Ευγενικη προσφορά : psarema.gr
Μιχάλης Μαντάς
Ερασιτέχνης Ψαράς
Παιανία 2014.
Η τέχνη του παραγαδιού
Τα είδη των παραγαδιών - Πώς φτιάχνεται το παραγάδι Πώς το ρίχνουμε - Πώς το σηκώνουμε - Πώς το «νετάρουμε»
Τι πρέπει να προσέχουμε Αναλυτικές οδηγίες βήμα - βήμα για όλα
Περιεχόμενα
Σαν πρόλογος 4
Επί του θέματος 6
Οι απαραίτητες γνώσεις 9
Θέμα 1ο: Οι ψαρότοποι 9
Τα είδη των ψαρότοπων 9
Το βάθος 12
Η μορφολογία των βυθών 12
Τα εργαλεία ανίχνευσης και η χρήση τους 13
Οι βυθομετρικοί χάρτες 15
Τα βυθόμετρα (sonar) 17
Θέμα 2ο: Οι καιροί 19
Οι αέρηδες 19
Οι βροχές και οι καταιγίδες 27
Οι εποχές 28
Η διάρκεια ημέρας και νύχτας 31
Ο Ήλιος και το φεγγάρι 32
Θέμα 3ο: Το σκάφος και οι χειρισμοί του 32
Θέμα 4ο: Η διαχείριση των εργαλείων ψαρέματος 35
Θέμα 6ο: Τα δολώματα 38
Τα ψαροδόλια 39
Τα κεφαλόποδα 39
Η γαρίδα 39
Το καραβιδάκι 40
Οι μικρές γαρίδες 40
Τα οστρακοειδή 40
Το αγγούρι της θάλασσας 40
Τα ακριβά δολώματα 41
Τα μικρόψαρα 41
Οι προτιμήσεις των ψαριών 41
Η συντήρηση των δολωμάτων 42
Το κυρίως θέμα: 44
Θέμα 1ο: Τα είδη των παραγαδιών 44
Ψιλά παραγάδια 44
Μέτζα παραγάδια 44
Χοντρά παραγάδια 44
Τα ξιφιοπαράγαδα 45
Τα παραγάδια της... στεριάς 47
Τα... ειδικά παραγάδια 47
Θέμα 2ο: Πώς φτιάχνεται το παραγάδι 48
Θέμα 3ο: Πώς δολώνουμε το παραγάδι 58
Θέμα 4ο: Πώς ρίχνουμε το παραγάδι (το καλάρισμα) 59
Θέμα 5ο: Πώς σηκώνουμε το παραγάδι (το λεβάρισμα) 67
Θέμα 6ο: Πώς νετάρουμε το παραγάδι (το λέντισμα) 68
Θέμα 7ο (και τελευταίο): Τι πρέπει να προσέχουμε 69
Σαν Επίλογος 73
Το κυρίως θέμα
Θέμα 1ο: Τα είδη των παραγαδιών
Τα παραγάδια διακρίνονται σε κατηγορίες ανάλογα με το είδος των ψαριών στα οποία στοχεύουν ή και τους τρόπους με τους οποίους δουλεύονται. Τα κύρια είδη που εγώ γνωρίζω, είτε εξ ιδίας πείρας, είτε από πληροφορίες, που έχω αντλήσει από διάφορες πηγές είναι τα εξής:
Ψιλά παραγάδια
Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι το μέγεθος των αγκιστριών τους, που είναι συνήθως από Νο 14 έως Νο 16. Είναι τα περισσότερο χρησιμοποιούμενα παραγάδια από τους ερασιτέχνες και στοχεύουν κυρίως στα εξής είδη ψαριών: Σαργοί, σκαθάρια, σικυοί, μουρμούρες, τσιπούρες, λυθρίνια κ.ά. μεσαίου μεγέθους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποκλείονται και οι κάθε είδους ... εκπλήξεις.
Συνοπτικά, για τα ψιλά παραγάδια ισχύουν τα εξής (βλέπε εικόνα 2):
- Η μάνα πρέπει να είναι Νο 70.
- Τα παράμαλλα πρέπει να είναι Νο 35.
- Οι αποστάσεις ανάμεσα στα παράμαλλα 2,5 οργιές (4,3 μ. περίπου).
- Το μήκος του παράμαλλου να είναι 0,70 μ.
- Τα αγκίστρια πρέπει να είναι από No 14 έως Νο 16.
Μέτζα παραγάδια
Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι επίσης το μέγεθος των αγκιστριών τους, που είναι συνήθως από Νο 13 έως Νο 12. Είναι τα παραγάδια που στοχεύουν στα ίδια περίπου είδη ψαριών με τα ψιλά, αλλά σε ... μεγαλύτερα μεγέθη. Για το λόγο αυτό δολώνονται με τα ίδια δολώματα, αλλά σε μεγαλύτερα τεμάχια.
Συνοπτικά, για τα μέτζα παραγάδια ισχύουν τα εξής (βλέπε εικόνα 2):
- Η μάνα πρέπει να είναι Νο 70 επίσης.
- Τα παράμαλλα πρέπει να είναι Νο 40.
- Οι αποστάσεις ανάμεσα στα παράμαλλα επίσης 2,5 οργιές (4,3 μ. περίπου).
- Το μήκος του παράμαλλου να είναι 1,00 μ.
- Τα αγκίστρια πρέπει να είναι από No 12 έως Νο 13.
Χοντρά παραγάδια
Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι και εδώ το μέγεθος των αγκιστριών τους που είναι συνήθως από Νο 11 έως Νο 10 ή και ακόμη μεγαλύτερο. Είναι τα παραγάδια που στοχεύουν σε ακόμη μεγαλύτερα ψάρια, με κύρια υποψήφια θηράματα τα λεγόμενα μαύρα, δηλαδή τις σφυρίδες, τις στήρες, τους ροφούς, αλλά και τις συναγρίδες, τα φαγκριά, τους μπακαλιάρους κ.λ.π.
Συνοπτικά, για τα χοντρά παραγάδια ισχύουν τα εξής (βλέπε εικόνα 2):
- Η μάνα πρέπει να είναι Νο 80 έωςΝο 100. (Εγώ προτιμώ την Νο 80, παρακάτω θα εξηγήσω γιατί).
- Τα παράμαλλα πρέπει να είναι Νο 50 ή 60.
- Οι αποστάσεις ανάμεσα στα παράμαλλα 5 οργιές (8,5 μ. περίπου). Όταν το χοντρό παραγάδι δολώνεται με ζωντανό, τότε μπορούμε να δολώνουμε α-γκίστρι παρά αγκίστρι, γιατί το ζωντανό θύμα διακρίνεται από τον ... θύτη του από μακριά.
- Το μήκος του παράμαλλου να είναι 1,50 μ.
Τα ξιφιοπαράγαδα
Ακραία εξέλιξη των χοντρών παραγαδιών αποτελούν τα παραγάδια για ξιφίες τα οποία καλάρονται αφρωτά και με ειδικούς τρόπους και στοχεύουν όχι μόνο στο ψάρι που περιγράφεται με την ονομασία τους, αλλά και σε άλλα μεγάλου μεγέθους ψάρια, που θα βρεθούν στο δρόμο τους, όπως τόνοι, γαλέοι κ.λ.π.
Τα αγκίστρια, η μάνα και τα παράμαλλα είναι ακόμη πιο χοντρά νούμερα, ανάλογα και με τον τρόπο που καλάρονται (από λεκάνη ή ανέμη).
Σε πολλά από τα παραγάδια αυτά δεν χρησιμοποιούνται πλαστικές λεκάνες αλλά ειδικές ανοξείδωτες υδραυλικές ανέμες, που είναι τοποθετημένες στο πίσω μέρους του σκάφους που είναι συνήθως «παπαδιά».
Το καλάρισμα αυτών των παραγαδιών είναι χάρμα οφθαλμών. Καλάρονται αφρωτά, περίπου με τον ίδιο τρόπο που δείχνει η εικόνα 9 παρακάτω.
Τα παράμαλλα είναι χωριστά από τη μάνα και προσαρτώνται σε αυτήν την ώρα που ξετυλίγεται από την ανέμη με ειδικές παραμάνες, αφού προηγουμένως έχουν δολωθεί με ολόκληρους κολιούς ή θράψαλα.
Σαν καλαδούρια χρησιμοποιούνται ειδικές σημαδούρες με σημαίες, που δια-κρίνονται από μακριά, ώστε να προειδοποιούν και τα διερχόμενα σκάφη για την ύπαρξη του παραγαδιού που ταξιδεύει παρασυρόμενο από τα θαλάσσια ρεύματα.
Το λεβάρισμά τους γίνεται επίσης μέσω της υδραυλικής ανέμης, ενώ τα παρά-μαλλα αποχωρίζονται την στιγμή του λεβαρίσματος από τη μάνα. Τα τυχόν ψάρια ανεβαίνουν στο σκάφος και με υδραυλικό παλάγκο που διαθέτει το σκάφος, όταν χρειαστεί.
Θεωρώ υπερβολή για τον ερασιτέχνη να θελήσει να ασχοληθεί με αυτού του είδους το ψάρεμα και γι' αυτό δεν θα το αναλύσω περισσότερο.
Όλα τα είδη παραγαδιών που έχω μέχρις εδώ αναφέρει τα έχω και ο ίδιος δουλέψει εντατικά. Το ξιφιοπαράγαδο δεν το έχω δουλέψει ποτέ, έχω όμως βρεθεί σε επαγγελματικό σκάφος φίλου παραγαδιάρη ως παρατηρητής μία και μοναδική φορά. Η εμπειρία αυτή με βοήθησε να ενσωματώσω στις πρακτικές που χρησιμοποιώ στα δικής μου ... εμβέλειας παραγάδια, μερικές από τις πρακτικές που είδα να εφαρμόζονται εκεί.
Μια από αυτές είναι και η εκτεταμένη χρήση των παραμάνων διαφόρων ειδών και μεγεθών, με τις οποίες αποφεύγουμε τα διάφορα δεσίματα και λυσίματα στο καλάρισμα και το λεβάρισμα των παραγαδιών. Με τα κείμενα και σχέδια που α-κολουθούν θα εξηγήσω αναλυτικότερα τι εννοώ.
Τα παραγάδια της... στεριάς
Ειδική περίπτωση παραγαδιών αποτελούν τα παραγάδια που καλάρονται από τη στεριά, εκμεταλλευόμενα τους τοπικούς ισχυρούς ανέμους. Είναι μια... παρηγοριά για όσους ερασιτέχνες δεν διαθέτουν βάρκα, αν και πολλοί δεν το βλέπουν ακριβώς έτσι.
Ούτε και αυτό το είδος των παραγαδιών το έχω δουλέψει ο ίδιος. Έχω δει να το ψαρεύουν δυο φορές στη ζωή μου και μέσα από την παρατήρηση που έκανα τότε, μπορώ να μεταφέρω εδώ τα εξής:
Πρόκειται για ψιλό συνήθως παραγάδι, με λίγα σχετικά αγκίστρια (συνήθως γύρω στα 50). Ο παραγαδιάρης κάθεται στη στεριά με τη λεκάνη του παραγαδιού δίπλα του και ξεκινάει το καλάρισμα ρίχνοντας στη θάλασσα κάποιο είδος αυτοσχέδιου μικρού πλεούμενου, που αποτελείται συνήθως από φελιζόλ και κινείται με τον δυνατό αέρα και πάνω του είναι δεμένη η μια άκρη του παραγαδιού. Το μικρό πλεούμενο ανοίγεται όλο και περισσότερο στο πέλαγος, παρασύροντας το παραγάδι που αμολάει συνεχώς πίσω του ο ψαράς. Προφανώς για να γίνει αυτό χρειάζεται δυνατός αέρας, που η κατεύθυνσή του να είναι από τη στεριά προς τη θάλασσα.
Όταν το καλάρισμα του παραγαδιού ολοκληρωθεί, ο ψαράς το αφήνει για κάμποση ώρα ώστε να «ψαρέψει» και μετά αρχίζει να το μαζεύει, επανατοποθετώ-ντας το στη λεκάνη του, με τρόπο ώστε να μην χρειάζεται κάποιου είδους νετάρισμα στη συνέχεια.
Προφανώς το παραγάδι αυτό στοχεύει κυρίως σε αφρόψαρα, γόπες, μελανούρια κ.λ.π.
Τα ... ειδικά παραγάδια
Τα παραγάδια που καλάρονται από βάρκα, δεν καλάρονται υποχρεωτικά πατωτά. Αξιοποιώντας διάφορες τεχνικές κατά περίπτωση καλάρονται είτε αφρωτά (εικόνα 9), στοχεύοντας σε συγκεκριμένα είδη ψαριών του αφρού (π.χ. γόπες), είτε αφρό - πάτο (εικόνα 10) στοχεύοντας σε ψάρια που συχνάζουν στα με-σόνερα. Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ως ιδιαίτερες κατηγορίες παραγαδιών αυτές τις περιπτώσεις, αν και η κατασκευή τους δεν διαφέρει σε τίποτα από τα παραγάδια των προηγούμενων κατηγοριών. Τη διαφορά εδώ την κάνει ο τρόπος του καλαρίσματος και όχι της κατασκευής.
Θα πρέπει εδώ να σημειώσω ότι τα είδη των παραγαδιών που αναφέρω παραπάνω είναι λίγο - πολύ γνωστά σε όλους σχεδόν τους ερασιτέχνες και επαγγελματίες. Πολλοί όμως από αυτούς εφευρίσκουν και διάφορες ιδιαίτερες τεχνικές, που εκτιμούν ότι τους εξυπηρετούν καλύτερα σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Μια τέτοια ιδιαίτερη τεχνική είναι τα πολύ μικρά παραγάδια (μπασταρδιές) που έχουν πολύ περιορισμένο αριθμό αγκιστριών (συνήθως γύρω στα 20-30) και καλάρονται σε τόπους με μικρό μέγεθος. Τα παραγάδια αυτά μπορεί να είναι είτε ψιλά, είτε μέτζα, είτε χοντρά, αν τα κατατάξουμε με βάση το μέγεθος των αγκιστριών τους και δεν μαζεύονται απαραίτητα σε λεκάνη, αλλά λόγω του περιορισμένου μεγέθους τους, μπορούν να τυλιχθούν και σε μεγάλου σχήματος πλαστικά καρούλια.
Το καλάρισμά τους γίνεται ξετυλίγοντας το καρούλι και δολώνοντας ένα - ένα τα αγκίστρια και το λεβάρισμά τους αντίστροφα, δηλαδή τυλίγοντάς τα ξανά στο καρούλι και καρφώνοντας τα αγκίστρια στο μαλακό ειδικό πλαστικό που φέρει αυτό.
Ένα άλλο είδος παραγαδιού που μπορούμε να κατασκευάσουμε για ειδική χρήση είναι ένα επίσης μικρό παραγάδι 100 το πολύ αγκιστριών, με πολύ μικρά αγκίστρια (Νο 18), μικρά επίσης παράμαλλα (το πολύ 30 εκατοστά) και αποστάσεις ανάμεσά τους 1 οργιά αντί 2,5 που είναι το στάνταρ.
Αυτό το παραγάδι μπορούν να το χρησιμοποιήσουν στις πρώτες εξορμήσεις τους οι πρωτόπειροι, καλάροντάς το σε ήμερα και ρηχά μέρη, δηλαδή φυκιάδες και αμμουδιές, όπου θα θερίσουν τους σπάρους και τα άλλα μικρόψαρα, κάνοντας ταυτόχρονα και τα πρώτα τους μαθήματα. Αρκεί να βρουν και κάποιου είδους δόλωμα που να μπορεί να δολωθεί στα τόσο μικρά αγκίστρια.
Θέμα 2ο: Πώς φτιάχνεται το παραγάδι
Όλα τα παραγάδια αποτελούνται από τρία κύρια μέρη:
- Τη μάνα που είναι το κεντρικό νήμα πάνω στο οποίο δένονται όλα τα υπόλοιπα.
- Τα παράμαλλα που είναι διακλαδώσεις της μάνας και πάνω στις οποίες δένονται τα αγκίστρια.
- Τα αγκίστρια που δένονται στην άκρη των παράμαλλων και είναι το όργανο σύλληψης των θηραμάτων.
Όταν αυτά τα τρία πράγματα δεθούν μεταξύ τους με τρόπο ώστε να συναποτελέσουν παραγάδι, τότε όλα μαζί τοποθετούνται στις ειδικές διαφόρων μεγεθών και χρωμάτων πλαστικές λεκάνες, οι οποίες στην ειδική υποδοχή που διαθέτουν φέρουν κάποιο είδος πλαστικού φελλού, που πάνω του καρφώνονται τα αγκί¬στρια για να μην μπερδεύονται μεταξύ τους.
Οι λεκάνες αυτές αποτελούν εξέλιξη του παραδοσιακού καλαμένιου πανεριού και το πλαστικό κορδόνι είναι ο διάδοχος του πραγματικού φελλού, που δενόταν με σπάγκο πάνω στο πανέρι. Έχουν ασύγκριτα μεγαλύτερη αντοχή, είναι καθαρές και λείες ώστε να μην κινδυνεύει να σκαλώσει πάνω τους η μεσηνέζα και να μας δυσκολέψει στο καλάρισμα.
Το παραγάδι για να δουλέψει χρειάζεται και μια σειρά από διάφορα παρελκόμενα ή βοηθητικά εργαλεία, που το καθένα τους έχει και μια δουλειά να εκτελέσει. Τέτοια παρελκόμενα ή βοηθητικά εργαλεία είναι τα εξής:
- Τα καλαδούρια, που είναι οι σημαδούρες που χρησιμεύουν για να βρίσκουμε το παραγάδι μας.
- Τα μεγάλα μολύβια που «αγκυρώνουν» την αρχή και το τέλος του παραγαδιού για να μην το παρασύρουν τα ρεύματα της θάλασσας εδώ κι εκεί.
- Τα διάφορα ενδιάμεσα μολύβια και φελλά που χρησιμεύουν είτε για να πατώνει το παραγάδι και να μην παρασύρεται από τα θαλάσσια ρεύματα, είτε για να αποφεύγει τα πολλά μπλεξίματα σε βράχους και ανωμαλίες των βυθών, που το απειλούν με ... ολοσχερή απώλεια. Τα φελλά χρησιμεύουν και για να καλάρουμε το παραγάδι στον αφρό ή αφρό - πάτο όπως φαίνεται στις εικόνες 9 και 10.
- Οι καλούμες των καλαδουριών που είναι συνήθως κάποιου είδους σπάγκος, που συνδέει το παραγάδι με την επιφάνεια, ώστε να μπορεί να το βρίσκει εύκολα ο ιδιοκτήτης του.
- Οι παραμάνες, που χρησιμεύουν ώστε να γλυτώνουμε τους πάσης φύσεως κόμπους, που δένονται κατά το καλάρισμα του παραγαδιού και λύνονται κατά το λεβάρισμά του.
Στην εικόνα 2 περιγράφονται συνοπτικά όλα όσα χρειάζονται προκειμένου να κατασκευάσει κανείς μόνος του ένα παραγάδι μιας από τις τρεις κύριες κατηγορίες ψιλά - μέτζα - χοντρά. Τα όσα φαίνονται εκεί δεν στοιχειοθετούν απαράβατους κανόνες, αλλά τις καθιερωμένες τακτικές που ακολουθούν οι περισσότεροι. Κάθε ερασιτέχνης μπορεί να αυτοσχεδιάσει, αν νομίζει ότι κάποια αλλαγή της ... πεπατημένης, μπορεί να έχει καλύτερο αποτέλεσμα. Θερμή παράκληση δική μου προς τον εκάστοτε ... εφευρέτη, είναι εάν καταφέρει κάτι τέτοιο σε κάποια στιγμή της ψαρευτικής του ... σταδιοδρομίας, ας φροντίσει να το γνωστοποιήσει σε όσους περισσότερους ... συναδέλφους του μπορεί, γιατί η γνώση δεν πρέπει να χάνεται, αλλά να κυκλοφορεί για να μας βελτιώνει όλους συνεχώς.
Πιο συγκεκριμένα στην εικόνα 2, βλέπουμε τα εξής:
- Το πάχος της μάνας, στα ψιλά και τα μέτζα παραγάδια πρέπει να είναι Νο 70, ενώ στα χοντρά Νο 80 έως 100. Να θυμίσουμε ότι πριν από 40-50 χρόνια η μάνα του παραγαδιού δεν ήταν μεσηνέζα αλλά βαμβακερή κλωστή, η οποία βαφόταν με κάποιου είδους καφέ χρώμα, εμβαπτιζόμενη σε καζάνι που έβραζε. Το χρώμα αυτό ήταν ταυτόχρονα και συντηρητικό, ώστε η βαμβακερή κλωστή να αποκτήσει ανθεκτικότητα στο σάπισμα που επιφέρει η υγρασία.
- Το πάχος των παράμαλλων στα ψιλά είναι Νο 35, στα μέτζα Νο 40 και στα χοντρά Νο 50.
- Το μήκος των παράμαλλων είναι 0,70 μέτρα στα ψιλά παραγάδια, 1 μέτρο στα μέτζα και 1,5 μέτρο στα χοντρά.
- Οι αποστάσεις μεταξύ των αγκιστριών στα ψιλά και μέτζα είναι 2,5 οργιές (περίπου 4,3 μέτρα) ενώ στα χοντρά είναι 5 οργιές (περίπου 8,5 μέτρα). Ο λόγος που μετράμε τις αποστάσεις με οργιές και όχι με μέτρα, είναι γιατί η οργιά είναι ένα μέτρο που ο καθένας από εμάς το έχει συνεχώς ... επάνω του, χωρίς να χρειάζεται να κρατάει κάποιο εξτρά εργαλείο. Η οργιά είναι το μήκος του ανοίγματος των χεριών του καθενός, όταν αυτά ανοίξουν σε πλήρη έκταση. Στον μέσου ύψους άνθρωπο, η οργιά είναι περίπου 1,70 μέτρα. Προφανώς κανένα ψάρι δεν πρόκειται να ... παρεξηγηθεί αν η αποστάσεις των αγκιστριών δεν είναι ακριβώς αυτές που σημειώνω εγώ στο σχέδιό μου, αλλά κάποιες άλλες που θα κρίνει ως καταλληλότερες ο εκάστοτε κατασκευαστής του παραγαδιού.
- Τα αγκίστρια που χρησιμοποιούνται για τα παραγάδια είναι πλέον στην πλειοψηφία τους ανοξείδωτα. Για τα ψιλά χρησιμοποιούνται Νο 14 έως Νο 16, για τα μέτζα Νο 12 έως Νο 13 και για τα χοντρά Νο 10 έως Νο 11. Για ειδικά παραγάδια, όπως τα ξιφιοπαράγαδα χρησιμοποιούνται ακόμη μεγαλύτερα αγκίστρια, διαφόρων ειδών.
- Τα μολύβια που δένονται στην αρχή και το τέλος του παραγαδιού, πρέπει να έχουν ικανό βάρος, ανάλογο με το βάθος που καλάρεται το παραγάδι. Συνήθως το βάρος αυτό είναι 500 γραμμάρια τουλάχιστον. Προφανώς δεν είναι απαραίτητο για τη δουλειά αυτή να χρησιμοποιούνται οπωσδήποτε μολύβια. Πολλοί βάζουν τούβλα, πέτρες και άλλα βάρη, που μπορεί να διαθέτει κανείς. Θεωρώ το μολύβι ως το καταλληλότερο βάρος, γιατί απασχολεί τον λιγότερο δυνατό χώρο αποθήκευσης στη βάρκα μας, ενώ δεν σκουριάζει, ώστε να λερώνει όπου και όποιον το ακουμπάει.
- Τα καλαδούρια είναι οι σημαδούρες που συνδέουν το καλαρισμένο παραγάδι με την επιφάνεια. Πριν 50 χρόνια, όταν το πλαστικό δεν είχε ακόμη εμφανιστεί, για καλαδούρια χρησιμοποιούνταν νεροκολοκύθες. Αρκετοί μεγάλοι σε ηλικία ψαράδες, αποκαλούν ακόμη και σήμερα τα καλαδούρια «κολοκύθες». Τα σύγχρονα καλαδούρια είναι πλαστικά, διαφόρων χρωμάτων και με σχήματα που βολεύουν ώστε να μπορούμε να τυλίγουμε πάνω τους τούς σπάγκους, που χρησιμοποιούμε για το καλάρισμά τους. Τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί καλαδούρια που διαθέτουν σπίθες, δηλαδή μικρό λαμπάκι που αναβοσβήνει ώστε να διακρίνεται από πολύ μακριά. Το φως αυτό είναι συνήθως κόκκινου ή λευκού χρώματος και η μπαταρία του φορτίζει κατά τη διάρκεια της ημέρας και ανάβει αυτόματα μόλις πέσει η νύχτα. Ακραία εξέλιξη των καλαδουριών είναι και οι σημαδούρες με πο¬μπό, το σήμα του οποίου συλλαμβάνει το G.P.S. μας και μας καθοδηγεί ώστε να βρούμε με άνεση το παραγάδι. Μια ακόμη σύγχρονη πρακτική είναι να βάζουμε στίγματα την ώρα που καλάρουμε το παραγάδι στα σημεία που ρίχνουμε τα καλαδούρια, ώστε να διευκολυνόμαστε στη εξεύρεσή τους. Εγώ, επειδή ψαρεύω σε μέρη που τα ξέρω απ' έξω κι ανακατωτά, δεν χρησιμοποιώ τίποτα από όλα αυτά. Έχω κολλήσει πάνω στα καλαδούρια μου κομμάτια αντανακλαστικής ταινίας, που μου δείχνει από πολύ μακριά τη θέση τους μόλις ανάψω τον προβολέα τη νύχτα. Τελειώνοντας αυτό το θέμα, αξίζει να σημειώσουμε ότι τα λευκά και κίτρινα καλαδούρια φαίνονται καλύτερα τη νύχτα, ενώ τα σκούρου χρώματος κόκκινα ή πορτοκαλί διακρίνονται ευκολότερα την ημέρα υπό το φως του ήλιου. Φυσικά ως καλαδούρια μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς και ότι άλλο επιπλέει στο νερό, όπως μπιτόνια, πλαστικά μπουκάλια, κομμάτια φελιζόλ ή φελλού, ακόμη και ξύλα.
- Οι σπάγκοι που χρησιμοποιούνται για το καλάρισμα των καλαδουριών πρέπει να βρίσκονται σε ... αφθονία στη βάρκα μας. Τα τελευταία χρόνια έχουν επικρατήσει πλαστικοί σπάγκοι διαφόρων χρωμάτων, (συνήθως κίτρινοι), που δεν παθαίνουν απολύτως τίποτα για πολλά χρόνια.
- Οι παραμάνες είναι αυτό που λέει η λέξη. Είναι ειδικές παραμάνες (τελευταία κυκλοφορούν και ανοξείδωτες) που μας απαλλάσσουν από τους διάφορους κόμπους που είμαστε υποχρεωμένοι να δένουμε την ώρα που καλάρουμε το παραγάδι και να λύνουμε όταν το λεβάρουμε. Αντί δηλαδή να λύνουμε και να δένουμε, ανοιγοκλείνουμε απλώς τις παραμάνες που έχουμε δέσει στις άκρες του παραγαδιού ή των παράμαλλων. (Βλέπε σχετικά την εικόνα 3).
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να διευκρινίσω δύο από τα πράγματα που έχω σχεδιάσει στην εικόνα 2, γιατί είναι πρακτικές που έχω σκεφθεί από μόνος μου και επομένως θα χρειαστεί περισσότερη ανάλυση για να γίνουν αντιληπτές από τους αναγνώστες. Το πρώτο έχει σχέση με τους σπάγκους των καλαδουριών και το δεύτερο, με τα μακριά παράμαλλα μήκους 1,5 οργιάς που φαίνονται στο σχήμα αυτό.
Σε ότι αφορά το πρώτο, στο σχέδιο διακρίνεται σαφώς ότι ο σπάγκος με τον οποίο συνδέεται το καλαδούρι δεν είναι ενιαίος, αλλά τεμαχισμένος σε κομμάτια των 10 μέτρων που συνδέονται μεταξύ τους με παραμάνες, έτσι ώστε να αποτελούν ένα ενιαίο νήμα μεγάλου μήκους, το οποίο στη βάρκα μου έχω κουλουριασμένο μέσα σε ένα μικρό πανέρι. Το συνολικό μήκος του σπάγκου που διαθέτω εγώ, είναι περίπου 2 χιλιόμετρα, δηλαδή είναι 200 τεμάχια των 10 μέτρων, το καθένα των οποίων έχει 2 παραμάνες στα άκρα του, δηλαδή συνολικά έχουν χρησιμοποιηθεί 400 παραμάνες. Το πώς δουλεύεται αυτό το νήμα θα το εξηγήσω σε παρακάτω κείμενο που αφορά το καλάρισμα και το λεβάρισμα του παραγαδιού.
Το δεύτερο που αφορά τα μακριά παράμαλλα της 1,5 οργιάς που φαίνονται στο σχήμα, είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα δικής μου εμπνεύσεως, που μου χρησιμεύει για να εξοπλίζω το παραγάδι μου με φελλά και μολύβια που με βοηθάνε για να αποφεύγω τα πολλά κολλήματα όταν καλάρω σε πολύ «άγριες» ξέρες και όχι μόνο. Με αυτό το σύστημα μπορώ εύκολα να μετατρέπω τα παραγάδια μου σε πατωτά, αφρού και αφρού - πάτου κατά περίπτωση (βλέπε και εικόνες 8,9, και 10). Ο τρόπος που δουλεύεται αυτό το σύστημα θα αναλυθεί παρακάτω. Για την κατασκευή του παραγαδιού θα χρειαστούμε τα εξής:
- Την ειδική λεκάνη που ήδη έχουμε περιγράψει αναλυτικά. Η συμβουλή που θα δώσω εδώ είναι να επιλεγεί ένα μέγεθος λεκάνης το οποίο θα συνοδεύει τον ψαρά σε όλη τη διαδρομή του. Τα διαφορετικά μεγέθη είναι πρόβλημα, γιατί δεν μπορούν να αποθηκευτούν εύκολα. Κατά τη γνώμη μου οι λεκάνες πρέπει να είναι αρκετά μεγάλες χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να ... φιλοξενήσουν απαραιτήτως μεγάλα σε αριθμό αγκιστριών παραγάδια. Αντί να έχουμε π.χ. 3 μικρές λεκάνες για παραγάδια των 100 αγκιστριών εκάστη, μπορούμε σε μια μεγάλη λεκάνη να βάλουμε και τα 3 παραγάδια των 100 αγκιστυριών και να τα χωρίζουμε με το καλάρισμά τους. Έτσι δεν θα γεμίσουμε την αποθήκη μας με λεκάνες. Οι μεγάλες λεκάνες βολεύουν πολύ και στο λεβάρισμα του παραγαδιού, ιδιαίτερα όταν φυσάει. (Βλέπε εικόνες 4 και 5).
- Το ειδικό πλαστικό κορδόνι για το κάρφωμα των αγκιστριών που τοποθετείται στην κατάλληλη υποδοχή της λεκάνης, σε μέγεθος που να ταιριάζει με το νούμερο της λεκάνης που θα επιλέξουμε.
- Μια ανέμη ή κάτι ανάλογο, για να μπορούμε να ξεδιπλώνουμε τις «κούκλες» της μεσηνέζας που θα χρησιμοποιήσουμε.
- Ένα κοφτάκι ή ψαλίδι για να κόβουμε την μεσηνέζα όπου χρειάζεται.
- Ένα πενσάκι που θα μας χρησιμεύσει για να σφίγγουμε τους κόμπους που θα δένουμε. Και αυτό και το ψαλίδι θα τα βρούμε σε ανοξείδωτη εκδοχή, στα καταστήματα με είδη αλιείας.
- Μεσηνέζα δύο ειδών με κατάλληλο πάχος ώστε να χρησιμοποιηθεί για μάνα και παράμαλλα ανάλογα με το είδος του παραγαδιού που θα κατασκευάσουμε. Αν π.χ. κατασκευάσουμε ψιλό παραγάδι, η μεσηνέζα για τη μάνα θα είναι Νο 70 και για τα παράμαλλα Νο 35.
- Αγκίστρια στο αντίστοιχο μέγεθος, τα οποία θα προτιμήσουμε να είναι ανοξείδωτα.
- 2 μεγάλες παραμάνες μία για την αρχή και μία για το τέλος του παραγαδιού.
- Αρκετές μικρές παραμάνες για τα μεγάλα παράμαλλα, εφόσον αποφασίσουμε να ακολουθήσουμε την τακτική που θα εκθέσω παρακάτω. Αν όχι αυτές οι παραμάνες δεν χρειάζονται.
Ξεκινώντας την κατασκευή του παραγαδιού, πρώτη μας δουλειά είναι να τοποθετήσουμε τον πλαστικό φελλό στην ειδική υποδοχή της πλαστικής λεκάνης. Αν ο φελλός είναι μεγαλύτερος σε μήκος από το λούκι της λεκάνης, θα τον κόψουμε κατάλληλα με λοξή τομή, όπως φαίνεται στην εικόνα 5.
Καλό θα είναι πριν προχωρήσουμε, να έχουμε ήδη προαποφασίσει για τον αριθμό των αγκιστριών που θα βάλουμε στο παραγάδι μας. Αν π.χ. έχουμε αποφασίσει να κατασκευάσουμε ένα παραγάδι με 100 αγκίστρια, και να το βάλουμε σε μία λεκάνη μόνο του, τότε μπορούμε να διαιρέσουμε, σημειώνοντας με ένα μολύβι, το φελλό μας σε 10 ίσα μέρη. Προχωρώντας την κατασκευή θα φροντίσου¬με σε κάθε ένα από αυτά τα ίσα μέρη να καρφώσουμε 10 αγκίστρια. Έτσι τα αγκίστρια θα κατανεμηθούν σε όλο το μήκος του πλαστικού φελλού ομοιόμορφα. Αν βέβαια αποφασίσουμε να ακολουθήσουμε την συμβουλή που έδωσα παραπάνω, δηλαδή στην ίδια μεγάλη λεκάνη να φιλοξενήσουμε π.χ. 3 παραγάδια των 100 αγκιστριών, τότε θα διαιρέσουμε τον φελλό σε ανάλογες αποστάσεις.
Στη συνέχεια με ένα κοφτερό μαχαίρι θα κάνουμε μια βαθιά χαρακιά στην αρχή του πλαστικού φελλού και άλλη μία στο τέλος του, όπως φαίνεται στην εικόνα 5.
Στο μεταξύ έχουμε τοποθετήσει την «κούκλα» της χοντρής μεσηνέζας που θα χρησιμοποιηθεί σαν μάνα στην ανέμη, που θα μας βοηθήσει στο ομαλό ξετύλιγμά της.
Πιάνοντας την μία άκρη της μεσηνέζας θα δέσουμε εκεί την μία από τις δύο μεγάλες παραμάνες. Την άκρη αυτή της μεσηνέζας θα την τοποθετήσουμε στην πρώτη χαρακιά που έχουμε ήδη κάνει στον πλαστικό φελλό της λεκάνης, ξεκινώ-ντας με φορά από αριστερά προς τα δεξιά, σύμφωνα δηλαδή με την φορά κίνησης των δεικτών του ρολογιού.
Ξετυλίγοντας μεσηνέζα από την ανέμη, μετράμε 20 οργιές (τόσο βάζω εγώ) κουλουριάζοντάς την μέσα στη λεκάνη. Στο σημείο αυτό θα δεθεί το πρώτο παράμαλλο με το αγκίστρι του, που θα πρέπει να είναι ήδη έτοιμο.
Για να είναι έτοιμα τα παράμαλλα με τα αγκίστρια πρέπει να έχουμε ήδη τεμαχίσει από την ψιλή μεσηνέζα 100 κομμάτια των 70 εκατοστών, αν πρόκειται για ψιλό παραγάδι και στην μια άκρη τους να έχουμε ήδη δέσει ένα από τα 100 α-γκίστρια που έχουμε ήδη προμηθευτεί. Τα παράμαλλα αυτά τα κάνουμε μια δέσμη, έτσι ώστε να μπορούμε κάθε φορά να τραβάμε και να αποχωρίζουμε ένα, χωρίς να διαλύεται η δέσμη. Μερικοί καρφώνουν τα αγκίστρια σε έναν φελλό που έχουν κάπου δίπλα τους, ώστε να μπορούν να τα ξεκαρφώνουν ένα - ένα.
Παίρνουμε ένα από τα έτοιμα παράμαλλα και δένουμε την ελεύθερη άκρη του στο σημείο της μάνας που έχουμε σταματήσει το μέτρημα των 20 οργιών. Όταν το παράμαλλο δεθεί σφιχτά, ώστε να μην «σέρνεται ή τσουλάει» πάνω στη μάνα, καρφώνουμε το αγκίστρι στην εσωτερική πλευρά του πλαστικού φελλού και συνεχίζουμε μετρώντας 2,5 οργιές για να βρούμε τη θέση όπου θα δεθεί το επόμενο παράμαλλο. Αφού δέσουμε το δεύτερο παράμαλλο και καρφώσουμε και αυτό το αγκίστρι στον πλαστικό φελλό, συνεχίζουμε επαναλαμβάνοντας την ίδια διαδικασία μέχρι να καρφώσουμε και το τελευταίο από τα 100 παράμαλλα που έχουμε στη διάθεσή μας.
Συνεχίζεται ...
