβώς πίσω από το χιονοδρομικό κέντρο. Εκεί, η θέα είναι εκπληκτική. Συνεχίζοντας, στρίβουμε δεξιά στη διασταύρωση προς την λίμνη. Η διαδρομή, είναι περίπου 30 χλμ. και αναλόγως συνθηκών, μπορεί να είναι και πολύ δύσκολη.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Στα Καλάβρυτα, στην πόλη που σηματοδότησε την Έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 βρίσκονται προτομές ηρώων αγωνιστών. Η Προτομή του προεστού Ανδρέα Ζαΐμη κοσμεί την «Πλατεία Ζαϊμαίων» και οι προτομές των Νικόλαου και Θανάση Πετιμεζά βρίσκονται στην πλατεία Πετιμεζαίων
Το «ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ», που ιδρύθηκε το 1986 και στεγάζεται στο ιστορικό Δημοτικό Σχολείο της πόλης.
Το αρχοντικό της Παλαιολογίνας, που πιθανώς κτίστηκε από το Θωμά Παλαιολόγο, όταν καταστράφηκε το περίφημο φράγκικο φρούριο του Geoffroy de Tournay και το έτος 1440 πέρασε στον αδελφό του Κωνσταντίνο, επί του οποίου τα Καλάβρυτα είχαν εξελιχθεί σε σπουδαίο πνευματικό κέντρο.
Τη Δημοτική Πινακοθήκη Κωνσταντίνου Φάσσου, με 49 ζωγραφικούς πίνακες, δωρεά της οικογένειας του, που από το 1999 η πινακοθήκη λειτουργεί σε αίθουσα της Αγροτικής Τράπεζας. Τα μνημείο της σφαγής των Καλαβρυτινών από τους Γερμανούς στη Ράχη του Καππή. Τον σταθμό και τις αμαξοστοιχίες του οδοντωτού, που διασχίζει με διαδρομή μίας ώρας το υπέροχο φαράγγι του Βουραικού. Τα δρομολόγια είναι από Καλάβρυτα προς Διακοπτό: 08:10, 10:30, 13:20 & 15:50 και από Διακοπτό προς Καλάβρυτα: 06:55, 09:20, 11:45 & 14:30.

ΔΙΑΜΟΝΗ τηλ. 26920

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΧΕΛΜΟΣ, 4 *, τηλ 29222
Castle Resort, 4 *, 2,5 χλμ. από τα Καλάβρυτα, τηλ.24556
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ, 3 *, τηλ. 22422, 22290, 22493, 6948213905
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΑΝΕΡΑΔΑ, 3 *, τηλ 24777
FINDAY HOTEL, 2 *, τηλ 24552
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ "ΤΟ ΞΥΛΙΝΟ ΣΑΛΕ", 2 * τηλ. 23900
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΑΝΕΣΙΣ, 2 *, τηλ. 23070, 24620
ΞΕΝΩΝΑΣ ΔΡΥΑΔΕΣ, 2 κλειδιών, τηλ. 23840
ΑΜΑΔΡΥΑΔΕΣ, ενοικ. δωμ. - 3 κλειδιών, τηλ. 29029, 6946 373760
ΜΟΝΤΑGE SUITES HOTEL, επιπλ. διαμ/τα - 3 κλειδιών, λίγο πριν τα Καλάβρυτα, τηλ. 24700
GEORGIOS V CHALET, επιπλ. διαμ/τα - 3 κλειδιών, 5 χλμ από Καλάβρυτα, στο δρόμο προς Χιονοδρομικό, τηλ. 24600
ΞΕΝΩΝΑΣ ΚΡΗΝΙΔΕΣ, επιπλ. διαμ/τα - 2 κλειδιών, τηλ. 23143

ΓΕΥΣΕΙΣ

Μετά από τόση προσπάθεια στο λευκό τοπίο, τρέμετε … λύκοι. Κουνέλι στιφάδο, κόκορας κοκκινιστός, χυλοπίτες, τραχανά, αγριογούρουνο, λαχανοντολμάδες, λουκάνικο, φορμαέλα, φασολάδα, γίδα βραστή, κατσικάκι στη στάμνα, πίτες, χοιρινό με σέλινο και της ώρας, για να τελειώσουμε κάποτε. Εξαιρετικής ποιότητας, είναι τα ζυμαρικά και τα τυροκομικά της περιοχής. Ανάμεσα σε πολλά στέκια μέσα στην πόλη, μέχρι τώρα, άποψη έχω για τον ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ, την ΑΥΛΗ, την ΣΤΑΝΗ, τις ΛΙΧΟΥΔΙΕΣ, το ΠΕΡΙ ΟΡΕΞΕΩΣ και το ΣΠΙΤΙΚΟ. Και η προσπάθεια … συνεχίζεται …

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ 26920

ΟΣΕ Καλαβρύτων 22245
Μονή Αγίας Λαύρας 22363
Μονή Μεγάλου Σπηλαίου 22401
Σπήλαιο Λιμνών 31001
Μονή Μακελλαριας 24219
Χιονοδρομικό Κέντρο 24451-2
Μουσείο Ολοκαυτώματος 23646
Νοσοκομείο 22366
Φαρμακείο 22131 – 22506 – 23047
Αστυνομία 23333
ΟΤΕ 22199
ΕΛΤΑ 22225
Ταξί 22127
Δήμος 22390