Κείμενο - φωτογραφίες : Δημήτρης Καραγεωργίου.

Oταν το 1992 ταξίδεψα για πρώτη φορά στην Κύπρο με το φουσκωτό μου, ένα JOΚER 580 με μια MERCURY 115, κατέγραψα για τον εαυτό μου μια πρωτόγνωρη εμπειρία, κυρίως λό¬γω των καιρικών συνθηκών κατά την πλεύση. Το «πακέτο» μου ήταν από τα πιο δημοφιλή της αγοράς, τότε στις αρ¬χές της δεκαετίας. Από τότε, άλλαξαν πολλά. Τώρα, το σκάφος μου ήταν μεγαλύτερο, ένα OCEANIC 660, το ίδιο και η μηχανή, μια MERCURY ΟΡΤΙΜΑΧ 150 ίππων.

Σκοπός και στόχος της αποστολής, ήταν η δοκιµή της καινούρ¬γιας γενιάς κινητήρων από την MERCURY-MARINER, των ΟΡΤΙΜΑΧ, καθώς και η κατάδυση στο µεγαλύτερο ναυάγιο τουριστικού πλοίου στην Μεσόγειο, κάτι που ενδιέφερε συγγενές έντυπο του χώ¬ρου. Έτσι, κλέβοντας λίγο από τις διακοπές µας, ο φίλος µου ο Στέ¬λιος και εγώ, ετοιµάσαµε τα φουσκωτά µας, ένα OCEANIC 660 και ένα EAGLE 650, αµιγώς ελληνικές κατασκευές, στρώνοντας τούς κινητήρες µας - Optimax 150 hp Mercury - που αγοράσαµε δέκα µέ¬ρες πριν τον απόπλου.

Τα πληρώµατα θα ήταν τριµελή. Εκτός από εµάς τους δύο, που εκδηλωµένα προτιµάµε δραστηριότητες επιφάνειας κυρίως και περι¬στασιακά υποβρύχιες, οι υπόλοιποι τέσσερις ήταν έµπειροι δύτες, ¬οι δύο εκπαιδευτές και ο ένας επαγγελµατίας φωτογράφος. Το τα¬ξίδι αυτό των 1200 µιλίων ήταν µία σοβαρή δοκιµασία για την και-νούργια τεχνολογία και τις επιδόσεις της.

Η συντοµότερη πορεία είναι Ν. Κέας, Β. Κύθνου, Ν. Σύρου, Β. Νάξου, Δονούσα, Ν.Δ. Κω, Β. Νισύρου, Ν. Σύµης, Β. Ρόδου, Κα¬στελλόριζο, Πάφος. Η προετοιµασία µας, προέβλεπε εναλλακτικές λύσεις σε περίπτωση που ο καιρός θα περνούσε τα 6 µποφώρ, οπό¬τε οι ταχύτητες θα µειώνονταν σηµαντικά. Γνωρίζαµε σε κάθε νησί
τις δυνατότητες ελλιµενισµού, ανεφοδιασµού, συνεργείων, ταξί, ια¬τρείων κ.λπ. Οι περισσότεροι από την οµάδα, γνωρίζονταν τόσο µε¬ταξύ τους, όσο και από παλαιότερες αποστολές. Και µε την ευκαι¬ρία, να συστηθούµε: Καραγεωργίου Δηµήτρης κυβερνήτης, Κου¬ρουπάς Γιάννης εκπαιδευτής αυτοδυτών της PADI, Καλλίτσης Δ笵ήτρης, φωτογράφος, και Δούκας Στέλιος κυβερνήτης, Δενέζης Κώστας εκπαιδευτής αυτοδυτών της PADI (υποβρύχιες βιντεοσκοπή¬σεις) και Τζανεβράκης Μιχάλης, δύτης.

Όσο για τον εξοπλισµό µας, VHF SΚANDI TRP 3000, VHF SI ΤΕΧ φορητό, GPS PLΤΤER GARMIN, GPS PLOΤΤER SI ΤΕΧ ΝΑV AD 600, GPS MAGELLAN MERIDIEN ΧΙ φορητό, πυξίδες SUUNTO και RIVIERA, όργανα µηχανής, stereo, αυτονοµία 360 και 300 λίτρων αντίστοιχα σε ανοξείδωτα ρεζερβουάρ συν 170 σε εύκαµπτα αν χρειαζόταν, 100 λίτρα νερού, πλήρεις σειρές ανταλλα¬κτικών, όπως ντίζες, ασφάλειες, λαµπάκια πυξίδας, κόλλα για µπα¬λώµατα, πλαστικό χάλυβα, ηλεκτρονικές, µπουζί, υγρό υδραυλικού, χωνιά, τάπες, προπέλες και φαρµακείο που ανάσταινε νεκρούς µε ενέσεις, γυψεπιδέσµους, zimmer, κ.λπ.
ΠΑΡΑΙΚΕΥΗ 28/8
Λέγαµε πριν λίγο, πως οι µηχανές αγοράστηκαν µόλις δέκα ηµέρες πριν από τον απόπλου. Μέσα σ' αυτό το µικρό χρονικό διάστηµα, έγιναν δυο δωδεκάωρα για στρώσιµο, ένα σωρό δοκιµές προπελ¬λών, έλεγχοι, serνice και εδώ ευχαριστώ δηµόσια τον κ. Παπαδόγια που παρακολουθούσε στενά πλην διακριτικά την όλη προετοιµασία και τον κ. Καραλή, εξουσιοδοτηµένο µηχανικό της εταιρείας, που υπέστη το σχετικό πήγαινε-έλα µε το χαµόγελο. Και για να µην ξε¬φεύγουµε από το θέµα και τις δυο γάστρες, καλύτερη όλων, ιδανική θα έλεγα, ήταν η Mirage Plus 17" µε εναλλακτική λύση - τι άλλο - πε¬ντάφτερη για χοντρούς καιρούς. Στην δική µου περίπτωση, «έπαιξε» και µια Laser ΙΙ 19", που όπως δείχνουν και οι πίνακες, αποδείχθη¬κε «άχρωµη και άοσµη».

Ορίσαµε σηµείο συνάντησης στον κάβο του Πατρόκλου στις πε¬ντέµισι το απόγευµα. Η προοπτική, αν ο καιρός ήταν καλός, έλεγε να µαζέψουµε όσο περισσότερα µίλια γινόταν µε στόχο να διανυκτερεύσουµε στην Δονούσα. Αν δεν γινόταν θα µπαίναµε στο Φοί¬νικα της Σύρου.

Αποπλεύσαµε στις έξι το απόγευµα µε τις καλύτερες συνθήκες. Ήρεµη θάλασσα, ελάχιστη υγρασία, καλή ορατότητα. Με 3800 - ¬4200 στροφές, περιοχή όπου ο κατασκευαστής των µηχανών υπό¬σχεται οικονοµία 40% είχαµε 27-30 κόµβους τριµαρισµένοι ψηλά, µε αποτέλεσµα να µειώνονται οι τριβές. Σ' αυτές τις 3800-3900 στρο¬φές, η κατανάλωση ήταν 25-29,5 λίτρα την ώρα, σύµφωνα µε το FLO SCAN, αναλογικό και ψηφιακό όργανο ακρίβειας - είχαµε και από αυτό - που σηµαίνει κατανάλωση 0,9 του λίτρου ανά µίλι, µόνο.

Ο ήλιος πίσω µας χάθηκε σιγά σιγά, αφού µας χάρισε πρώτα λίγο αισθησιασµό µε αποχρώσεις. Σουρούπωνε όταν αφήναµε πίσω µας τον κάβο Σταυρό της Νάξου. Η Δονούσα µόλις διακρινόταν. Όταν δέσαµε στο λιµάνι, η νύχτα είχε πέσει για τα καλά. Όµως το µέρος ήταν γνώριµο για µένα και τον Στέλιο. Έτσι τακτοποιηθήκαµε γρή-γορα και λίγο πριν τις δέκα, γινόταν η πρώτη ανασκόπηση στο χα¬γιάτι του παρακείµενου ταβερνείου.
ΣΑΒΒΑΤΟ 29/8
Έναν ύπνο θέλαµε να κάνουµε στα δωµάτια που βρήκαµε και µό¬λις ο Θεός χάραξε τη µέρα, λύναµε κάβους. Ο καιρός δεν αντέχει σε περιγραφές, µπουνάτσα όλο το Αιγαίο. Μοιραία, το ρίξαµε στα ανέκδοτα, τις φωτογραφίες, κι εγώ στις µετρήσεις κατανάλωσης. Για όσους γνωρίζουν τα πράγµατα, το Ικάριο και το Καρπάθιο είναι από τις πιο δύσκολες θάλασσές µας. Κι εµείς περνούσαµε λίµνες.

Τρεις ώρες - σκάρτες - αργότερα, δέναµε στους Πάλους της Νι¬σύρου, την ιδιαίτερη πατρίδα µου. Ένα νησί µε σπάνιες, φυσικές οµορφιές - βλέπε ηφαίστειο. Οι Πάλοι είναι ένα γραφικότατο ψα¬ροχώρι, ήσυχο µόνιµα, µε µεγάλο και ασφαλές λιµάνι. Μας χρεια¬ζόταν ένα καφεδάκι και λίγο ξεµούδιασµα.

Κάναµε και µια στάση στο µοναστήρι του Πανορµίτη στη Σύµη. Στη ρότα µας ήταν, ένα κεράκι ανάψαµε. Ώσπου, λίγο µετά τη µία, δέναµε στο πολύβουο Μανδράκι της Ρόδου. Είχαµε να κάνουµε ανεφοδιασµό, να περάσουµε τελωνείο και να δηλώσουµε απόπλου, καθ' ότι πύλη εξόδου από τη χώρα, θεωρείται η Ρόδος και όχι το Καστελλόριζο, αν και ακριτικό. Γενικά η μεταφορά καυσίμων στο Μανδράκι απαγορεύεται, όμως βρήκαμε λύση και πήραμε συνολικά 567 λίτρα. Η κατανάλωση, ήταν 230 λίτρα για μένα και 271 για τον Στέλιο επί αποστάσεως - χάρτου - 250 μιλίων. Και γενικά για τον ανεφοδιασμό σας, να προτιμάτε το εμπορικό λιμάνι. Τα πράγματα γενικά είναι πιο εύκολα εκεί.

Συνολικά, οι διατυπώσεις μάς χασομέρησαν δυο ώρες περίπου. Ετσι, περασμένες τέσσερις, βάλαμε ρότα για Καστελλόριζο. Για τον καιρό τα είπαμε, τα μίλια 72. Σε δυο ώρες ακριβώς, προσεγγί¬σαμε την Ρω. Χαιρετήσαμε την φρουρά και τον τάφο της Κυράς και μαζέψαμε τα τελευταία τέσσερα μίλια ως το πανέμορφο νησί.

Για όποιον δεν έχει επισκεφθεί το Καστελλόριζο, οι φωτογραφίες και μόνο δεν είναι αρκετές για να μεταδώσουν τον αισθησιασμό του τόπου. Ένα μέρος πανέμορφο, απόμακρο και σχεδόν ξεχασμένο από την πολιτεία. Με διακόσιους μόνιμους κατοίκους, ένα μικρό αε¬ροδρόμιο και τα κινητά να πιάνουν μέσω Τουρκίας, παίρνει ζωή το καλοκαίρι και μαραζώνει τον χειμώνα.

Τακτοποιήσαμε τα φουσκωτά και μας πήρε ώρα αρκετή να εξη¬γούμε τριγύρω από πού ήρθαμε, πού πάμε και γιατί. Και λίγο μετά, χoρταίναμε τα χρώματα του δειλινού μέσα στο λιμάνι με κουβεντού¬λα και καφεδάκι. Επιτέλους μαζεύαμε λίγη ηρεμία, έπειτα από δια¬κόσια γεμάτα μίλια πλεύσης και η βραδιά μας τέλειωσε με ένα κα¬λό φαγοπότι, παρέα με τον Ηλία, τον λιμενάρχη, ένα σπάνιο άτομο στο πόστο του, που μας υιοθέτησε αμέσως λύνοντας επί τόπου όλες τις ανάγκες και τις απορίες μας. Του ζητήσαμε να μας πάρει μαζί του στη βραδινή περιπολία. Αρνήθηκε ευγενικά αλλά κοφτά. Και όταν επιμείναμε, μας είπε πως δεν είχε γιλέκα για μας ...
ΚΥΡΙΑΚΗ 30/8
Η μπουνάτσα του Αιγαίου ξεχείλιζε παντού κι έτσι χαράζοντας η μέρα, με σταθερά 30+ μίλια ψάχναμε να βρούμε πώς θα γεμίσουν οι ώρες μέχρι να δέσουμε στην Πάφο. Με αυτές τις ονειρεμένες συν¬θήκες λοιπόν, ο Καλλίτσης έπιασε δουλειά, το ίδιο και ο Δενέζης. Και όταν τέλειωσαν μετά από ώρα, Δενέζης και Τζανεβράκης βάλθηκαν να ξεπεράσουν το δίδυμο του Τιτανικού απλώνοντας τα χέρια στην πλώρη του Eagle. Μαζέψαμε ένα στρώμα θαλάσσης, ρίξαμε και μια βουτιά εκεί στο πουθενά και ξαναπήραμε τον κατήφορο.

Η άπνοια και η ζέστη περιόριζε την ορατότητα αρκετά. Έτσι, αν και είχαμε τον κάβο Αρναούτη αριστερά μας, στεριά είδαμε αρκετά αργότερα, λίγα μόλις μίλια πριν από την Πάφο. Κόντευε μιάμιση η ώρα, όταν δέσαμε στο λιμάνι με την δύσκολη είσοδο - υπάρχουν ξέ¬ρες, άρα και προειδοποιητικά φανάρια, έπειτα από εξίμιση συνο¬λικά ώρες.

Η θέση της Κύπρου στη Μεσόγειο, στο πέρασμα των εμπορικών, πολιτικών και στρατιωτικών δρόμων Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής, έγινε η αιτία για να δεχθεί συνεχείς επιδράσεις στον πολιτισμό και την ιστορία της με κύριο στοιχείο τον ελληνικό πολιτισμό. Ένα στοιχείο που παρέμεινε αναλλοίωτο για περισσότερα από 3500 χρό¬νια, παρά τις αλλεπάλληλες κατακτήσεις και καταστροφές.

Τρίτο σε μέγεθος νησί της Μεσογείου, μετά την Σαρδηνία και την Σικελία, έχει έκταση 9.251 km2, και πληθυσμό 700.000 κατοίκους πε¬ρίπου. Η ιστορία του νησιού είναι πλούσια και όσο περιληπτικά και αν επιχειρηθεί η ανασκόπησή της, θα παραλειφθούν πολλά και ση¬μαντικά στοιχεία και γεγονότα. Γι αυτό, ας περιοριστούμε στον αι¬ώνα μας, για να θυμηθούμε πως το νησί οδηγήθηκε στη διχοτόμηση με το 37% του εδάφους υπό τουρκική κατοχή.

Η τουρκοκρατία, κράτησε ως το 1878, όταν με τη συνθήκη του Βε¬ρολίνου, η διακυβέρνηση ανατέθηκε στη Μ. Βρετανία, ενώ η Οθω¬μανική κυριαρχία συνεχιζόταν. Έτσι προσβλέποντας στους Βρετα¬νούς για τη σύνδεσή τους με την Ελλάδα και την λήξη της οθωμανι¬κής παρουσίας, δέχθηκαν με ανακούφιση την παρουσία τους στο νη-σί. Όμως γρήγορα διαψεύστηκαν. Η θέση της Κύπρου ήταν πλέον ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας, λόγω των πετρελαίων της περιο¬χής και της Διώρυγας του Σουέζ.

Όταν η Τουρκία συμμάχησε με τους Γερμανούς στον Α' Παγκό¬σμιο πόλεμο, το 1914, οι Βρετανοί προσάρτησαν το νησί στην αποι¬κιακή τους αυτοκρατορία. Οι Κύπριοι προσπάθησαν με κάθε τρόπο να καταστήσουν γνωστή την επιθυμία τους να ενωθούν με την Ελλά¬δα, κάτι που εκφράστηκε με ποσοστό 97% υπέρ της ένωσης, στο δη- µοψήφισµα του 1950. Το αίτηµα όµως δεν ικανοποιήθηκε και το 1955 οι Κύπριοι αντέ¬δρασαν, εννοείται κατά του βρετανικού καθεστώτος, µε ηγέτες τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τον στρατηγό Γρίβα. Ο αγώνας κράτη¬σε τέσσερα χρόνια και έγινε η αφορµή να ζητήσει την διχοτόµηση της Κύπρου, ενθαρρυνόµενη µάλιστα από τους Άγγλους.

Το 1959, υπογράφτηκαν οι συµφωνίες Λονδίνου και Ζυρίχης που προέβλεπαν την ανεξαρτησία της Κύπρου - ανακυρήχθηκε επίσηµα το 1960 - από τα τρία ενδιαφερόµενα µέρη, Ελλάδα, Τουρκία, Αγγλία. Στην ουσία ήταν ένα πολιτικό παιχνίδι που επέτρεπε στις δύο πρώτες να διατηρούν στρατεύµατα στο νησί, στην Αγγλία δύο µεγάλες βάσεις και δέσµευε την Κύπρο να µην µπορεί να ενωθεί έστω και κατά τµήµα µε άλλο κράτος. Οι τρεις χώρες είχαν ανακη¬ρυχθεί εγγυήτριες δυνάµεις, για την εφαρµογή των όρων των συµ¬φωνιών. Παράλληλα, το κυπριακό σύνταγµα, έδινε στους Τουρκο¬κυπρίους δικαίωµα συµµετοχής στην διοίκηση, πολύ µεγαλύτερο από το 18% που είχε ως µειοψηφία.

Το σύστηµα δεν λειτούργησε όπως προβλεπόταν και το 1963 ξέ¬σπασαν διακοινοτικές «συγκρούσεις» των δύο πλευρών. Οι Τούρκοι συρρικνώθηκαν σε κάποια µικρά, γεωγραφικά διαµερίσµατα και το επίσηµο κράτος πέρασε στα χέρια των Ελλήνων. Από τότε και µέχρι το 1974, κύριος στόχος της εξωτερικής πολιτικής των Ελληνοκυπρίων ήταν να ισχυροποιήσουν τη θέση τους, να αυξήσουν την διαπραγµα-τευτική τους ικανότητα για να αποφύγουν τα διχοτοµικά σχέδια που προτείνονταν έξωθεν.

Ώσπου, το 1974 η κυβέρνηση της χούντας των Αθηνών, µε πρό¬σχηµα την στρατιωτικής επιρροής επέκταση στο νησί, επιχείρησε πραξικόπηµα εναντίον του προέδρου της Κύπρου, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Έτσι δόθηκε η ευκαιρία και το πρόσχηµα στην Τουρκία για εισβολή στο νησί. Ενέργεια, που καταδικάστηκε από σύσσωµη την διεθνή κοινότητα, τον ΟΗΕ, την ΕΟΚ και τους άλλους διεθνείς οργανισµούς. Όµως αυτό δεν εµπόδισε τον Αττίλα να κατακτήσει το 37% του Κυπριακού εδάφους, να εκδιώξει 200.000 Ελληνοκυπρίους από τα σπίτια τους λεηλατώντας και καταπατώντας περιουσίες.

Σήµερα - σ.σ. 1992 - η Κύπρος χάρη στην εργατικότητα και την υποµονή του λαού ευηµερεί και διεκδικεί την ένταξή της στην Ε.Ε., σε αντίθεση µε τον κατακτητή που προκαλεί την διεθνή κατακραυγή µε πολυµέ¬τωπες επιχειρήσεις και παραβιάσεις κάθε είδους.

Οι υπηρεσίες της λιµενικής αστυνοµίας, του τελωνείου και λοιπών αρχών, βρίσκονται εγκατεστηµένες σε κάποια παραπήγµατα, τα ίδια όπως το 1992 όταν πρωτοκατέβηκα στην Κύπρο. Πρώτη µας δουλειά να δηλώσουµε κατάπλου, σύσσωµη η οµάδα, να περάσουµε τελωνείο και να «θεωρηθούµε» από την αρµόδια αρχή υποδοχής. Χωρίς να ξέρουµε τι µας περίµενε, επιβεβαιώσαµε γραπτά και προ¬φορικά τις θέσεις ελλιµενισµού και µέσω λιµενικής, ζητήσαµε µέσο για την προώθησή µας στην Αγία Νάπα, όπου το καταδυτικό κέντρο που θα µας υποδεχόταν. Συµφωνήσαµε και προκαταβάλαµε την τι¬µή για µετάβαση και επιστροφή την εποµένη, αφού ο ιδιοκτήτης της εταιρείας φοβόταν µήπως φύγουµε µε άλλο µέσο και στείλει χωρίς λόγο το δικό του αυτοκίνητο, δυόµισι ώρες ταξίδι.

Τακτοποιηθήκαµε στο παλαιού τύπου επταθέσιο - υπό όρους - ¬MERCEDES και φθάσαµε στην Αγία Νάπα λίγο πριν τις οκτώ. Ει¬δοποιήσαµε τον Λούη Σκλάβο, ιδιοκτήτη του LUCKY DIVERS CLUB, ένα άρτια οργανωµένο κέντρο, που µας παρέλαβε λίγο αρ¬γότερα. Μια παραποτάµια ταβέρνα κοντά στη θάλασσα, στάθηκε καταλύτης για τις ανάγκες µας και ευκαιρία για να καταστρώσουµε το πρόγραµµα της εποµένης. Όσο περνούσε η ώρα, τόσο µας εντυ¬πωσίαζε η αρτιότητα και η ωριµότητα των θέσεών του τόσο σε επαγ¬γελµατικό, όσο και ... πολιτιστικό επίπεδο.

Το πεδίο των διαβουλεύσεων, µεταφέρθηκε στην αυλή του σπιτι¬ού του Λούη, που µας φιλοξένησε ως αργά το βράδυ. Και για να µη πολυλογούµε, σε κανέναν µας δεν έκανε καρδιά να αφήσουµε την παρέα του Λούη και παρά την κούραση της ηµέρας, να πάει για ύπνο.
ΔΕΥΤΕΡΑ 31/8
Γρήγορο πρωίνό και µεταφορά µας στο καταδυτικό κέντρο. Δί¬καια το κέντρο χαρακτηρίζεται ως το µεγαλύτερο και αρτιότερο της πε¬ριοχής που, επιπλέον, βρίσκεται σε καταπληκτική τοποθεσία. Ένα πραγµατικό εργοτάξιο καταδύσεων.

Τέσσερις divemaster, που γέµιζαν φιάλες και τακτοποιούσαν εξοπλισµούς στα τρέιλερ των 12 Land Rover του κέντρου. Τρεις εκπαιδευτές, ο κάθε ένας µε την οµάδα του, έδινε συµβουλές και οδηγίες για την προγραµµατι¬σµένη τους κατάδυση, ενώ ένας ένας από την οµάδα µας περνούσε µπροστά από ένα πάγκο και έπαιρνε ένα πλαστικό κιβώτιο µε τον εξοπλισµό του: τζάκετ, στολή, ρυθµιστή, µάσκα, πέδιλα.

Το ταξίδι από την Αγία Νάπα ως τη Λάρνακα, όπου βρίσκεται το ναυάγιο του «Ζηνοβία», διαρκεί µια ώρα. Εκεί µας περίµενε ένα καίκι 10 µέτρων που θα µας πήγαινε στον τόπο του ναυαγίου, που σηµειωτέον απέχει πέντε λεπτά.

Τα προβλήµατα στα ηλεκτρονικά και υδραυλικά συστήµατα του πλοίου ήταν η αιτία που το σουηδικό καράβι, φορτωµένο µε αυτοκί¬νητα Volvo και άλογα πήρε κλίση, που µεγάλωσε από την µετατόπι¬ση φορτίου, και άρχισε να βάζει νερά. Για δυο µέρες και ενώ το πλοίο εκκενώθηκε, καταβλήθηκαν προσπάθειες αποτροπής, όµως χωρίς αποτέλεσµα. Έτσι οι αρχές το ρυµούλκησαν ανοιχτά για να µην εµποδιστεί µε κανένα τρόπο η ναυσιπλοια, όπου βυθίστηκε σε βάθος 43 µέτρων. Είναι δε χαρακτηριστικό πως το πλοίο βυθίστηκε στο παρθενικό του ταξίδι.

Για λίγα λεπτά επικρατεί ησυχία. Οι τέσσερις που θα βουτούσαν και ο συνοδός dive master άρχισαν ευλαβικά να προετοιµάζουν και να ελέγχουν τον εξοπλισµό τους. Εγώ και ο Στέλιος κοιτούσαµε σκε¬πτικοί. Όλα ως τότε, εξελίσσονταν οµαλά και εύκολα. Και λίγα λε¬πτά αργότερα όλοι πλην εµού επιβιβάστηκαν στο καίκι και έφθασαν στο σηµείο για την κατάδυση.

Με τον ήλιο να καίει πάνω από τα κεφάλια µας - από εδώ και πέ¬ρα αφηγείται ο Κώστας - ντυθήκαµε γρήγορα και φορέσαµε στον Στέλιο µια µάσκα και πέδιλα για να δει - όσο γινόταν - από ψηλά το ναυάγιο. Κρατώντας το σχοινί που υπάρχει για να κατευθύνει τους δύτες, όπως και τον φωτο-βίντεο εξοπλισµό, κατεβήκαµε µε ταχύτη¬τα 20 m/min. Το καράβι φάνηκε µπροστά µας σαν στοιχειωµένο. Ακουµπισµένο στο πλάι το αγγίζεις στα 17,5 µέτρα. Στα 18m, είχαµε θερµοκρασία 27' C. Γύρω στα 25 όµως εµφανίζεται ένα θερµοκλινές και η θερµοκρασία έπεσε στους 22 ο C. Ένα ελαφρύ ρεύµα, µας ανα¬γκάζει να αρχίσουµε την κατάδυση προς τα αριστερά του ναυαγίου και όχι δεξιά όπως είχαµε κανονίσει µε τον dive master, τον Niclas. Καταδυτικός κανόνας ασφάλειας γαρ, να αρχίζουµε πάντα κόντρα στο ρεύµα. Και σε λίγο, κάτι τεράστιοι σαργοί, παπαγαλόψαρα, σκάροι και γερµανοί - τροπικά ψάρια - έπεφταν πάνω στις µάσκες µας. Περνώντας τα 30m βρεθήκαµε µπροστά σε κάποια φορτηγά που παρουσίαζαν ένα θέαµα αλλόκοτο. Σε κάποια από αυτά, βρι¬σκόταν οστά αλόγων που χάθηκαν στο ναυάγιο. Ξαφνικά, αντιλη¬φθήκαµε κάτι µεγάλο να κινείται στα µεσόνερα. Μια τεράστια σφυ¬ρίδα, περνούσε δίπλα από την οµάδα µας. Με σχεδόν χορευτικές κι¬νήσεις, κατευθύνθηκε µπροστά µας, για να ενωθεί µε µια οµάδα από µεγάλους ροφούς και πίγκες, που έπαιζαν χωρίς να ενοχλούνται από την παρουσία µας. Φαινόµενο ιδιαίτερα συνηθισµένο και στα µέρη µας ...

Ακολοθώντας τον Niclas περιπλανηθήκαµε γύρω από το µήκους 178 µέτρων, ναυάγιο σε βάθος 27 µέτρων, ώσπου κάποια στιγµή, βρεθήκαµε µπροστά στην ανοιχτή πόρτα του εστιατορίου. Μπροστά µας παιζόταν σκηνή από «Τιτανικό»: Πολύφωτα κρεµασµένα από το ταβάνι γεµάτα πια µικροοργανισµούς, στοιβαγµένες καρέκλες κι ένα σωρό αντικείµενα, όλα στη µεριά που κάθησε το πλοίο στο βυθό της Λάρνακας, τον χειµώνα του '81. Οι µοκέτες, που άλλοτε πατού¬σαν πάνω τους οι επιβάτες διατηρούσαν ακόµη τα χρώµατά τους σε κάποια σηµεία, που για να τα δει κανείς χρειαζόταν φακό, αφού το φως του ήλιου δεν φτάνει στους εσωτερικούς χώρους.

Βγήκαµε από κάποιο ανοικτό φινιστρίνι στα 18 µέτρα και αµέσως νοιώσαµε διαφορά θερµοκρασίας. Στο σηµείο αυτό το dive computer µού έδινε 16 λεπτά µέχρι να µπω σε διαδικασία αποσυ¬µπίεσης, ενώ το µανόµετρο έδειχνε 90 ατµόσφαιρες, αρκετό αέρα δηλαδή για λίγη βόλτα ακόµη. Έτσι λίγα λεπτά µετά, και πάντως πολύ πριν τα όρια, κατευθυν¬θήκαµε στο σχοινί που µας είχε βοηθήσει να κατεβούµε. Ο dive master µάς έκανε σήµα πως η κατάδυση τέλειωσε. Έπειτα από µια «προληπτική» στάση αποσυµπίεσης στα 5 µέτρα, ανεβήκαµε στην επιφάνεια.

Η όλη επιχείρηση λοιπόν διήρκεσε µια ώρα περίπου. Πεντακόσια τόσα µίλια µε τα φουσκωτά και δυόµισι ώρες µε το ταξίδι για κατάδυση μιας ώρας. Που όμως άξιζε όλο το χρήμα και τον κόπο από πά¬σης απόψεως. Το ταξί της επιστροφής μας, ειδοποιήθηκε ήδη από τις εννέα το πρωί, ήταν για τις δύο άντε δυόμισι το μεσημέρι. Κατά τη μια, είμασταν όλοι μαζεμένοι στην ομώνυμη ψαροταβέρνα πίνο¬ντας καφέδες και περιμένοντας. Επί ματαίω. Διότι παρά την προε¬ξόφληση, την έγκαιρη ειδοποίηση και την τρίωρη αναμονή, το ταξί δεν φάνηκε ποτέ. Στις πεντέμισι αναχωρήσαμε με άλλο μέσο, ειδο¬ποιώντας - πάντα μέσω της λιμενικής αστυνομίας - για μισό τόνο ανεφοδιασμό. Δεν παραλείψαμε βέβαια να περάσουμε από το γρα¬φείο ταξί του κ. Κωνσταντίνου για να πάρουμε πίσω τα χρήματά μας και πιστέψτε μας το μέρος το αφήσαμε όπως το βρήκαμε, γιατί ο ίδιος έλειπε.

Κόντευε εννιά, όταν φθάσαμε στο λιμάνι. Εκεί μας περίμενε ο βενζινοπώλης, οι λιμενικοί και μια άκρως δυσάρεστη έκπληξη. Τα φουσκωτά μας έλειπαν. Χρειάζεται αρκετός χώρος για να περιγρά¬ψουμε τα αισθήματά μας εκείνων των πρώτων δευτερολέπτων, όπως και τις αντιδράσεις των λιμενικών σε λεκτικό και γκριμάτσες. Και για να μην τα πολυλογούμε, ψάχνοντας βρήκαμε τα δύο φουσκωτά πιασμένα χέρι-χέρι και δεμένα μεταξύ τους όπως ακριβώς τα είχα¬με αφήσει, να γδέρνονται πάνω σε καδένες και άγκυρες - και όχι μόνο - των παρακειμένων cruisers, δεμένα μόνο με την μπαρούμα του δικού μου, σε ένα πλωριό κάγκελο. Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, ο μισός τόνος βενζίνης μας ήρθε σε μπιτόνια των δεκαοκτώ λί-τρων. Τόσο ωραία!

Και βέβαια καλέσαμε την λιμενική αστυνομία, την πολιτική αστυ¬νομία, και το ΤΑΟ, το ειδικό ανακριτικό τμήμα εξιχνίασης εγκλη¬μάτων. Και πρωτομπήκαμε στα φουσκωτά με τα αρμόδια αυτά όρ¬γανα, για να διαπιστώσουμε και να καταγράψουμε από κοινού τις όποιες ζημιές υπήρχαν.

Μετά την καταγραφή και την αποτίμησή τους, οι αστυνομικοί επι¬δόθηκαν στην έρευνα για τον εντοπισμό του ατόμου που έλυσε τους κάβους, μπήκε στα σκάφη μας και τα μετακίνησε πενήντα μέτρα, αφήνοντάς τα στο έλεός τους. Κι εμείς, σχεδόν μεσάνυχτα με τους φακούς, κατάκοποι, μεταγγίζαμε τα καύσιμα με όλες τις συνέπειες
που συνεπάγεται κάτι τέτοιο. Και ενώ κόντευε μία η ώρα, μας πα¬ρουσίασαν τον δράστη. Ένα άτομο που δεν θα χαρακτηρίσουμε μέ¬σα από αυτές τις γραμμές αφού οι αιτιάσεις του αναφέρονται στις ... εξυπνάδες που πουλάμε και άλλα σχετικά και ευτράπελα. Πήραμε τις βεβαιώσεις για τα γεγονότα από την αρμόδια αρχή και τον λόγο πια έχει η δικαιοσύνη. Και βέβαια οι εξελίξεις δεν σταμάτησαν εδώ. Ο Στέλιος είχε την πρόνοια να κοιμηθεί στο φουσκωτό του μαζί με τον Δενέζη, και κατά τις τέσσερις το πρωί είχε πάλι να κάνει με τον εν λόγω «κύριο» που ούτε λίγο ούτε πολύ, αξίωνε να του αδειάσουν το λιμάνι.

Για τους υπόλοιπους, μοναδική όαση στο απρόβλεπτο μπλέξιμο η άριστη συμπεριφορά των δύο ανδρών του ΤΑΟ που μας μετέφεραν σε εστιατόριο, ψωνίσαμε κάτι φαγώσιμο, μας γύρισαν στο λιμάνι για να δώσουμε φαγητό στους δύο που έμειναν και μας πήγαν ως το ξε¬νοδοχείο. Βέβαια ούτε λόγος για απόπλου το χάραμα, αφού η ώρα κόντευε τρεις και είμασταν πεθαμένοι από την κούραση και την ένταση.
ΤΡΙΤΗ 1/9
Αφού δεν αποπλεύσαμε, η μέρα έμοιαζε χαμένη. Όμως μόνο έτσι δεν ήταν. Τελικά, χρειαζόμασταν όλοι λίγες ώρες ηρεμία και χαμη¬λούς ρυθμούς. Ευχηθήκαμε καλό μήνα και αποκατάσταση ρυθμού και τύχης των πρώτων ημερών. Γιατί εμείς, σαν ομάδα, παρ' ότι συ¬γκροτηθήκαμε σαν σώμα την τελευταία στιγμή, είμασταν πολύ καλά οργανωμένοι και ψυχολογικά προετοιμασμένοι για το ταξίδι και για απρόοπτα σαν κι αυτά. Ακολούθησαν, ένα καλό γεύμα, ύπνος, σεργιάνι στην παραλία και πάλι γεύμα. Αγοράσαμε όλοι το κάτι τις μας, ώσπου μας τελείωσαν οι λίρες μέχρι μιας. Και γύρω στα μεσάνυχτα, πέσαμε για ύπνο.
ΤΕΤΑΡΤΗ 1/9
Ήδη από την προηγούμενη, μιλώντας με την μετεωρολογική υπη¬ρεσία μού είχαν εξηγήσει πως η «λούγκα», ο συνδυασμός των βαρο¬μετρικών συστημάτων της περιοχής ήταν περίεργη και η κατάσταση της θάλασσας ανάλογη. Έτσι ξέραµε πως αν φεύγαµε µε το χάρᬵα, είχαµε τις συνηθισµένες πιθανότητες να αποφύγουµε για τα πρώτα µίλια τουλάχιστον το φόρτωµα του καιρού που συνεπάγεται το ανέβασµα της µέρας. Γιατί όπως παντού, όσο ανεβαίνει ο ήλιος, µεγαλώνει η ένταση των ανέµων και επιβαρύνονται οι παράµετροι του κυµατισµού.

Με το πρώτο φως λοιπόν, αφήσαµε πίσω µας το λιµάνι της Πάφου και πήραµε ρότα για Καστελλόριζο. Κοντά στις ακτές είχαµε 5 µπο¬φώρ Β-ΒΔ, κυρίως σε θάλασσα και λιγότερο σε αέρα. Ελπίζαµε ότι λίγο πιο ψηλά, µόλις αποµακρυνόµασταν από τις ακτές, ο κυµατι¬σµός θα ήταν πιο ανοικτός για να κερδίσουµε σε ταχύτητα, αφού µόλις µαζεύαµε 18-19 κόµβους.

Οι προσδοκίες µας δεν επαληθεύτηκαν εντελώς. Γιατί λίγα µίλια πιο ψηλά η συχνότητα του κυµατισµού µεγάλωσε, όπως θέλαµε, το ίδιο όµως έγινε και µε το ύψος των κυµάτων που σε κάποιες περι¬πτώσεις ξεπερνούσε τα 3,5-4 µέτρα, εξ αιτίας και του βωβού κυµατι¬σµού. Έτσι η ταχύτητά µας λίγο αυξήθηκε, περνώντας µόλις 20-21 κόµβους.

Με τους ρυθµούς αυτούς, τον καιρό δηλαδή όρτσα, και τους είκο¬σι κάτι κόµβους, θα µας έπαιρνε πολλές ώρες η επιστροφή. Ευτυχώς οι καταναλώσεις µας παρέµεναν σταθερά χαµηλές, οι κινητήρες δούλευαν στις 3200-3400 στροφές και σε χαµηλές θερµοκρασίες εί¬µασταν στεγνοί και γενικώς ευδιάθετοι. Ακούστηκαν όλα τα ανέκ¬δοτα από το αρχείο και των έξι, κατά οµάδες των τριών βεβαίως, µέ¬χρι την πρώτη ολιγόλεπτη στάση. Σε περιπτώσεις σαν αυτές, οι κινη¬τήρες δεν σβήνουν ποτέ, ενώ οι µανέτες παραµένουν στην θέση πρόσω µε στροφές ρελαντί.

Κόντευε δέκα η ώρα και είχαµε καλύψει ενενήντα δύο µίλια ακρι¬βώς, λίγο περισσότερο από τα µισά. Η θέση µας στον χάρτη, µας επέτρεπε να ελπίζουµε πως στον συνδυασµό των ρευµάτων αέρα πάνω από τη θάλασσα και τις τουρκικές ακτές, θα επικρατούσαν τα στεριανά, που θα ενισχύονταν και από την προοδευτική άνοδο της θερµοκρασίας του χώρου πάνω από το έδαφος.

Και δεν πέσαµε έξω. Είχαµε 110 µίλια πίσω µας και πλησιάζαµε πια τον κάβο Χελιδόνα, στο δυτικό µέρος του κόλπου της Αττάλειας, όταν ο καιρός, που γέµιζε τα πέντε µποφώρ για τα καλά, πήρε να πέ¬φτει και να γυρίζει σιγά σιγά στο πλάι. Ώσπου να τον βάλουµε στην µπάντα, ταλαιπωρηθήκαµε για λίγο, όσο µας έµενε στη µάσκα, µπροστά και υπό γωνία δηλαδή. Ευτυχώς η αλλαγή έγινε γρήγορα. Έτσι ανεβάσαµε και την µέση ταχύτητά µας κατά 4 κόβµους περί¬που µε προοπτικές ακόµη µεγαλύτερες. Και βέβαια, για το µικρό και ευχάριστο βρέξιµο που και που, ούτε λόγος να γίνεται.

Μας πήρε οκτώ ώρες ώσπου να δούµε στεριά. Και βέβαια, µιλά¬µε για τα τουρκικά παράλια, δυτικά του κάβου. Και µόλις πήραµε να αφήνουµε τον κάβο πλάι και πίσω µας, ο αέρας έπεσε, το ίδιο και η θάλασσα. Κι εκεί έγινε ο χαµός. Ο βοµβητής πήρε να σφυρίζει σαν τρελός. Νερό, σκέφτηκα. Αλλά έπειτα από τόσα µίλια … Όµως µό¬λις είχα αλλάξει ρεζερβουάρ. Ως τότε, έκαιγα από το µεσαίο των 180 λίτρων. Αναγκαστική στάση µε κύµα που µόνο ήσυχους δεν µας άφηνε. Έλυσα την πρώτη υδατοπαγίδα και λούστηκα µε το νερό. Σήκωσα το lift και το Paralift - µεγάλη βοήθεια σε τέτοιες περιπτώ¬σεις - και αναγκαστικά, σήκωσα το καπάκι της µηχανής. Έλυσα την τάπα υδατοπαγίδας της µηχανής και ω! του θαύµατος έπεσε όλη η βρωµιά του βενζινάδικου και το υπόλοιπο νερό, βεβαίως.

Μοντάραµε τα πάντα µε γρήγορες κινήσεις. Η τάπα της εξαέρω¬σης βρίσκεται σε τέτοιο σηµείο που δεν καταλαβαίνει ούτε από υγρασίες ούτε από σπρέυ. Γι' αυτό µετά τον κ. Κωνσταντίνου, τον καλό κύριο στο λιµάνι της Πάφου και τους λοιπούς ενεχόµενους, ήρ¬θε η σειρά να περιλάβω τον βενζινά. Θα µου πείτε γιατί µόνο εγώ και όχι και ο Στέλιος. Γιατί απλά εγώ σχεδόν στράγγιζα όλα τα κάνιστρα κατά τον ανεφοδιασµό, ενώ εκείνος, για τεχνικούς λόγους, δεν µπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο.

Μικρότερης χωρητικότητας το ρεζερβουάρ που χρησιµοποιούσα τώρα, 80 λίτρα, µας άφησε να ταξιδέψουµε κάποια 20 µίλια, ώσπου να ξαναγεµίσουν οι υδατοπαγίδες. Καινούργιες ευχαριστίες στον βενζινά και επανάληψη στάσης και καθαρισµών. Και για να µη γι¬νόµαστε βαρετοί, σταµατήσαµε άλλες πέντε φορές στα 18 µίλια που απέµεναν, ώσπου κάποτε µπήκαµε στο Καστελλόριζο µε τον βοµβητή να µας παίρνει τα αφτιά, σώοι και ασφαλείς.

Ο καιρός, µας είπε ο Ηλίας, είναι 5 µε εξασθένηση αύριο. Η επι¬κοινωνία µε τον ‘ γιατρό ‘, κ. Παπαδόγια, µας ενθουσίασε ιδιαίτε¬ρα αφού όταν του διηγηθήκαµε τα απρόοπτα ο άνθρωπος δεν πί¬στευε στ' αυτιά του. Γιατί αν το νερό περάσει πέρα από το σηµείο προειδοποίησης τότε πραγµατικά µένεις στα κρύα του λουτρού. Και επειδή καθαρισµός στα ρεζερβουάρ δεν γίνεται εν πλω µέσα στο λ鬵άνι και επιπλέον δεν υφίσταται γενικώς τέτοια υποδοµή, µας έµε¬ναν δύο λύσεις, η εξής µία. Το ΡΟΔΑΝΘΗ απέπλεε την ώρα που προσεγγίζαµε, άρα χάθηκε η ευκαιρία να πάµε κατάστρωµα. Και µας έµεινε η ρυµούλκα.

Η λύση βρέθηκε στο 28µετρο Cruiser κάποιου που βγήκε τελικώς και γνωστός. Ένας διπλός κάβος 20 κάτι µέτρα την άλλη µέρα το πρωί ήταν αρκετός. Στο µεταξύ, είδαµε θετικά ένα γεµάτο δίωρο οριζόντιας ανασυγκρότησης. Και κατά τις επτά πίναµε το καφεδάκι µας µετρώντας τα κεφαλόπουλα και αναλογιζόµενοι τις πιθανές συ¬νέπειες από το νοθευµένο καύσιµο. Εγώ θα ανέβαινα το πρωί στη Ρόδο και οι υπόλοιποι θα ακολουθούσαν την εποµένη µε τον καιρό «πεσµένο» στα πέντε γεµάτα ...
ΠΕΜΠΤΗ 3/9
Μόλις σηκώθηκε ο ήλιος πήραµε πρωινό και λύσαµε - στο µεγάλο - κάβους. Μαζί µου και ο Γιάννης, πανταχού παρών σε ότι έχει ζόρι και ταλαιπωρία. Έγκαιρα ειδοποιηµένος ο Γιαννάκης ο Καιλής, το επίσηµο serνice της εταιρείας στη Ρόδο, περίµενε σινιάλο να µας ανεβάσει σε τρέιλερ. Με καιρό καλό, κουβεντούλα και υπνάκο, µπήκαµε στο Μανδράκι νωρίς το µεσηµέρι. Δεν µπορώ να πω πως ήµουν και άνετος. Έβλεπα το φουσκωτό µου να σέρνεται και ένοιω¬θα περίεργα. Τέτοια εµπειρία δεν είχα άλλοτε. Ας είναι όµως.

Μια ώρα µετά τον κατάπλου στο Μανδράκι, βρισκόµασταν στο συνεργείο του Γιάννη, που θαρρώ πολλοί θα ζήλευαν στο κλινόν άστυ. Για ότι ακολούθησε δεν έχω λόγια για να τους ευχαριστήσω. Τρεις άνθρωποι, µέχρι τις 4 το πρωί έλυσαν και καθάρισαν τα τέσ¬σερα ρεζερβουάρ, ξήλωσαν, καθάρισαν και τοποθέτησαν όλες τις σωληνώσεις και βέβαια, έκαναν στο µοτέρ τοµογραφία που ευτυχώς δεν έδειξε τίποτε. Όσο για τα µπάζα, καλύτερα να µην µιλήσουµε. Είναι θέµα ηθικό πλέον. Γι' αυτό τα µίλια είναι πολλά και τα λεφτά δεν αξίζουν. Απ' ό,τι µάθαµε την εποµένη, οι υπόλοιποι καλοπέρασαν. Γύρι¬σαν µε αρκετό καιρό, τους πήρε σχεδόν τεσσεράµισι ώρες µέχρι να µπουν στο Μανδράκι.
ΠΑΡΑΙΚΕΥΗ 4/9
Γέµισα βενζίνες και ρίξαµε το φουσκωτό στη θάλασσα. Μαζί και ο Γιάννης που επί πλέον µου χάρισε την καλύτερη ίσως βάση του εµπορίου για την κεραία του GPS που µου είχε σπάσει στην ... µπου¬νάτσα κατεβαίνοντας. Κάναµε δοκιµές σχεδόν για δυο ώρες, καίγο¬ντας απ' όλα τα ρεζερβουάρ και ανοίγοντας τις υδατοπαγίδες. Κα-λύτερα δεν γινόταν.

Η Νίσυρος ήταν 50 µίλια πιο πέρα και λογαριάζαµε να µη νυχτω¬θούµε. Ο καιρός θα γέµιζε τα 5-6 ΒΔ για τρεις µέρες ακόµη. Βρεθή¬καµε όλοι µαζί το µεσηµέρι. Λίγο οι διατυπώσεις και τα ψώνια, κα¬ταλήξαµε να φύγουµε για Νίσυρο στις έξι το απόγευµα. Και ο και¬ρός ήταν 5 γεµάτα Δυτικός. Ως τον κάβο της Σύµης, θέλαµε 20 µίλια. Συνήθως µετά ο καιρός σπάει, φορτώνει λίγο πλησιάζοντας το κα¬νάλι Κω - Νισύρου και πάλι σπάει κοντά στη Νίσυρο. Έτσι έγινε και σήµερα, µόνο που πια νυχτώνει γρήγορα κι εµείς απέχουµε από τη Νίσυρο κάπου 15 µίλια και ο καιρός ήταν κολληµένος στα 5 και δεν έλεγε να πέσει. Καθόλου ευχάριστες συνθήκες πλεύσης αφού δεν µπορείς να διαβάσεις τον κυµατισµό και πλέον πρέπει να παρακο¬λουθείς την πλώρη σου και αναλόγως να αυξοµειώνεις το γκάζι µε σκοπό την αποφυγή «πτώσεων». Τα κύµατα τα περνάµε µε όσο µι¬κρότερη ταχύτητα γίνεται για να αποφύγουµε κραδασµούς και ανε¬πιθύµητες προσκρούσεις.

Περασµένε ς 9 δέναµε στους Πάλους. Το φαγητό εκεί είναι πάντα καλό, η ησυχία είδος σε επάρκεια. Έτσι σχεδιάσαµε γρήγορα την ( επιστροφή της εποµένης και τραβήξαµε για τα κρεβάτια µας, µεσάνυχτα πια.

ΣΑΒΒΑΤΟ 5/9
Έχει πια χαράξει για τα καλά, όταν αφήσαµε πίσω µας τους Πά¬λους. Η ρότα µας, έβλεπε τον Κέφαλο της Κω, λίγο Κίναρο, Δονούσα στο ΒΑ και από εκεί Νάξο, Σύρο Κ.Μ. Ο καιρός δεν µας χαρι¬ζόταν µε τίποτα. Βάλθηκε µε το ζόρι να κάνει µoιρασιά. Mπoυνάτσα στον κατεβασµό, µποφώρ για την επιστροφή. Έτσι, µόλις περάσαµε την Κω το κύµα εξάριζε όρτσα. Οι ταχύτητές µας µε το ζόρι έµεναν σrouς 17-18 κόμβους. Έτσι µας πήρε τέσσερις ώρες ως την Κίναρο όπου χωθήχαµε για λίγο νερό και καφέδες. Για άλλα 25 µί¬λια ως την Δονούσα και 10 ως τη Νάξο, ήταν το ζόρι. Μετά η πορεία µας γύριζε κοντά στις 290ο και τον καιρό τον βάζαµε σro πλάι για τα καλά. Έπεσε κιόλας µόλις ανεβήκαµε από τη Νάξο και ως τη Σύρο κι έτσι για λίγα µίλια τρέχαµε γρήγορα και άνετα. Τρυπώσαµε στον Φοίνικα για τις τελευταίες µπύρες. Ειδοποιήσαµε τα σπίτια µας πως σε δύο ώρες θα ήµασταν πίσω. Μας πήρε όµως κάτι παραπάνω για¬τί κάτω από τη Γυάρo κόντευε τα επτά. Εκεί βραχήκαµε για τα κα¬λά. Όµως ο χαλασµός κράτησε λίγο. Κούφια τα δόντια που µας έδειχνε ο καιρός που ότι κι αν έκανε ήµασταν µια ανάσα πριν την επιστροφή.

Στην Αγία Μαρίνα, µας περίµενε ο κ. Καραδεµίρης, διευθυντής πωλήσεων της ΖΩΗΣ ΕΥΣΤΑθΙΟΥ ΑΕ. µε τους συνεργάτες του, και τον αρχιµηχανικό της εταιρείας κ. Ι. Παπαδόγια, κύριο χορηγό της απoστoλής σε καύσιµα, µε οικονοµική και τεχνική υπoστήριξη. Επίσης γνωσroί, φίλοι και οι οικογένειές µας που λούσαµε, οι δυo κυβερνήτες µε τις σαµπάνιες της επιστροφής. Επίσης, χορηγός της απoστoλής ήταν η ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ Α.Ε. που κάλυψε σro σύ¬νολο τα υπόλοιπα έξοδα.

Τελειώνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τα µέλη της απoστoλής για την άψογη συνεργασία µας, αν και κάποιος που έµεινε πίσω έλειψε σε όλoυς, την γραµµατεία του περιοδικού για την υπoστήρι¬ξη στα θέµατα επικοινωνίας, την ΖΩΗΣ ΕΥΣΤΑθΙΟΥ ΑΕ. και την ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΑΕ. για την οικονοµική, τεχνική και οικο¬νοµική κάλυψη αντίσroιχα, τις κατά τόπους λιµενικές αρχές, τον κ. Λούη Σκλάβο, ιδιοκτήτη του LUCΚY DIVERS CLUB για την φιλο¬ξενία και υλικοτεχνική βοήθεια που µας προσέφερε για την κατάδυ¬ση στο ναυάγιο, όπως και τον κατασκευαστή των EAGLE κ. Χειλά¬κη για την οικονοµική και τεχνική του βοήθεια.

Για όσους συµµετείχαν, η απoστoλή αυτή ήταν, οµολογουµένως, εµπειρία ζωής. Όµως οι δρασιηριότητες δεν σταµατούν ποτέ. Γιατί η θάλασσα είναι εκεί.

Και περιµένει.