Κείμενο - φωτογραφίες : Δημήτρης Καραγεωργίου
Στις παρυφές του Μαίναλου, σε υψόμετρο 850 μέτρα, βρίσκεται το Λεβίδι. Μια όμορφη κωμόπολη δίπλα στο ελατόδασος, με τον κάμπο του αρχαίου Ορχομενού στα πόδια του. Από τις παλιές καλές εποχές ακμής, όπου έφθασε να αριθμεί τεσσερισήμισι χιλιάδες κατοίκους, σήμερα έχουν απομείνει 1.200 μόνιμοι. Γι αυτό, φρόντισε η αστυφιλία αλλά και η μετανάστευση, κάτι που έγινε και στα περισσότερα χωριά της Αρκαδίας.
Το Λεβίδι εμφανίζεται στο προσκήνιο, συμμετέχοντας ενεργά στον απελευθερωτικό αγώνα του 21. Εκεί, στις 14 Απριλίου του ίδιου χρόνου, έγινε μια από τις πιο ιστορικές μάχες της επανάστασης, όπου οι Έλληνες κατατρόπωσαν τους Τούρκους επιτυγχάνοντας όμως μια πύρρειο νίκη. Ήταν η απώλεια του οπλαρχηγού Αναγνώστη Στριφτόμπολα. Η πολιτεία, τιμώντας την προσφορά του, του έχει αφιερώσει ενα ωραίο άγαλμα στην κεντρική πλατεία της πόλης. Πιθανολογείται πως φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Γ. Φυτάκη. Στην ίδια πλατεία, υπάρχει και η προτομή του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, που φιλοτέχνησε ο καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών Γ. Γεωργίου, καθ’ όσον το Λεβίδι είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του, πολιτικού και πρωθυπουργού, " πατέρα της Ελληνικής Δημοκρατίας ".
Έπειτα από 25 χιλιόμετρα διαδρομής, στο δρόμο Τρίπολης - Ολυμπίας , εμφανίζεται έπειτα από μια στροφή του δρόμου, το Λεβίδι. Στην είσοδο του οικισμού, βρίσκεται ένα περιποιημένο δασάκι, με πέτρινες καμάρες, δείχνοντας έτσι στον επισκέπτη πως έφτασε σε τόπο, που οι άνθρωποι του τον αγαπούν πραγματικά και τον φροντίζουν. Προχωρώντας στον οικισμό, στα δεξιά του δρόμου, στην πλαγιά του μικρού λόφου, βρίσκεται μια " γειτονιά " από παλιά σπίτια αναπαλαιωμένα, παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, πετρόχτιστα. Αξίζει ένας περίπατος εκεί, όπου τα χρώματα και οι εικόνες, παραπέμπουν σε μια άλλη εποχή…
Σημείο αναφοράς του οικισμού, αποτελεί αναμφίβολα η μεγάλη κεντρική του πλατεία. Τριγύρω μαγαζιά, καφενεία, ταβέρνες, πόλος έλξης και συγκέντρωσης ντόπιων και επισκεπτών, που απολαμβάνουν τη θέα του επιβλητικού Μαίναλου, τον έφορο κάμπο, το καταπράσινο λόφο της Ανάληψης και στο βάθος τα βουνά του Αρτεμισίου και του Χελμού. Εκεί βρίσκεται και του πετρόχτιστο κτίριο του Δημαρχείου. Στο υπόγειο του στεγάζεται προσωρινά του μικρό Μουσείο του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, με προσωπικά του αντικείμενα και το προσωπικό του αρχείο. Λίγα μέτρα πιο πάνω βρίσκεται το σπίτι του, όπου παλαιότερα στεγαζόταν το Δημαρχείο και που σήμερα μετασκευάζεται για να στεγάσει οριστικά το Μουσείο με τα αντικείμενα του. Στην κάτω μεριά της πλατείας επίσης, βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση, η βυζαντινών χρόνων εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου.
Πάνω από τον οικισμό, στην κορυφή του λόφου, βρίσκεται η Εκκλησία των Ταξιαρχών, με τα 2 ρολόγια, το παλιό και το καινούργιο. Στο παλιό ρολόι οι δείκτες έχουν σταματήσει την ώρα που το ανατίναξαν Γερμανοί κατά την κατοχική περίοδο, θέλοντας έτσι να εμποδίσουν τους ντόπιους να ειδοποιούν με την καμπάνα του τους αντάρτες για την παρουσία γερμανών στρατιωτών. Από εκεί η θέα είναι πανοραμική τόσο στον οικισμό, όσο και στην πεδιάδα του Λεβιδίου. Επίσης υπέροχη θέα μπορεί να απολαύσει ο επισκέπτης από την Εκκλησία της Ανάληψης, που βρίσκεται στην είσοδο του οικισμού.
Σαν υπουργός Γεωργίας, ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου ίδρυσε λίγο έξω από το Λεβίδι την γεωργική σχολή, σαν μια προσφορά στον τόπο του αλλά και σαν τρόπο και μέσο επιμόρφωσης και ενημέρωσης των αγροτών για τη βελτίωση της παραγωγής τους. Μέχρι το 1969 λειτούργησε σαν γυμνάσιο της ευρύτερης περιοχής και κατόπιν εγκαταλείφθηκε. Στόχος της σημερινής δημοτικής αρχής είναι η επαναλειτουργία του σαν πνευματικό ίδρυμα, κάτι που θα εκπληρώσει τους στόχους και τα ιδανικά του ιδρυτή του.
Σαν ορμητήριο, το Λεβίδι προσφέρεται για εξορμήσεις προς τον αρχαίο Ορχομενό, την Κανδήλα, τη Βυτίνα, του χιονοδρομικό κέντρο του Μαίναλου, αλλά και πολλές πεζοπορικές διαδρομές.
Εκτός από το Μουσείου Παπαναστασίου, λειτουργεί επίσης και Λαογραφικό. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης και τα παλιά κτίρια του, που μέχρι την δεκαετία του 30 όταν η καλλιέργεια του χασίς ήταν νόμιμη λειτουργούσαν σαν κέντρα παραγωγής του, για να στραφούν αργότερα στην καλλιέργεια καπνού. Στο σύνολο του, ο οικισμός διατηρεί το χρώμα και η την ιστορία του με τα γραφικά σοκάκια τα παλιά κτίρια, τις βρύσες και τα τρεχούμενα νερά. Με διαρκώς αυξανόμενη τουριστική κίνηση, υπάρχει ήδη η καλή υποδομή με μικρούς παραδοσιακούς ξενώνες που μπορούν να προσφέρουν όλες τις ανέσεις για όλο το χρόνο.
