Κείμενο - φωτογραφίες : Δημήτρης Καραγεωργίου

Γραφικοί όρμοι, χρυσές αμμουδιές, παρθένα φύση, απόκρημνες ακτές, επιβλητικό τοπίο, πευκοδάση που ξεδιψούν στη θάλασσα, καλοί άνθρωποι. Αυλές με λουλούδια, κεραμοσκεπές, πέτρινα καλντερίμια, γραφικά σοκάκια. Ερμηνείες για τη Σκόπελο, από το λεξικό της φύσης…

Μια φορά κι ένα καιρό, ήταν μια βολική γλίστρα, εκεί στον Άγιο Κωνσταντίνο δίπλα στο μονοπάτι της παλιάς Εθνικής Οδού, συντροφιά με βενζινάδικο, parking, παγοποιείο φούρνο, όλα μαζί στο καρέ της ευδαιμονίας. Τώρα το μονοπάτι έχει και κράσπεδο , γι’ αυτό και απόμεινε ο τσιμεντένιος όγκος. Αν τότε ήθελε αυτό που επιχειρησιακά λέμε αυξημένη προσοχή, τώρα είναι ακόμα πιο δύσκολο να γίνει.
 

Η Σκόπελος είναι το δεύτερο σε μέγεθος νησί του συμπλέγματος των Σποράδων, βρίσκεται 2 ν.μ. δυτικά της Αλοννήσου, 3,5 ν.μ. ανατολικά της Σκιάθου από την οποία χωρίζεται με το ομώνυμο στενό. Στα 101 τετραγωνικά χλμ έκτασης, η πιο ψηλή κορυφή φτάνει τα 680 μ. Η ακτογραμμή της είναι 67 χλμ για τον τουριστικό της περίπλου, υπολογίστε 28 ν.μ.
 

Αναπολήσαμε πιο πριν τις «ανέσεις» στον Άγιο Κωνσταντίνο. Για να φθάσετε στη Σκόπελο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το ιπτάμενο δελφίνι ή το ferry boat από τον Άγιο Κωνσταντίνο, που το καλοκαίρι έχει τακτικά δρομολόγια. Για πιο VIP αποδράσεις, αεροπλάνο μέχρι τη Σκιάθο και ιπτάμενο από κει. Ακόμη, ιπτάμενο από το Βόλο, επίσης με τακτικά δρομολόγια. Προσεγγίζοντας το νησί με καράβι ή ιπτάμενο τα λιμάνια που σταματούν είναι δύο, της Γλώσσας στη δυτική πλευρά και της Χώρας στην ανατολική.

Πίσω στα δικά μας, με το φουσκωτό παρά πόδας. Η επιλογή στον Άγιο Κωνσταντίνο, θέλει λίγη … μελέτη, ειδικά για τα μεγάλα σκάφη. Από κει και μετά, οι λύσεις είναι … πικρά μίλια και χιλιόμετρα. Καθέλκυση από σημεία που απέχουν αντίστοιχα, όπως Χαλκούτσι, Ωρωπό, Χαλκίδα… Στυλίδα, Ράχες.

Όλα αυτά για να βρεθείτε στο δίαυλο των Ωραιών. Πλέοντας ανατολικά, θα καβατζάρετε πρώτα τη Σκιάθο. Η Χώρα σας περιμένει στην ανατολική ακτή, που είναι κυρίως απόκρημνη και αφιλόξενη.
 

Περιπλέοντας το νησί, θα διαπιστώσετε ότι το βόρειο και ανατολικό τμήμα της ακτογραμμής είναι όπως σημειώσαμε άγριο και αφιλόξενο. Προσοχή χρειάζεται κατά το διάπλου του στενού με την Αλόννησο, εξ αιτίας βραχονησίδων, κυρίως κατά τις νυχτερινές ώρες. Το βορινό άκρο, φωτοσημαίνεται με φάρο και ονομάζεται Γουρούνι. Στοιχεία εκπομπής είναι: ΑΝ(3) Λ 30δ 20Μ. Και εδώ χρειάζεται προσοχή, επειδή προσεγγίζοντας χαμηλά από Δ δεν είναι γρήγορα ορατός. Αντίθετα, η δυτική ακτή, συγκεντρώνει όλη την ομορφιά του τόπου, αληθινός παράδεισος για ναυτιλλόμενους και παραθεριστές, καθ’ όσον οι παραλίες και οι όρμοι βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη. Πριν αφήσουμε την ανατολική ακτή, σημειώστε πως το φανάρι του λιμανιού ανάβει σε στίγμα 39ο 07’, 5Β -23ο 44’Α.
 

Ο οικισμός είναι ευδιάκριτος από παντού. Το λιμάνι είναι κυρίως τεχνητό με δύο κυματοθραύστες και είσοδο με μπούκα ΝΑ, ασφαλή βυθό και βάθη και… μπόλικο αντιμάμαλο από τα ιπτάμενα που γράφουν τους πάντες εις τα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Γι αυτό να είστε προσεκτικοί στο δέσιμο. Αν και φαίνεται ασφαλές, όταν ο καιρός φορτώνει πολύ από βόρειες διευθύνσεις, τότε καλόν είναι να αναζητήσετε ασφαλέστερο αγκυροβόλιο στην υπήνεμη ακτή.

Κατά τη μυθολογία, πρώτος κάτοικος στο νησί , περίπου τον 15ο π.Χ. αιώνα, υπήρξε ο Μινωϊτης Στάφυλος με καταγωγή από τον Διόνυσο ή το Θησέα και την Αριάδνη. Εκείνα τα χρόνια, ονομαζόταν Πεπάρηθος, όπως και ο αδελφός του Στάφυλου. Ο μινωικός τάφος του βασιλιά Στάφυλου αποκαλύφθηκε το 1927 στον όρμο Στάφυλος, με ευρήματα όπλα και χρυσό στέμμα, που στεγάζονται στο Μουσείο του Βόλου.
Το όνομα Σκόπελος εμφανίστηκε πρώτη φορά στα κείμενα του Πτολεμαίου που έγραφε τον 2ο αιώνα μ.Χ. και πιθανότητα οφείλεται στους πολλούς ύφαλους και "Σκοπέλους" που εξέχουν γύρω απο το νησί.

Από το νησί πέρασαν κατά καιρούς Αθηναίοι, Σπαρτιάτες, Μακεδόνες. Το νησί ήταν ένα από τα πρώτα μέρη σε Ελλάδα που ασπάστηκε το Χριστιανισμό. Ο πρώτοι επίσκοπος και ο προστάτης του νησιού ήταν ο Άγιος Ρηγίνος που θανατώθηκε το 362, κατά τη διάρκεια των διωγμών του αυτοκράτορα Ιουλιανού. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους χρησιμοποιήθηκε σαν τόπος εξορίας. Όταν έπεσε το Βυζάντιο, την κατέλαβαν οι Φράγκοι, κατόπιν οι Ενετοί της δυναστείας των Γκίζι και ακολούθησαν οι Τούρκοι, το 1538 που έσφαξαν κι εξανδραπόδισαν τον πληθυσμό. Για λίγα χρόνια παράμεινε ακατοίκητη, αργότερα γνώρισε πειρατικές επιδρομές. Ακολούθησε οικονομική ανάπτυξη, συμμετοχή στην επανάσταση του ‘21 και απελευθέρωση.

Η πόλη της Σκοπέλου, είναι απλωμένη γύρω από τον ομώνυμο όρμο αμφιθεατρικά. Κυριαρχούν οι κεραμοσκεπές με τ’ αρχοντικά από κάτω, οι παλιές εκκλησίες, απομεινάρια του έντονου προσανατολισμού και σχέσης των κατοίκων με το θρησκευτικό στοιχείο. Τα πλακόστρωτα στενά δρομάκια, μα πάνω απ’ όλα το Κάστρο ψηλά στο λόφο από όπου η θέα είναι μοναδική. Το κάστρο χρονολογείται από την εποχή των Γκίζι, τον 13ο μ.Χ. αιώνα.
 

Στην άκρη του οικισμού ν’ αγναντεύει τη θάλασσα είναι η Παναγία του Πύργου που διατηρείται σε άριστη κατάσταση, πραγματικό κόσμημα για το νησί. Περιδιαβαίνοντας τα σοκάκια, ο δρόμος θα σας φέρει μπροστά και σε πολλές άλλες αξιόλογες εκκλησίες, όπως ο άγιος Μιχαήλ Συνάδων, κοντά στη θάλασσα, με εντοιχισμένες ρωμαϊκές σαρκοφάγους, τον Άγιο Νικόλαο, τον Άγιο Δημήτριο, την Παναγία την Φανερωμένη με το ρολόι στο καμπαναριό αλλά και τον Άγιο Αθανάσιο, πιο ψηλά απ’ όλες στο Κάστρο.

Μια βόλτα έξω από την πόλη, θα σας οδηγήσει στη Μονή Σταυρού, σε καταπράσινο περιβάλλον. Αν σας αρέσει το περπάτημα, ζητήστε να σας δείξουν το δρόμο για τη Μονή Ευαγγελιστρίας. Θα δροσιστείτε στην πηγή των Πλατάνων στο δρόμο για τη Μονή του Τιμίου Προδρόμου με πολλά κειμήλια, όπως εικόνες που χρονολογούνται από το 16ο, 17ο και 18ο αιώνα και το διπλανό φρουριακής μορφής μοναστήρι της Αγίας Βαρβάρας ή το Μοναστήρι της Αγίας Μονής, μετόχι της Μονής μεγίστης Λαύρας του Αγίου όρους.

Αν αποφασίσετε να κινηθείτε με μηχανάκι ή μέσο ξηράς γενικότερα, σημειώστε πως το οδικό δίκτυο βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση, αν και - όπως σε όλα τα νησιά - η σήμανση αποτελεί μια υποκειμενική έννοια… Η κατάφυτη ενδοχώρα είναι βέβαια πανέμορφη κι η θέα που θα έχετε προς τις παραλίες και τους όρμους μοναδική. Αλλά, όπως και να το κάνουμε, άλλο να βλέπεις κι άλλο να … αγγίζεις. Γι’ αυτό , συνιστούμε ανεπιφύλακτα τον περίπλου και μάλιστα με πίστωση αρκετού χρόνου.

Το απόκρημνο κι αφιλόξενο ανατολικό μέρος θα σας χαρίσει λίγες παραλιακές … συγκινήσεις. Θυμηθείτε την παραλία Περιβολιού κοντά στο φάρο. Το εκκλησάκι του Αη Γιάννη του Αποκεφαλιστή, που από μακριά μοιάζει σαν ερειπωμένο φρούριο πάνω σε θεόρατο βράχο κι εμπνέει το βαθύ θρησκευτικό συναίσθημα των πιστών και το καλλιτεχνικό σε ξένους σκηνοθέτες… Το πέρασμα που θα δείτε είναι στενό αλλά βατό. Αν δείτε άλλα σκάφη στο βάθος, να θυμάστε πως οι μανούβρες εκεί γίνονται με bow thrust κι η ρεστία που συνήθως επικρατεί κάνει τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα. Γι’ αυτό εκτιμείστε σωστά!
Πιο χαμηλά, στο βάθος του ομώνυμου κόλπου το Γλυστέρι κι ακόμη δυο-τρείς στον ευρύτερο όρμο της χώρας για να τελειώσουμε με το ανατολικό μέτωπο.

Βάλτε τη Σκόπελο δεξιά και περάστε το κανάλι της Αλοννήσου. Μόλις περάσετε τον κάβο Κιούτρο, για 6-7 ν.μ. μήτε πουλί πετάμενο δε ζυγώνει το μέρος. Και μόλις γυρίσετε δυτικά, θα μπείτε στον όρμο Στάφυλο με τον οικισμό του πνιγμένο στα πεύκα. Τα βάθη είναι ασφαλή και συνίσταται σαν προσωρινό αγκυροβόλιο και καταφύγιο για τους βοριάδες.

Συνεχίζοντας για περίπου 5 ν.μ. δυτικά θα καβατζάρετε τη μύτη Μύτη. Ρότα βορινή και μετά τον κάβο Αραπάκια ανοίγεται στα μάτια του νου και της ψυχής ένα από τα ωραιότερα κομμάτια της Σκοπέλου, ο Πάνορμος. Μια μεγάλη παραλία βρίσκεται στο κέντρο του όρμου, μπροστά από τον οικισμό και τριγύρω άλλες καταγάλανες δαντελένιες παραλίες και στο βάθος, καλά κρυμμένος μέσα σε πράσινο περιβάλλον ο ασφαλής όρμος «Μπλο», όπου όποιος προλάβει αποζημιώνεται και με τη διαδρομή μέσα στο δάσος μέχρι τον κάβο Μύτη.
 

Μέχρι τον επόμενο οικισμό, το Νέο Κλήμα ή Έλιο, οι παραλίες συνωστίζονται κάτω από τα πεύκα. Το τοπίο είναι μοναδικό, τα νερά πεντακάθαρα, σε χρώματα σπάνια καθώς η βλάστηση φλερτάρει με το βυθό και τα προσωρινά αγκυροβόλια ασφαλή για όσο χρόνο σας πάρει το κολύμπι και μέχρι να βρείτε τη δύναμη να αποχωριστείτε τέτοια υπέροχη θάλασσα .
 

Στον Έλιο θα βρείτε λιμάνι με διαμόρφωση μαρίνας. Αν θέλετε κάτι πιο μεγάλο, κλείστε τα μάτια στην ομορφιά και προχωρήστε βορειότερα στο Λουτράκι, επίνειο της Γλώσσας και το δεύτερο σημείο προσέγγισης των ιπτάμενων εκτός από τη Χώρα. Το λιμάνι είναι άνετο και ασφαλές, με μεγάλα βάθη και το φανάρι του ανάβει σε στίγμα 39ο 09’, 9Β – 23Ο 37’,Α. Θα βρείτε πάγο, νερό, ξύλινη πλωτή εξέδρα για να δέσετε, ησυχία και καύσιμα με βυτίο από τη Γλώσσα κατόπιν συνεννόησης. Αν δεν είναι ακόμη απαραίτητος ο ανεφοδιασμός, στη Χώρα με ένα τηλεφώνημα θα σας φέρουν καύσιμα στο ντόκο. Το Λουτράκι προσφέρεται, όπως κι ο Έλιος για διανυκτέρευση στο σκάφος.
 

Με το λεωφορείο, αξίζει να επισκεφτείτε τους δύο οικισμούς που κρέμονται στην πλαγιά πάνω από το Λουτράκι, τη Γλώσσα και το Παλαιό Κλήμα. Υπάρχει μονοπάτι από το Παλαιό Κλήμα προς τη θάλασσα, αρκεί να είναι καθαρισμένο από την Πυκνή βλάστηση.
 

Στη δεύτερη …βόλτα που θα κάνετε, αφού η πρώτη θα σας αρέσει πολύ, γιατί δε μπορεί κάτι θα νομίζετε πως σας ξέφυγε, θα δικαιωθείτε. Μετά το Στάφυλο, στο νότιο κομάτι των ακτών, θα ξετρυπώσετε τον Αγνώντα με τον μικρό γραφικό οικισμό πνιγμένο στα πεύκα. Τα γαλαζοπράσινα νερά του θα σας πάρουν τα μυαλά κι αν ο ντόκος δεν έχει χώρο, λίγο πιο κάτω βρίσκεται μια άλλη παρ αλλαγή του ονείρου, το Λιμνονάρι, που διαθέτει λίγο απ’όλα.Λίγες στροφές στην προπέλα για αν διαρκέσει περισσότερο η θέα μέχρι το Χόβολο με την καταπληκτική αμμουδιά, την Αρμενόπετρα, την παραλία με τον χαρακτηριστικό βράχο.

Σουρουπώνει, λέμε τώρα. Δένουμε απόμερα στο λιμάνι γιατί –ξαναλέμε-τ’ απόνερα από τα ιπτάμενα δεν αστειεύονται. Στην Κληματαριά, οι γεύσεις θυμίζουν τους Ρωμαίους που θέλουν να ξανατρώνε, το ίδιο και στα διπλανά ταβερνάκια, στα καλντερίμια τα τσιπουράδικα σου παίρνουν τη … μύτη. Είναι και τα γλυκά τα ντόπια …και την στριφτή τυρόπιτα, τη «σκοπελίτικη», θα την ξεχάσουμε ??? όσο για τον πρωϊνό ελληνικό, στο καφενεδάκι του Δήμου, στο γυαλό, εκεί που μαζεύονται όσοι ξέρουν… Αλλά και στο σεργιάνι, οι ανοιχτές πόρτες των σπιτιών, είναι σαν τις καρδιές των ανθρώπων. Θα σας δεχθούν με το χαμόγελο.
 

Είναι και η …φύση τους βλέπετε…